Zıvanadan Çıkmak Deyiminin Anlamı
Zıvana (zıva’na) Farsça’dan gelmektedir. Anlam olarak;
- İki ucu açık küçük boru.
- Bir kilit dilinin yerleşmesi için açılmış delik.
- Direk başlarında bırakılan çıkıntı, olarak açıklanabilir.
- Elemanlarından birinin iki tarafı, öbürünün ortası boşaltılarak yapılan çatkı türü
“Zıvanadan Çıkmak” deyim olarak aşağıda ki gibi durumlarda sık sık kullanılmaktadır.
- Çok sinirlenmek, öfkelenmek
- Aklını yitirmek, çılgın gibi davranmak
- Denetlenemez duruma gelmek.
Bu deyim ile ilgili olarak bir çok hikayeler vardır. İki değirmen taşı arasında bulunan kısa boru veya eski trafik polislerinin kavşak noktasında durduğu korumalı silindir, sigara ucuna takılan boru gibi… Hatta Zigana Geçidi ile ilgili olduğuna dair hikayelere bile rastlanmaktadır.
Oysa bilinenlerden yola çıkıldığında zıvana ile bağlantı yapılmış bir nesnenin yerinden çıkarılmasının çok güç olacağı bellidir. Örneğin değirmen taşlarının zıvanadan çıkabilmesi neredeyse imkansızdır. Polis nokta koruması içerisinde ki memurun “beni zıvanadan çıkartma” gibi tehditkar ifadenin hikayesinin komiklik olsun diye çıkartıldığına inanıyorum. Metal olanlara belki o dönem zıvana denilmiştir ama bu deyim çok eski yıllardan beri kullanılmakta olduğu için anlamsızdır.
Sonuç olarak bu deyim “Söyleyen kişinin artık sabrının son sınırlarında olduğunu” anlatmak için kullanılmaktadır. Bu deyimi halk, başka birinin bir iş veya olay için yaptığı eylem içinde kullanırlar.
Örnek:
- Ne yapsın adam artık zıvanadan çıktı!
- Bak beni zıvanadan çıkartma!
- Artık akıllandı ve zıvanadan çıkmıyor.
- Bu işi gerçekten zıvanadan çıktı!
Kaynak:
- Güncel Türkçe Sözlük
- Türkiye Türkçesi Ağızları Sözlüğü
- BSTS / Ağaçişleri Terimleri Sözlüğü
Daha fazlası "Hakkımda " sayfasında...
- Elektrik-Elektronik Mühendisliği: Geleceğin Teknolojisi - 2 Aralık 2024
- Elektrik Mühendisliği: Akıllı Enerjiye Giden Yol - 2 Aralık 2024
- Tarihten Bir Efsane: Köroğlu ve Kırat - 30 Kasım 2024