Yakînî hakkında mevcut kaynaklar, şairin hayatı ve eserleri konusunda sınırlı bilgi vermektedir. Şairin tam adı bile kesin olarak bilinmemekte, ancak bazı kaynaklarda “Hasan” olduğu belirtilmektedir. Riyâzü’ş-Şu’arâ ve Subh-ı Gülşen adlı tezkireler ise şairin “Heratlı” olduğunu kaydetmektedir.
16. yüzyılın önemli şairlerinden olan Yakînî, genç yaşta hayata veda etmiştir. Doğum ve ölüm tarihleri kesin olarak bilinmese de, metinlerdeki ipuçlarına göre 1500’lü yılların ilk yarısında yaşamış olduğu tahmin edilmektedir.. İyi bir medrese eğitimi almış olan şair, daha sonra kadılık yapmıştır. Âşık Çelebi, Âhdî ve Beyânî gibi edebiyat tarihçileri, Yakînî’yi bilgili ve erdemli bir şair olarak nitelendirmiştir. Kınalızade Hasan Çelebi ise şairin iyi huylu, yetenekli ve saygıdeğer bir kişiliğe sahip olduğunu belirtmiştir.
Yakînî’nin kişiliği, şiirlerine de yansımıştır. Geniş bilgi birikimine rağmen şiirlerinde alışılagelmiş konuları ve söyleyiş biçimlerini tercih etmiştir. Özellikle aşıkâne tarzı şiirlere yer vermiştir.
Kuzey Afrika’da Cezayir’de kadılık görevi sırasında genç yaşta vefat eden Yakînî’nin mezarı, Edirnekapı dışındaki Emir Buhârî dergahı civarındadır. Babası İmâd Sinan adında bir kadı olan şairin, mahlasını neden “Yakînî” olarak seçtiği bilinmemektedir. Bu mahlas, “kesin bilgi” anlamına gelmekte olup, tasavvufta özel bir öneme sahiptir.
Yakînî’nin tek bilinen eseri, “Ok Yaynıng Münâzarası” adlı nazım-nesir karışımı bir eserdir. Bu eserinde şair, Türkçe ve Farsçayı ustalıkla kullanarak, bir gençle yaşlı bir adam arasındaki tartışmayı konu almıştır. Eser, Yakînî’nin dil bilgisine ve edebiyat dünyasına hakim olduğunu göstermektedir.
Yakînî’nin divanı da bulunmaktadır. Bu divanın iki nüshası mevcuttur. Divanda ağırlıklı olarak gazel ve kaside türünde şiirler yer almaktadır. Yakînî’nin şiirleri, klasik Türk şiirinin genel özelliklerini taşımakla birlikte, şairin kişisel üslubunu da yansıtmaktadır.
Özetle, Yakînî, 16. yüzyılın önemli şairlerinden biridir. İyi bir eğitim almış, bilgili ve erdemli bir kişiliğe sahip olan şair, özellikle aşıkâne tarzı şiirler yazmıştır. Tek bilinen eseri “Ok Yaynıng Münâzarası” olan Yakînî, Türkçe ve Farsçayı ustalıkla kullanabilen bir şair olarak değerlendirilmektedir.
Kerim Yarınıneli/KerimUsta.com
Bir yanıt yazın