İç Oğuz’a Taş Oğuz asi olup Beyrek’in öldürülmesi Destanı:
Salur Kazan her yıl İç Oğuz ve Taş Oğuz’ları bir araya getirerek evini yağmalatmayı adet haline getirir. Yağma sırasında sadece karısıyla beraber dışarı çıkarak tüm evini yağmalatır. Yine adet haline gelen yağma zamanı gelince sadece İç Oğuzlar bu yağmalamaya katılırlar. Aruz, Emen ve diğer beğler yağmalamaya katılmadıkları için Salur Kazan ile ilgi ve alakayı keserler.
Bu durumu öğrenen Salur Kazan son durumu öğrenmesi için Kılbaş adlı adamını Taş Oğuzlara gönderir. Kılbaş ile Taş Oğuzun büyüğü Aruz Koca bir araya gelerek konuşurlar. Kılbaş, Salur Kazan’ın dayısı olan Aruz Koca’ya Salur Kazanın darda kaldığını ve “Dayıma söyle bana yardım etsin” dediğini söyler.
Aruz, Salur Kazan’ın adamı Kılbaş’a yağmada bulunmadıkları için Salur Kazan’a düşman olduklarını yardım etmeyeceklerini söyler. Bunun üzerine Kılbaş aslında Salur Kazan’ın darda olmadığını ama sırf bu meseleyi anlamak için böyle söylediğini belirterek geri döner. Salur Kazan’a ve İç Oğuz beğlerine durumu bildirir.
Kılbaş’ın böyle konuşmasına çok sinirlenen Aruz Koca, Emen’i, Alp Rüstem’i, Dülek Evren’i ve diğer Taş Oğuz beğlerini toplayarak ağırlar. Toplantıda Kılbaş’ın sözlerini anlatır, ortaya Kuranı getirerek Salur Kazan’a düşman olduklarına dair beğlere yemin ettirir.
Aruz Koca aynı zamanda Beyrek’e mektup göndererek araya girip kendilerini Salur Kazan ile barıştırmasını ister. Bunun üzerine Beyrek yola çıkarak yanlarına gelir. Beyrek yanlarına geldiğinde gerçek maksadını ortaya koyarak kendilerinin Kazan’a düşman olduklarını bildirir.
Ayrıca Beyrek’ten de Kazan’a düşman olduğuna dair yemin etmesini ister. Aruz Koca’nın amacı bir şekilde Beyrek’i Salur Kazan’dan ayırmaktır. Beyrek bunu şiddetle reddeder ve Salur Kazan’a bağlılığını tekrarlar. Bunun üzerine kızan Aruz Koca oturduğu yerde Beyrek’i sağ bacağına kılıcı vurarak koparır. Beyrek’i ölüm halinde eve getirirler. Beyrek 40 yiğidini Salur Kazan’a yollayarak kanını yerde bırakmamasını ister.
Salur Kazan bu durumu öğrenince büyük bir yas tutarak yedi gün boyunca divana çıkmaz. Sonunda kardeşi kara Göne ile Kılbaş, Salur Kazan’ın odasına gelerek Beyrek’in öcünü almasını söylerler. Salur Kazan ve beğleri hazırlık yaparak taş Oğuz’a yürürler. İç Oğuz ve Taş Oğuzlar savaş meydanında karşılaşırlar. Taş Oğuz beyleri İç Oğuz’dan kendilerine birer karşılık seçerler. Aruz, Kazan’ı; Emen, Ters Uzamış’ı; Alp Rüstem, Ense Kocaoğlu Okçu’yu seçtiklerini bildirirler.
Aruz meydana giderek Kazan’ı savaş alanına çağırır. Kazan kısa zamanda dayısı aruz’u vurup attan düşürerek yıkar ve kardeşi Kara Göne’yi çağırarak başını kestirir. Bunun üzerine diğer Taş Oğuz beyleri attan inerek Salur Kazan’dan af dileyerek bağışlanmalarını isterler. Kazan beğlerin suçlarını bağışlar ve Aruz Koca’nın varını yoğunu yağmalattırarak şenlik yaptırır.
Not:
- İç Oğuz: Üç-Ok.
- Taş Oğuzlar: Boz-Oklar.
- Kazan: İç Oğuz (Üç-Ok) beği Salur Kazan.
- Aruz Koca: Salur Kazan’ın dayısı.
- Kara Göne: Salur Kazan’ın kardeşi.
- Kılbaş: Salur Kazan’ın adamı
Kaynak:
- Dede Korkut Hikayelerinden sadeleştirme yapılmıştır.
Kerim Yarınıneli
Kerimusta.com
Bir yanıt yazın