Türklerin Kullandığı Yazı ve Alfabeler
Asya dahil olmak üzere üç kıtada farklı dönemlerde yaşayan gelmiş Türkler içinde bulundukları toplumlarda birçok yazı sistemini kullanmışlardır. Bu yazı sistemlerinden en sık ve en uzun süreyle kullanılanlar aşağıda sıralanmıştır.
- Göktürk Yazısı : 38 harften oluşan Göktürk alfabesinde 5 ünlü bulunmaktadır.
- Mani Yazısı : Toplam 34 işaretten meydana gelen bu yazı sistemi, ünlü işaretleri bakımından yetersizdir. Tüm ünlüler, (a, u, ve i)’ yi karşılayan sembollerle işaretlenmiştir.
- Soğut Alfabesi : 22 işaretten oluşan bu alfabenin ünsüz sistemi Türkçe için çok yetersiz kalmıştır. Bünyesinde 3 ünlü taşısa da oldukça tutarsız bir imlaya sahiptir.
- Uygur Alfabesi : Toplam 18 harfe sahip olan bu sistemde ünlüler için yalnızca 3 işaret kullanılmaktadır.
- Brahmi Yazısı : 28 hece işaretine sahip olan bu sistemin yarı alfabe yarı hece yazısı olduğu söylenir.
- Tibet Yazısı : 30 ünsüz, 5 ünlü (a, u, e, i, o), bir ters çevrik i, 3 tane de harf altı ünsüz içermektedir.
- Süryani Alfabesi : 22 işaretten oluşan bu alfabenin bünyesinde asli olarak ünlü yoktur. (o, ö, u, ü) ünlüleri, hemze ve vav harflerinin kombinasyonu; (ı, i) ünlüleri, hemze ve ye harflerinin birleştirilmesiyle temin edilmiştir.
- İbrani Alfabesi : Süryani alfabesi gibi 22 adet eski Sami ünsüz işaretinden oluşmaktadır. Ünlü olmamasına karşın uzun ünlüleri belirlemek için dört tane işaret kullanılır. Bunun
yanında elif, vav, ye ve he’ye vokalik ünsüzler denmiştir. - Grek Alfabesi : Kendisinden gelişen farklı alfabelerle yazı tarihinde önemli bir yer tuttuğu belirtilen Grek alfabesi ünsüz çatılı bir yazı sistemidir. Bünyesinde bulunmayan
birtakım sesler de farklı harf birlikleri ve mevcut harflere eklenen bazı işaretlerle gösterilmiştir. - Arap Alfabesi : Türklerin uzun yıllar kullandığı Arap alfabesi de ünlüler bakımından Türkçe için yeterli bir sistem olmaktan uzaktır. Toplam olarak 40 sese sahip olan bu sistemde a ve e (ا/آ ;ه(ı ve i ( ى (ve o, ö, u, ü ( و ,او ( sesleri aynı işaretlerle karşılanmıştır. Böylece ünlüleri göstermek için üç işaretin kullanıldığını söyleyebiliriz. 32 ünsüz ses ise farklı harflerle işaretlenmiştir
- Kiril Alfabesi : Kiril alfabesi de Türkçe için kullanılan sistemlerdendir. Bugün Orta Asya ve Sibirya’daki Türk devletlerinin ve Türk topluluklarının büyük bölümü Kiril alfabesini
kullanmaktadır - Türk-Latin Alfabesi : 29 harften oluşan ve 1 Kasım 1922’de kabul edilen Türk-Latin alfabesi, 8
ünlüden 21 ünsüz harfinden oluşmaktadır
Kaynak:
- Türkiye Türkçesinin Yazılışı ve Okunuşu Yüksek Lisans Tezi – Burcu KAÇMAZ
Herkesin bir yaşama nedeni var. Benimkiyse, bir "Sevda"...
Daha fazlası "Hakkımda " sayfasında...
Daha fazlası "Hakkımda " sayfasında...
Kerim Usta tarafından yazılan son yazılar (Hepsi)
- Elektrik-Elektronik Mühendisliği: Geleceğin Teknolojisi - 2 Aralık 2024
- Elektrik Mühendisliği: Akıllı Enerjiye Giden Yol - 2 Aralık 2024
- Tarihten Bir Efsane: Köroğlu ve Kırat - 30 Kasım 2024