Pr. Dr. Şinasi Tekin Hakkında Bilgi

Pr.Dr.Şinasi Tekin-kerimustacom

Pr. Dr. Şinasi Tekin Hakkında Bilgi

1933 te doğan Şinasi Tekin, Balıkesir’in batısındaki Araplı yörüklerindendir. Dedeleri Burunsuzoğlu boyunun beyleridir. Hem ana hem baba tarafından ailede her nesilden muhakkak bir iki müderris çıkmıştır. Kız çocukları dahi Muhammediye’den Mevlid’den bir iki beyit söktüremezse ayıp sayılırdı. Babası Ramazan oğlu İbrahim Efendi, Dursunbey, Balıkesir ve Bursa ilkokullarında öğretmenlik yapmıştır.

Okulların kapanması ile her yaz köyüne, tarlalarına ve köylülerine dönerdi. Gerek kendi aralarındaki kavgalarında gerekse devletle (hükümet) olan sürtüşmelerinde, anlaşmazlıklarında köylülere hakemlik eder, onlara yardımcı olurdu. Onlar da Cumhuriyetten önceki boy beyliği devrinden kalma alışkanlıklarından dolayı onu can kulağı ile dinler, onun dediklerinden hiç çıkmazlardı.

İşte ağabeyleriyle birlikte bu hava içinde büyüdü. Okul çağı gelince Bursa’ya, şehre indi. Ortaokulu Bilecik’te (1944-1947), liseyi İstanbul Haydarpaşa Lisesi ‘nde yatılı okudu. O zamanlar böyle öğrencilere leyli meccanitalebe, yani “devletin demirbaş malıdır, dokunmayın” derlerdi.

1950’de girdiği İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü 1953’te bırakıp Almanya’ya gitti. 1958’de Hamburg Üniversitesi’nde Annemaria von Gabain’in yanında doktorasını bitirip Türkiye’ye döndü. İstanbul’da altı ay süren bir asistanlıktan sonra yeni açılmış olan Erzurum Atatürk Üniversitesine geçti. 1961’de doçent, 1964’te profesör oldu ve Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü başkanlığına getirildi.

1965’te gittiği Harvard Üniversitesi’nde Yakın Doğu Diaeri ve Uygarlıkları Bölümü, Türkçe Araştırmalar programında uzun yıllar hocalık yaptı. Yayımladığı eski metinlerden en önemlisi İslamlık öncesi dönemine ait Uygurca Maytrisimit adlı eseridir. Fakat bunun yanı sıra Eski Anadolu Türkçesi dönemiyle de ilgilenmektedir.
Prof. Dr. Tekin, Türk İslam ve Orta Asya Türk kültürlerinin ana kaynaklarını yayınlamak üzere Harvard’da kurulan Sources Oriental Languages and Literatures (Doğu Diaeri ve Edebiyatlarının Kaynakları) serisini eşi ve yakın çalışma arkadaşı Gönül A. Tekin ile idare etti. Bu seriden şimdiye kadar 16 cilt çıkmıştır. O sıralarda Şikago Üniversitesinde bulunan Fahir İz ile birlikte Türklük Bilimi Araştırmaları i Journalaf Turkish Studies (Kısaltması: TUBA) adlı bilimsel bir dergi çıkarmaya başladı (1977).

Gerek eşi Gönül A. Tekin gerekse yakın çalışma arkadaşlarının gayretleriyle dergi bugüne kadar hiç aksamadan düzenli bir şekilde çıkmıştır. Tekin,ABD’de yaptığı yayınlar ve çalışmaları dolayısıyla TYB (Türkiye Yazarlar Birliği) tarafından, 1993 yılında üstün hizmet ödülüne layık görülmüştür.Prof. Dr. Şinasi Tekin, son olarak 1997 yılında Harvard’ın “Contiuning Education/ Eğitimi Sürdürme” bölümüne bağlı olarak Ayvalık’ın Alibeyadasında
Harvard-Koç Üniversitesi işbirliği ile “Türkiye’de Yoğun Osmanlı ve Türkçe Yaz Okulu” adlı programı faaliyete geçirdi.

17.09.2004 tarihinde İstanbul’da vefat eden Şinasi Tekin, aydınlarımızın affedilmez bir ihmali ve umursamazlığı yüzünden bilimin her dalında gerilemeye,paslanmaya ve unutulmaya terk edilmiş olan Türk yazı dilini, içine düştüğü bunalımdan çekip çıkarmak ve onu yalnızca ‘konuşma’ ve ‘anlaşma’ vasıtası olmaktan kurtarıp bir bilim dili haline getirebilmek için, anadili Türkçe olan araştırıcıların,yazılarını Türkçe yazmalarını istemiştir.

ESERLERİ:

  1. Uygurca Metinler I: Kuanşi İm Pusar (Ses İşiten İlah), Atatürk Üniversitesi Yay.,Araştırma Serisi No:2, Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1960.
  2.  Kitaplar Arasında, İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fak. Yay., İstanbul 1961.
  3. XVII. Asır Şairlerinden İsmet, (Haluk İpekten ile birlikte), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fak. Basımevi, İstanbul 1963.
  4. Burkancı Uygurlarda Sekiz Türlü Şuur Üzerine Bir Deneme, İstanbul 1963.
  5. Abhıdharma-Kosa-Bhasya-Tika Tattvartha-nama (Abidarim Koşavardi Şastr), Giriş ve metnin Tıpkıbasımı, Sources of Oriental Languages and Literatures (Doğu Diaerinin ve Edebiyatıarının Kaynakları)-l, Turkish Sources(Türkçe Kaynaklar)-I, , Garland Publishing, New York, 1970, XXVIII+231 s.
  6. Ağabeydarim Koşavardı Şastr, Sthiramati, New York, Garlond Publishing1970.
  7. Die Kapitel über die Bewusstseislehre im uigrischen Goldglanzsutra (ıX.und X.), Veröffentlichungen Der Societas Uralo-Altaica Band; 3, Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1971.
  8. Yahya b. Muhammed el-Katib: Menahicü’I-İnşa, Giriş-Dizin-Tıpkıbasım,C Sources of Oriental Languages and Literatures (Doğu Diaerinin ve
    Edebiyatlarının Kaynakları)-2, Turkic Sources (Türkçe Kaynaklar)-II CommunityArt Workshop. Roxbury, Mass., 1971, 157 s.
  9. Uygurca Metinler : Maytrısimit -Burkancıların Mehdisi Maitreya İle Buluşma Uygurca İptidai Bir Dram- (Burkancılığın Vaibhaşika tarikatine ait bu eserin Uygurcası), Atatürk Üniversitesi Yay.:263, Edebiyat Fak. Yay.:54, Araştırma Serisi No:44, Sevinç Matbaası Ankara 1976.
  10. Maitrisimit nom bitig: die uigurische übersetzung eines werkes der buddhistischen Vaibhaşika-Schule, Schriften zur Geschichte und Kultur des Alten Orients.Berliner Turfantexte; IX, Berlin: Akademie Verlag, 1980.a) Wiai Bang Kaup -Berlin’deki Macar Enstitüsünden Türkoloji Mektupları (l925- 1936), Atatürk Üniversitesi Yay.: 408, Edebiyat Fak. Yay.Y 75, Tercüme Serisi:8,Atatürk Üniversitesi Basımevi, Erzurum 1980.
  11. Buddhistische Uigarica aus der Yüan-Zeit, Budapest: Akademia Kiado, 1980.
  12. Türk Şiveleri Lugati: Divan u Lugati’t-Türk, Mahmud EI-Kaşgarı,İnceleme-Tenkidli Metin-İngilizce Tercüme, (Robert Dankof, James Keay,G.Alpay Tekin ile birlikte), Harvard University, Duxbury 1982.
  13. The Seyahatname of Evliya Çelebi, Book One: İstanbul, İndex, (Evliya Çelebi’nin Seyahatname’si, Birinci Kitap: İstanbul), (Gönül Alpay Tekin ile birlikte), Sources of Oriental Languages and Literatures (Doğu Diaerinin ve Edebiyatıarının Kaynakları)-12 Turkic Sources (Türkçe Kaynaklar)-X, Harvard Üniversitesi Basımevi, 1989, 241s.
  14. Eski Türklerde Yazı, Kağıt, Kitap, Kağıt Damgaları, Eren Yayıncılık, İst. 1993.
  15. Uygurca Metinler, Kuanşi İm Pusar, Türk Dil Kurum Yay., Ankara 1993.
  16. Advanced ,Otoman Manual I, Fascimilies of Otoman Texts, Annotated Turkish Translation, Harvard University, 2002.
  17. Advanced Otoman Manual 2 -Translation, Commentary, Index and Bibliography-, Harvard University-Uludağ Üniversitesi, Intensive Otoman and Turkish Summer School in Turkey, Cunda / Ayvalık 1998, 157 s.TAED 27, 2005: 1-204 A. Erkal: Prof. Dr. Şinasi Tekin’in Hayatı ve Eserleri
  18. Advanced Otoman Manual 3, -Transcriptions-, Harvard University-Uludağ Üniversitesi, Intensive Otoman and Turkish Summer School in Turkey, Cunda i
    Ayvalık 1998, 49 s.
  19. Erken İç Asya Tarihi (Derleme-Heyet ile birlikte), İletişim Yay., İstanbul 2000.
  20. İştikakçının Köşesi: Türk Dilinde Kelimelerin ve Eklerin Hayatı Üzerine Denemeler, Simurg Yay., İstanbul 2001.
  21. Osmanlıca El Kitabı: Osmanhca Metinlerin Çeviriyazısı ve Tıpkıbasımıar,
    2C, Cambridge, MA.: Harvard University The Department of Near Eastem Languages and Civilizations, 2002.
  22. Teressül, Anadolu’ da İlk Türkçe İnşa El Kitabı, Harvard Universitesi

Kaynak:

  • Dergipark. gov. tr-A.Ü.Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi Sayı 27-Abdulkadir ERKAL
Kerim Usta
Kerim Usta tarafından yazılan son yazılar (Hepsi)
Etiketler: , ,

Yorum yapmaya ne dersiniz?