Osmanlı Arması: Sembolleri ve Anlamları
Osmanlı armasının hikayesi oldukça ilginç ve tarihi bir süreçten geçmiştir. Osmanlı Devleti’nin arması, 19. yüzyılda Birleşik Krallık geleneğindeki nişanlardan etkilenerek hazırlanmıştır. Öncesinde, padişah tuğraları devlet nişanı yerine kullanılıyordu.
Armanın oluşumu, Kırım Savaşı sırasında başlar. Fransızlar, Sultan Abdülmecid’e Légion d’honneur nişanı verir. Bu durum, Osmanlı Devleti ile yakın ilişkiler kurmaya çalışan İngiltere’yi harekete geçirir. İngiltere Kraliçesi Victoria, Fransa’nın verdiği nişana karşılık olarak Kasım 1856’da Dizbağı Nişanı’nı Osmanlı Sultanı’na sunar. Dizbağı Nişanı geleneğinde, nişanı alan kişi veya hükümdarların armaları Londra’da Windsor Sarayı’nda bulunan Saint George Kilisesi’nin duvarında asılır. Ancak, Osmanlı Padişahı’nın bir arması yoktur.
Bu durum üzerine Kraliçe Victoria, Charles Young isimli bir arma uzmanını Osmanlı için bir arma tasarlamak üzere görevlendirir. Young, İstanbul’a gelerek araştırmalar yapar ve Etyen Pizani isimli bir tercümanın yardımıyla, padişahlık alameti olan saltanat kavuğunu, sorgucu, ay-yıldızlı sancağı ve tuğrayı ön plana çıkararak bir arma hazırlar. Hazırlanan arma, yaklaşık bir yıl süren çalışmaların ardından İstanbul’a gönderilir ve Sultan Abdülmecid tarafından beğenilir.
Osmanlı armasının son hali, 17 Nisan 1882’de Sultan II. Abdülhamid tarafından yürürlüğe konmuş ve kullanılmaya başlanmıştır. Armanın üzerinde bulunan sembol ve simgelerin her birinin özel anlamları vardır. Örneğin, armada bulunan terazi Osmanlı adaletini, terazide bulunan kitaplar ise adaletin kaynağı olan Osmanlı kanunnamelerini ve Kur’an-ı Kerim’i temsil eder.
Osmanlı armasının, birçok sembolü bir arada barındırdığı bilinmektedir. Ancak, bu sembollerin tam olarak kaç tane olduğu ve hangi sembollerin dahil edilmesi gerektiği konusunda farklı kaynaklarda çeşitli bilgiler yer almaktadır. 30 farklı sembol olduğu iddiası, bu sembollerin zenginliği ve çeşitliliği hakkında genel bir fikir verse de, kesin sayıyı belirlemek zor olabilir. Osmanlı armasındaki sembollerin çoğu belirli bir anlam taşır ve imparatorluğun çeşitli yönlerini temsil eder.
Aşağıda, Osmanlı armasında bulunduğu belirtilen ve farklı kaynaklarda yer alan bazı semboller ve anlamları verilmiştir:
- Tuğra: Padişahın imzası ve otoritesini simgeler.
- Güneş Motifi: Padişahın güneşe benzetilmesi ve devletin büyüklüğünü ifade eder.
- Sorguçlu Kavuk: Osman Gazi’yi ve tahtı temsil eder.
- Yeşil Hilafet Sancağı: Hilafeti ve dini liderliği simgeler.
- Süngülü Tüfek: Osmanlı ordusunun asli silahını temsil eder.
- Çift Taraflı Teber: Orduda üst düzey görevliler tarafından kullanılan üstünlük sembolü.
- Toplu Tabanca: Askeri gücü simgeler.
- Terazi: Adaleti temsil eder.
- Kur’an-ı Kerim ve Kanunnameler: Adaletin kaynağını ifade eder.
- Nişan-ı İftihar: Hizmet edenlere verilen madalya.
- Nişan-ı Osmani: Devlet hizmetinde üstün başarı sağlayanlara verilen nişan.
- Asa ve Şeşper: Gücü ve otoriteyi simgeler.
- Çapa: Osmanlı denizciliğini temsil eder.
- Bereket Boynuzu: Bolluğu ve bereketi simgeler.
- Mecidi Nişanı: Üstün hizmet nişanı.
- Borazan: Modern mızıka takımının kullandığı çalgı aleti.
- Şefkat Nişanı: Afet zamanlarında hizmet edenlere verilen nişan.
- Top Gülleleri: Topçu ocaklarını temsil eder.
- Kılıç: Savunma ve saldırıyı simgeler.
- Top: Topçu ocaklarını simgeler.
- El Siperlikli Tören Kılıcı: O devirdeki subaylar tarafından kullanılan kılıç.
- Mızrak: Süvari alaylarını temsil eder.
- Bayrak: Osmanlı sancağı.
- Kalkan: Savunmayı ve korumayı temsil eder.
- Mızraklı Süvari Alayı: Son dönem süvari alaylarını simgeler.
- Kalkan Üzerindeki Güneş Motifi: İmparatorluğun merkezini temsil eder.
- 12 Yıldız: 12 burcu temsil eder.
- Çift Taraflı Teber (Balta): Üst düzey görevliler tarafından kullanılan sembol.
- Yay: Savaşçılığı ve askeri gücü simgeler.
- Osmanlı Sancağı: Devleti temsil eden bayrak.
Bu liste, farklı kaynaklarda bulunan ve Osmanlı armasında yer aldığı belirtilen sembollerin genel bir özetidir. Her bir sembol, Osmanlı İmparatorluğu’nun farklı bir yönünü ve değerini temsil eder. Armanın üzerindeki semboller, imparatorluğun kültürel, askeri, dini ve idari zenginliğini ve çeşitliliğini göstermektedir.
KerimYarınıneli/KerimUsta.com
Kaynaklar
- Osmanlı İmparatorluğu arması – Vikipedi
- Osmanlı Arması ve Anlamı | Tarihi Olaylar
- Osmanlı Devlet Armasının Tarihi ve Anlamı – gumusyolu.com
- 30 Farklı Sembol İçeren Osmanlı Armasının Anlamı – RehberName
- Resim: Kerim Yarınıneli tarafından hayali olarak hazırlanmıştır.
Bir yanıt yazın