Niccolo Machiavelli; İtalyan politikacısı ve yazarıdır (Floransa 1469-ay.y. 1527).
Özel öğretim gördü. Latince öğrendikten sonra tarih ve politikayla ilgilenmeye başladı. 1498’de Floransa kançılarlığına, ardından da Onlar Kurulu Sekreterliği’ne seçildi. 1502-1512 arasında yürüttüğü ikinci görevi süresince Fransa’da, Almanya’ da ve Roma’da değişik diplomatik sorumluluklar yüklendi ve dönemindeki devletlerin politik kurumlan ile yöneticilerin ruhsal yapısı üstüne gözlemlerde bulundu. Bir süre sonra Leo adıyla
papa olacak olan Kardinal Giovanni de Medici, 1512’de İspanyolların da askeri desteğiyle Floransa’yı ele geçirince (1512), Cumhuriyete bağlı kalan Machiavelli, önce görevinden uzaklaştırıldı, daha sonra bir ayaklanma hazırlığına katıldığı gerekçesiyle birkaç ay hapis yattı. Serbest bırakıldıktan sonra, karısı ve çocuklarıyla birlikte San Casciano’da yoksul bir yaşam sürmeye başladı; tüm zamanım Latin ve Yunan klasik yazarlarım okumaya ve kendi eserlerini oluşturmaya verdi.
Yaşamının son yıllarında Medici iktidarı Machiavelli’den yararlanmak durumunda kaldı ve Floransa tarihini yazma görevi verildi. 1525’te bu kitabı bitirdikten sonra yeniden devlet görevine çağrıldı, Ancak Mediciler iktidardan düşünce görevden alındı (1527), Aynı yıl ağır biçimde hastalanarak öldü,
Cumhuriyetçi olmasına karşın güçlü bir devletin ve ordunun İtalya’yı kuzeyden gelen saldırılara karşı koruyacağına ve ülkenin politik birliğini sağlayacağına inanan Machiavelli’nin ünlü kitabı Prens, bu izlenimlerinin bir ürünü oldu, politik düşünceler tarihinde gerçek bir yenilik sayıldı. Bu eserde, güçlü ve sarsılmaz iradeli bir önderin sayısal egemenliği ele geçirmesi, artırması ve sürdürmesi için hangi yollardan gitmesi gerektiğini ortaya koydu.
Bazı kimselerce, büyüklüğü onaylanmakla birlikte, önerileri akıl ve vicdana aykırı bulundu. Bazılarına göre halka despotluk konusunda kin veren, krallara ders verme bahanesiyle, halka nasıl yönetildiklerini öğreten, bir cumhuriyetçidir. Onun asıl amacı halkı, despotluğun boyunduruğundan kurtarmak için, kurnazca uyandırmaya çalışmaktır.
Bacon da az çok aynı düşüncededir. Onun da Machiavelli’nin de amacı, devlet yöneticilerinin alışkanlık haline getirdikleri şeyleri göstermekti. Günümüzde çoğu düşünürün üzerine anlaştıkları ortak düşünceye göre, Machiavelli’nin Prens’te asıl belirtmek istediği, bir devletin ya da bir devlet adamının (özellikle dış ilişkilerde) kendi ülkesinin birlik, bağımsızlık ve güvenliği için yararlı her türlü hareketi yapabileceği ilkesidir.
Machiavelli’nin Konuşmalar’ı üç kitaba ayrılır; birinci kitapta Roma’nın içişleri, ikincide Romalıların egemenliklerini yaymaları, üçüncüde ise Roma Cumhuriyeti’nin bireylerin davranışları üstündeki etkisi ele alınır. Machiavelli bir politika yazarı olmasının yanı sıra, bir edebiyatçıdır. Şiirler, öyküler ve oyunlar da yazdı. Ünlü komedi eseri La Madragola 1520’lerden önce Floransa’da, sonra başka ülkelerde sahnelendi ve büyük başarı kazandı.
Başlıca eserleri:
- İl Principe (Prens) 1513,
- Discorsi Sopra la Prima deca di Tito Livio (Titus Livius’un İlk On Kitabı Üzerine Söylevler, 3 cilt) 1513-1517,
- L’arte della guerre (Savaş Sanatı) 1516-1520,
- La Mandragola (1520);
- İstoire Florentine (Floransa Tarihi, 8 cilt) 1520-1525.
Principe (İl), Prens, yazarın ölümünden sonra yayımlanan (1531) politik görüşleri (yazılışı, sürgünde, 1513). İtalya’daki politik bölünüşlerin güçlü ve tek bir devlet yaratmaya engel olan yöresel koşullarını değerlendiren yazar, Fransız ve İngiliz devlet yapısına dikkat çekerek onların toprak bütünlükleriyle ruhsal birliklerini örnek gösterir. Otorite sahibi bir hükümdarın (monark) başarabileceği uygulamalarla “amaca ulaşacak her yol geçerlidir” formülüne bağlandığı için yüzyıllarca tartışma konusu olmuştur.
Bir prense önerdiği üstünlükler şunlardır: Devlet gücü, yasa temeli, ahlak sağlamlığı, ihtiyatlı davranış, bilgelik ve yüreklilik; bütün bunlar bir prensin (hükümdar) kişiliğinde birleşirse sonuç olumlu bir değerde olacaktır. İtalyan birliği özlemindeki yazarın ortaçağdan kalma politik yapıda bekleyebildiği gelişim ancak bu düzeydedir. Türkçeye “Hükümdar” adıyla da çevrildi.
Bir yanıt yazın