Kamkat Meyvesi Hakkında Bilgi

Kamkat Meyvesi

Doğu Asya ve Çin’de doğal olarak yayılış gösteren çalı biçimindeki kamkat; portakal, mandalina, bergamot, limon gibi turunçgiller ailesinin bir meyvesidir. Biçimi tıpkı limona, rengiyse tıpkı portakala benzer.

Ama limon ve portakalın kabuğunu soyarak yersiniz; kamkatın kabuğunu soymanıza gerek yoktur, meyveyi bütün olarak yemeniz gerekmektedir. Kokusu bergamotu andırır ve elinizde tuttuğunuz kamkatın kokusu uzun süre gitmez. Tadı çok tatlıdır.

Kamkat, çiğ olarak tüketilebilindiği gibi, reçel, marmelat, meyve suyu, şekerleme, kek, pasta yapımında da kullanılır. Çin lokantalarında yemeğin sonunda yenen bir tatlı çeşidi. Kamkat C vitamini yönünden çok zengin bir bitki. 100 gramında 151 miligram C vitamini var. Kas ve doku oluşumu için gerekli olan bu vitamin diğer mineral ve vitaminlerin daha iyi kullanılmasına da yardım ediyor. C vitaminine günlük gereksinimizse 30 miligram. Yani günlük 20 gram kamkat, günlük C vitamini ihtiyacımızı karşılıyor.

Yine 100 gramı yendiğinde 274 kilokalori eneji ve 3,8 gram protein veriyor. Ülkelere, kaynaklarına ve kişisel koşullara göre değişmekle beraber ortalama günlük protein gereksinimi, erişkinler için kilogram başına 0,75 – 1,5 gram arasında değişiyor. Bu miktar protein günlük gereksinim duyduğumuz enerjinin %9 – %18’ini veriyor.

Genel olarak günlük toplam enerjinin %10 – %15’nin de proteinden gelmesi öneriliyor. Bu durumda, 50 kilogram gelen bir kişinin günlük protein gereksinimi yaklaşık 50 gram. Kamkatın bileşimindeki protein miktarıysa, günlük protein gereksiniminin karşılanmasında önemli bir yer tutuyor.

Kamkat, “turunçgiller ailesinin küçük mücevheri” olarak adlandırılıyor. Bizim kamkat adını verdiğimiz bu meyve, bilim dünyasında “fortunella” olarak adlandırılıyor. Fortunella adını, 1812 – 1880 yılları arasında yaşamış İskoçyalı bahçecilik uzmanı Robert Fortune’un soyadından köken alıyor.

Robert Fortune, Çin’de yaşadığı yıllarda sürekli ilginç bitkileri toplamış ve İngiltere’ye dönüşünde de bu koleksiyonunu beraberinde getirmiş. Batı dünyası, bu birikimin içinde yer alan kamkatla, Fortune sayesinde tanışmış. Onu onurlandırmak amacıyla, bu bitkilerin cins adına Fortunella deniyor. Dünya halkları arasında da “kumquat ya da komquot” adlarıyla anılan meyveye “altın portakal” diyenler de var

19. yüzyılda Avrupa ve Kuzey Amerika’ya giren kamkat, seralarda ve saksıda yetiştiriliyor. Hatta günümüzde süs bitkisi olarak balkonlarda, bahçelerde çevre düzenlemesinde de kullanılıyor. Dünyada Çin, Japonya, Amerika’da yaygın olark; daha küçük ölçekte Porto Riko, Guatemala, Kolombiya, Brezilya; Güney Hindistan’da da yalnızca deniz seviyesinden yüksek yerlerde yetiştiriliyor. Avustralya ve Güney Afrika’daysa sınırlı olarak kültüre alınıyor.

• Kamkat genelde taze meyve olarak kabuğu ile birlikte yenilir.
• C vitamini  bakımından zengindir.
• Kabuğu ile beraber yenildiğinde gribal enfeksiyonları önlemede önemli rol oynamaktadır.
• Tansiyonu ve kolestrolü düşürür.
• Reçel ve marmelatı yapılır, çok değişik bir aroması vardır.
• Meyve suyu ve sos olarak kullanılır.
• Dünya’nın en pahalı restaurantlarında tatlı ve salatalarda en gözde yeri alır.
• Alkollü içki masalarının bulunmaz çok değerli mezesidir.
• Meyve kısmı asitli, kabuk kısmı tatlı olan kamkatın aroması, yağlı yemeklerde çok iyi uyum sağlar.
• Kamkat, Rize’de üç yaprak anaç üzerine göz aşısı yapılarak üretilir.
• Erkek ve dişi organları aynı çiçek üzerinde olduğundan tek bir kamkat bitkisi her yerde çiçeğe ve meyveye yatabilmektedir.
• Rize de Temmuz ayı sonlarına doğru çiçek açmakta, meyve oluşması Ağustos sonu ile Eylül ayı içersinde olmaktadır.
• Meyveleri iri zeytin büyüklüğünde olup Nisan-Mayıs aylarında yeme olgunluğuna erişmektedir.
• Meyve koparılmazsa bir yıl bitki üzerinde kalabilmekte, aynı lezzetle yenebilmektedir.
• Kamkatın meyveleri Haziran ayı ortalarına kadar olan dönemde toplanıp yenirse bitki yeniden Temmuz ayında çiçeğe yatabilmektedir. Aksi halde bitki zayıf kalıp cılızlanır ve çiçek açmaz.
• Bitki gübre olarak azot, fosfor ve potasyuma ihtiyaç duyar.
• Bitki üzerinde veya yapraklarında zararlı veya hastalık belirtileri görüldüğünde en yakın zirai ilaç bayisinden gerekli bilgiler alınıp ilaçlanmalıdır.
• Dünya da satışa sunuluş şekli genelde meyvesiz olaraktır.
• Yetiştirici ülkelerin başında Japonya gelmektedir.
• İnternet dünyasında saksıda 60$ satılmaktadır.
• Türkiye’de meyvesiz olarak, meyve vereceği de belirsiz olarak 50 milyon civarında satılmaktadır.
• Rize de satışa sunuluşu- meyveli olarak yapılmaktadır.
• Bazı illerimizde çiçekçiler Rize’den Kamkatları temin etmektedir.
• Saksılık kamkat fidanlarını bu kadar meyveli olarak Rize’nin haricinde hiç bir yerde bulmanız mümkün değildir. Çiçekçinize Rize’den gelip gelmediğini sormanıza gerek bile kalmayacak, çünkü ağaç üzerindeki meyveler size ben Rize’den geldim veya gelmedim diyecek

100 g Kamkat’ın Gıda Değeri

• Askorbik Asit 151 mg
• Demir 1,7 mg
• Fosfor 97 mg
• Kalori 274
• Kalsiyum 266 mg
• Karbonhidratlar 72,1 g
• Potasyum 995 mg
• Protein 3,8 g
• Riboflavin 0.40 mg
• Sodyum 30 mg
• Thiamine 0,35 mg
• Vitamin A 2.530 I.U
• Yağ 0,4 g

Bu değerler United States Department of Agriculture’dan alınmıştır.

Yetiştirme Tekniği
Kamkat, şu ana kadar yapılan çalışmalar doğrultusunda en iyi performansı gösterdiği Carrizo sitranjı üzerine, “T” göz aşısı yapılarak üretilir. Erkek ve dişi organları aynı çiçek üzerinde ve kendine verimli olduğundan tek bir kamkat bitkisi her yerde çiçeğe ve meyveye yatabilmektedir.

Akdeniz bölgesinde Temmuz-Ağustos ayı sonlarına doğru çiçek açmakta, meyve oluşması Ağustos sonu ile Eylül ayı içersinde olmaktadır. Meyveleri iri zeytin
büyüklüğünde olup Şubat-Mart aylarında yeme olgunluğuna erişmektedir. Meyve koparılmazsa bir yıl bitki üzerinde kalabilmekte, aynı lezzetle yenebilmektedir. -4 derce sıcaklığın altına düşmeyen yerlerde yetiştirilebilir.

Havadar, aydınlık, uzun süre direkt güneş ışığı alabilen alanlardan hoşlanır. Güneş ışığının yetersiz olduğu durumlarda çiçek açmaz,meyve vermez ve yaprak döker. Bitki bodur yapıda olduğu için sadece genç bitkilerin saksısı 2 yıl sonra değiştirilmelidir.

Toprak İsteği
İdeal toprak pH değeri 6,5-7 civarında olmalıdır.Organik maddece fakir olmayan toprakları sever.Hazırlanacak harcın nispeten gevşek yapılı,havalanmaya imkân veren nitelikte olması arzu edilir.Topraktaki nemin aşırı kaybına yol açmayacak şekilde, aşırıya kaçmaksızın dengeli bir sulama rejimi uygulanmalıdır. Yazın haftada 1, kışın 10-15 günde,tercihen kireçsiz su ile sulanmalıdır.

Gübreleme
Mart-Nisan aylarında bir miktar azotlu gübre uygulanmasında fayda vardır. Çiçeklenmeden sonra küçük meyveler oluştuğunda çok az bir miktar daha azotlu gübre uygulanması yerinde bir uygulamadır.Kış aylarından çıkarken de fosfor ve potasyumlu gübre uygulanmasında fayda vardır.İlkbahar ve yaz aylarında, 15 günde

Kamkatın Faydaları:
C vitamini bakımından zengin olan Kamkat, kabuğu ile beraber yenildiğinde vücuda güç verir.

• İştah açıcıdır.
• Sindirimi kolaylaştırır ve sindirim sistemi rahatsızlıklarına iyi gelir.
• İdrar söktürücüdür.
• Damar sertliğini ve tıkanıklığını önler.
• Kanı temizler ve kan dolaşımını kolaylaştırır.
• Soğuk algınlığı, nezle, grip ve öksürük şikâyetlerini azaltır.
• Mikrop öldürücüdür.
• Besin zehirlenmelerinde ve böcek ısırıklarında yararlıdır.
• Rahatlatıcı etkisi ile vücuttaki ağrıları hafifletir, ateşi ve tansiyonu düşürür.
• Mide bulantısını ve baş dönmesini giderir.
• Kansızlığa karşı etkilidir. Diş ve dişetlerini kuvvetlendirir ve dişleri beyazlatır.
• Sivilceleri ve nasırı azaltır.
• A, B1, B2, B3 ve Kalsiyum da ihtiva eden Kamkat , Sinir sisteminin düzenli çalışmasını sağlar.