İtikaf Nedir? Tanım ve Uygulama

İtikâf: Tanım ve Uygulama

İtikâf, akıl bâliğ ve temyiz kudretine sahip bir müslümanın ibadet niyetiyle belirli bir süre mescitte kalmasıdır. Kur’an ve sünnetle sabit bir ibadet olan itikâf, özellikle Ramazan ayının son on gününde yapılmasıyla dikkat çeker. Kur’an’da, “Mescidlerde itikâfa çekildiğinizde kadınlarınıza yaklaşmayın” (el-Bakara, 2/187) buyurulmuştur. Hz. Peygamber (s.a.s) de bu dönemde itikâf yapmıştır ve bu uygulama vefatına kadar sürdürülmüştür.

İtikâfın Türleri

İtikâf, üç ana başlıkta incelenir:

1. Vacip İtikâf: Bir adak veya benzeri bir yükümlülük olarak gerçekleştirilen itikâf türüdür. En az bir gün sürer ve oruçla geçirilmesi gereklidir.
2. Sünnet İtikâf: Ramazan’ın son on gününde yapılan ve Hz. Peygamber (s.a.s) tarafından sürekli olarak uygulanmış bir sünnettir. Bir kişi bu sünneti yerine getirdiğinde, diğer müslümanlar bu yükümlülükten kurtulmuş olur.
3. Müstehab İtikâf: Belirli bir zamanı olmayan, itikâfın genel anlamda hoş karşılandığı bir türdür. Mescide giren bir kişi niyet ederse, oruç şartı olmaksızın itikâf yapmış sayılır.

İtikâfın Şartları

İtikâfın geçerli olabilmesi için bazı şartlar vardır:

• Niyet: İtikâfa girmek için niyet şarttır; adak itikâfında bu niyetin dil ile de ifade edilmesi gerekir.
• Mescid: İtikâf, cemaatle beş vakit namaz kılınan bir mescidde olmalıdır. Mescid-i Haram, Mescid-i Nebevî ve Mescid-i Aksa, en faziletli yerlerdir.
• Oruç: Vacip itikâf için oruç şarttır; sünnet itikâfı Ramazan’da yapıldığı için oruçlu olunması gereklidir.
• Temizlik: Kadınların hayız ve nifastan temiz olmaları gerekir. Cünüplük itikâfı bozmaz.

İtikâfın Adabı

İtikâf süresince dikkat edilmesi gereken bazı adablar vardır:

• Kötü ve çirkin sözlerden kaçınmak.
• Ramazan’ın son on gününü ve kalabalık cemaat bulunan mescidleri tercih etmek.
• Kur’an, hadis okuma ve zikir ile meşgul olmak.
• Temiz giyinmek ve güzel kokular sürünmek.

İtikâfı Bozan Durumlar

İtikâfı bozan durumlar arasında:

• Cinsel ilişki (Kur’an’da yasaklanmıştır).
• Gereksiz yere mescitten çıkmak.
• Bayılmak yer alır.

İtikâfa giren kişinin ihtiyaçları için mescitten çıkması zaruri durumlarda mümkündür. Ancak, bu durum dışında mescitten çıkmak itikâfı bozar.

Kaynaklar

• İslami kaynaklar ve hadis kitapları
• Diyanet İşleri Başkanlığı yayınları
• Fıkıh eserleri