İslam’da helal ve haram olan yiyecekler konusunda, genel olarak şunlar kabul edilir:
Helal Olan Yiyecekler:
- Deve, sığır, koyun, keçi, manda gibi hayvanların etleri
- Tavuk, kaz, ördek, hindi gibi evcil kuşların etleri
- Geyik, ceylan, dağ keçisi, yabani sığır, tavşan gibi hayvanların etleri
- Güvercin, serçe, bıldırcın, sığırcık, balıkçıl gibi kuşlar
- Çekirge
- Balık etleri
Haram Olan Yiyecekler:
- Domuz eti
- Allah’tan başkası adına kesilen hayvan etleri
- Dini usulde kesilmemiş veya kendiliğinden ölmüş hayvan etleri
- Ağzının dört yanında uzun ve sivri dişleri olan yırtıcı hayvanlar ile pençesi ile avını parçalayan yırtıcı kuşların, eşek ve katırların etleri
Haram ve Helal Yiyeceklerden Bahseden Kur’an Ayetleri:
- “Ey insanlar! Bütün yeryüzündeki nimetlerimden helal olmak, temiz olmak şartıyla yiyin. Fakat şeytanın adımlarına uymayın. Çünkü o size belli bir düşmandır.” (el-Bakara, 168) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- “Ey iman edenler! Size kısmet ettiğimiz rızıkların hoş ve temiz olanlarından yiyin ve Allah’a şükredin, eğer yalnız O’na kulluk ediyorsanız.” (el-Bakara, 172) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- “O, size yalnız şunları haram kıldı: Ölü hayvan, kan, domuz eti, bir de Allah’tan başkası adına kesilen hayvanlar. Sonra kim bunlardan yemeye mecbur kalırsa, başkasının hakkına tecavüz etmemek ve zaruret ölçüsünü geçmemek şartıyla ona da bir günah yükletilmez. Çünkü Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhametlidir.” (el-Bakara, 173) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- “Leş, kan, domuz eti, Allah’tan başkasının adı anılarak kesilen; boğulmuş, vurulmuş, yukardan düşmüş, boynuzlanmış, canavar yırtmış olup da canlı iken kesmedikleriniz; dikili taşlar (putlar) üzerine boğazlanan hayvanlar ve fal oklarıyla kısmet (şans) aramanız size haram kılındı. Bunların hepsi doğru yoldan çıkmaktır. Bugün kâfirler, dininize karşı ümitsizliğe düşmüşlerdir. Onlardan korkmayın, benden korkun. Bugün dininizi kemale erdirdim, size nimetimi tamamladım. Size din olarak İslâmı beğendim. Kim açlıktan daralır, günaha istekle yönelmeden bunlardan yemek zorunda kalırsa, ona günah yoktur. Çünkü Allah bağışlayan, merhamet edendir.” (el-Maide, 3) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- “O size ancak ölü hayvanı, kanı, domuz etini ve Allah’tan başkası adına kesilenleri haram kıldı. Her kim bu haram şeyleri yemeye mecbur kalırsa (başkasının hakkına) saldırmadan ve aşırı gitmeden yiyebilir. Şüphesiz Allah, çok bağışlayıcıdır, çok merhametlidir.” (Nahl Suresi, 115) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- “De ki: «Bana vahyolunanda, (bu haram dediklerinizi) yiyen kimse için haram edilmiş bir şey bulamıyorum. Ancak leş, veya akıtılmış kan, yahut domuz eti- ki bu gerçekten pistir- yahut Allah’tan başkası adına kesilmiş bir hayvan olursa, bunlar haramdır. Ama kim çaresiz kalırsa, (başkasının hakkına) tecavüz etmemek ve zaruret sınırını aşmamak üzere (bunlardan yiyebilir)» Çünkü Rabbin çok bağışlayandır, merhamet edendir.” (Enam suresi, 145) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
Kur’ân-ı Kerim’de birçok ayette haram kılma yetkisinin yalnız Allah’a ait olduğu ısrarla vurgulanmış ve bu konuda haddi aşanlar uyarılmıştır..
- “Ey iman edenler! Allah’ın size helal kıldığı temiz şeyleri haram saymayın. Ve aşırı da gitmeyin. Çünkü Allah aşırı gidenleri sevmez.” (Maide Suresi, 87) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- “De ki, «Baksanıza, Allah sizin için nice rızıklar indirdi, siz onlardan bir kısmını haram, bir kısmını helâl yaptınız». De ki, «Size Allah mı izin verdi, yoksa siz Allah’a iftira mı ediyorsunuz?»” (Yunus Suresi, 59) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
Helal ve Haram Yiyeceklerle İlgili Hadisler ve Kaynakları:
- Helal ve Haram Tanımı: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem, helal ve haramın tanımını şöyle yapmıştır: “Helâl, Allah’ın Kitabı’nda helâl kıldıklarıdır. Haram da Allah’ın Kitabı’nda haram kıldıklarıdır. Hakkında bir şey demedikleri ise müsamaha gösterdiği (mubah) şeylerdendir.” (Tirmizî, Libâs, 6; İbn Mâce, Et’ıme, 60).
- Şüpheli Şeylerden Sakınma: Nu’mân b. Beşîr radıyallahu anh, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in şöyle dediğini aktarmaktadır: “Helâl bellidir; haram da bellidir. İkisinin arasında ise birtakım şüpheli şeyler vardır ki insanların çoğu bunları bilmezler. Kim şüpheli şeylerden sakınırsa, dinini ve ırzını (namus ve haysiyetini) korumuş olur. Kim de şüpheli şeylere düşerse, harama düşmüş olur…” (Müslim, Müsâkât, 107).
- Helal Yoldan Rızık: Câbir b. Abdullah radıyallahu anh’dan nakledilen bir hadiste, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: “Ey insanlar! Allah’tan (hakkıyla) sakının ve rızkınızı güzel yoldan isteyin. Hiç kimse (Allah’ın kendisine takdir ettiği) rızkı -geç de olsa- elde etmeden ölmeyecektir. Öyleyse Allah’tan (hakkıyla) sakının ve rızkınızı güzel yoldan isteyin. Helâl olanı alın, haram olanı terk edin!” (İbn Mâce, Ticâret, 2).
Bu ayet ve hadisler, Müslümanların yeme ve içme konusunda nelere dikkat etmeleri gerektiğini açıkça ortaya koymaktadır. İslam’da helal ve haram kavramları, sadece fiziksel sağlığı değil, aynı zamanda manevi ve toplumsal sağlığı da korumayı amaçlar. Bu nedenle, Müslümanların bu konuda dikkatli olmaları ve güvenilir kaynaklardan bilgi almaları önemlidir.
Mezheplere göre farklılıklar da bulunabilir. Örneğin, Hanefilere göre balık dışında kendiliğinden ölmüş deniz avları haram kabul edilirken, Malikilere göre helal, Hanefi ve Şafilere göre haram, Hanbelilere göre ise timsah, kurbağa ve yılanın yenmesi haram, diğerleri helal sayılır.
Bu konuda daha fazla bilgi almak isterseniz, İslam alimlerinin yazdığı kitaplara veya güvenilir İslami kaynaklara başvurmanızı öneririm. İslam’da yeme ve içme ile ilgili detaylı bilgiler, Kur’an ve Hadislerde bulunabilir ve bu konular İslami ilimlerde derinlemesine ele alınmıştır. Eğer belirli bir yiyeceğin helal veya haram olduğunu öğrenmek istiyorsanız, yerel bir alimden veya Diyanet gibi resmi dini kurumlardan bilgi alabilirsiniz.
Kerim Yarınıneli/KerimUsta.com
Kaynaklar:
- (el-Bakara, 168) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (el-Bakara, 172) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (el-Bakara, 173) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (el-Maide, 3) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (Nahl Suresi, 115) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (el-Bakara, 168) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (el-Bakara, 172) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (el-Bakara, 173) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (el-Maide, 3) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (Nahl Suresi, 115) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (Enam suresi, 145) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (Maide Suresi, 87) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- (Yunus Suresi, 59) Elmalılı Hamdi Yazır meali .
- Hadislerle İslam-Diyanet-
- İslam’da Helal Olan ve Olmayan Yiyecekler | Sorularla İslamiyet. .
- İslam’da Helal ve Haramlar – Dinimizde helal ve haram olan şeyler. .
Bir yanıt yazın