Hz. Ali: Hikmetin Işığında Bir Yolculuk

Tarih boyunca bazı isimler vardır ki, sadece yaşadıkları çağda değil, asırlar boyunca insanlığa ışık tutmaya devam ederler. Hz. Ali de, bilgeliği, adaleti ve derin kavrayışıyla sadece kendi zamanının değil, tüm çağların rehberi olmuştur. O, sözleriyle insanları düşünmeye sevk eden, ahlaki değerlere sarılmaya çağıran ve hakikat yolunda cesaretle yürümeyi öğreten bir önderdir.

Onun sözleri, sadece bir bilgelik mirası değil, aynı zamanda insanın kendisini ve çevresini anlamasına rehberlik eden eşsiz öğütlerdir. Adalet, doğruluk, sabır ve merhamet gibi kavramları özümseyerek aktaran bu sözler, her zaman ve her koşulda insan ruhuna hitap etmeye devam etmektedir.

Kerim Yarınıneli/Kerimusta.com

• İnsan, dilinin altında gizlidir. Sözüne dikkat et ki değerin bilinsin; çünkü sen dilinle ya yüceltilir ya da küçümsenirsin.
• Akıl bir ışıktır; insanı doğruya ulaştırır. Aklını kullanmayan, karanlıkta yolunu kaybeder..
• Cömertlik cennetin kapısıdır. Cömert ol ki Allah da sana cömert davransın; cimri ise ateşten bir kılıçtır.
• Hakikati söylemekten korkma! Hak söz acı da olsa gerçeği dile getir; çünkü hakikat insanı özgürleştirir.
• Dünya, ahiretin tarlasıdır. Burada ne ekersen orada onu biçersin; iyilik eken cenneti, kötülük eken cehennemi bulur.
• Kibir, insanı yalnızlaştırır. Bir damla sudan yaratıldığını unutma; toprak olacağın günü düşün ve alçakgönüllü ol.
• İlim ölümsüzlüğün çaresidir. Âlimin bedeni toprak olur ama eserleri asırlarca yaşar; cahilin ölümü ise diriyken başlar.
• Sabır, kurtuluşun anahtarıdır. Sabırlı olan zafere ulaşır; aceleci ise pişmanlığa düşer.
• En büyük dost doğruluktur. Doğru insanın sözü seni yüceltir; yalan ise dostluğu zehirler.
• Sükût, hikmetin kardeşidir. Bilmediğin konuda susmak, cehaletini örter; boş konuşmak ise ayıbını ortaya serer.
• Haset, bedenin içinde yanan bir ateştir. Hem seni yakar hem de sevdiklerini; ondan uzak dur ki huzur bulasın.
• Dost az olsun ama gerçek olsun. Bin sahte dostun olacağına, bir sadık dostun olsun yeter.
• İnsanın değeri himmeti kadardır. Küçük düşünürsen küçülürsün; büyük hayaller kur ki yücelesin.
• Yalancı korkunun esiridir. Yalan söyleyen, hem dünyada rezil olur hem ahirette hesap verir.
• Zaman en acımasız öğretmendir. Ona uymazsan seni ezer; ona uyan ise hedefine ulaşır.
• İbadetin özü tefekkürdür. Anlamadan yapılan ibadet, ruhsuz bir beden gibidir.
• Cahilin kalbi dilindedir. Ağzını açınca cehaleti ortaya dökülür; âlim ise sözünü bilerek sarf eder.
• İyilik kötülüğü yok eder. Bir kötülüğe iyilikle karşılık ver; göreceksin ki zincir kırılacak.
• Hak batılı ezer. Gerçek her zaman galip gelir; batıl ise bir anlık şaşaa ile kaybolur.
• Öfke deliliğin başlangıcıdır. Öfkelenen kişi aklını kaybeder; pişmanlık ise ardından gelir.
• İnsan yarın ne olacağını bilmez. Bugün sağlıklıyken yarın hasta olabilirsin; ölümü unutma!
• Fırsatlar bulut gibi geçicidir. Yakalayamazsan uçar gider; basiretli olan onu değerlendirir.
• İlim amelden üstündür. Bilgisiz yapılan iş, körün yolunu şaşırması gibidir.
• Dünya aldananların yurdudur. Ona gönül bağlayan, sonunda hüsrana uğrar; ahiret ise ebedîdir.
• Tevazu insanı yüceltir. Alçakgönüllü olanı Allah yükseltir; kibirli ise kendi kuyusunu kazar.
• Bilgisiz dost, düşmandan beterdir. Cahil dostun iyi niyeti bile seni batıra bilir.
• Açgözlülük huzursuzluğun kaynağıdır. Gözün doymazsa kalbin de huzur bulmaz.
• Sözün en güzeli hak olandır. Hakikat acı da olsa onu söyle; çünkü yalan tatlıdır ama zehirler.
• Ölüm hakikatle yüzleşmektir. Dünya hayatı bir rüyadır; ölüm uyanıştır.
• Kanaat tükenmez bir hazinedir. Tok gözlü olan asla fakir sayılmaz.
• Hakikati arayan ışığa koşar. Gerçeği öğrenmek için çabala; cehalet karanlığından kurtul.
• Cehalet insanın en büyük düşmanıdır. Cahil, düşmanını bile dost sanır; bilen ise gerçeği görür.
• Dünya fanidir; aldanma! Bugün varsın yarın yoksun; baki olan Allah’tır.
• İyilik gizli yapılanı makbuldür. Gösteriş için iyilik yapan, mükâfatını dünyada tüketir.
• Yalnız Allah’a dayan! O’na güvenen asla kaybetmez; her şeyin sahibi O’dur.
• Gurur insanı kör eder. Kendini beğenmiş olan, kusurunu göremez; düşüşü yakındır.
• Dil belâ getiren bir organdır. Ya hayır konuş ya sus; boş söz felakete davetiye çıkarır.
• İnsan emanete hıyanet etmemelidir. Emaneti koruyan, Allah’ın güvenini kazanır.
• Hakiki dost darda kalandır. Refahında çok dostun olur; dara düşünce gerçek dostların kalır.
• Kötülük karanlık bir kuyudur. İçine düşen çıkmakta zorlanır; en iyisi ondan uzak durmaktır.
• İlimsiz amel meyvesiz ağaçtır. Kökü sağlam olmayan ağaç rüzgârda devrilir.
• Allah’ı unutan kendini unutur. O’nu anmayan, nefsinin esiri olur.
• Mümin güzel ahlakla süslenir. İbadeti kadar ahlakı da kıymetlidir; ikisi bir bütündür.
• Hak ağır da olsa kabul et! Batıl hafif de olsa ondan uzak dur.
• Dünya ahiretin köprüsüdür. Bu köprüden geçerken iyilikle yol al ki sağ salim varasın.
• Gaflet kalbin ölümüdür. Uyanık ol ki hakikati görebilesin; gafil ise kör yaşar.
• İyilerle otur kötülükten korun. Arkadaşın kimse sen de osun; dost seçimine dikkat et.
• Düşmanınızın silahı sabrınızdır. Sabretmeyi bilen, düşmanını çaresiz bırakır.
• Hakikat suskunluğa yenilmez. Gerçek her zaman ortaya çıkar; saklamaya çalışma.
• İnsan emanetleri korumakla yükümlüdür. Emanete ihanet, insanlığa ihanettir.
• İyilik yap karşılık bekleme! Mükâfatını Allah’tan bekle; insanların teşekkürü geçicidir.
• Akıl insanın en büyük rehberidir. Aklını kullanmayan, yolda kalır.
• Sabır acıdır ama meyvesi tatlıdır. Sabreden, zaferin tadını çıkarır.
• Hakikati inkâr eden kendini kaybeder. Gerçeği reddeden, karanlığa gömülür.
• Yalan felaketin başlangıcıdır. Küçük bir yalan büyük belalara yol açar.
• İlim cehaletin panzehiridir. Cehaleti yenmek için okumak ve öğrenmek şarttır.
• Dünya aldanışlar diyarıdır. Ona kanan, sonunda pişman olur.
• Hakikat insanı özgür kılar. Gerçeği bilen, nefsinin esaretinden kurtulur.
• Güzel söz sadakadır. Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır.
• İbadet kalp temizliğidir. Gösteriş için yapılan ibadet, kalbi kirletir.
• Kibir insanı alçaltır. Tevazu ise Allah katında yüceltir.
• Hakikat her şeyin temelidir. Binası sağlam olmayan yıkılmaya mahkûmdur.
• Zenginlik gönül tokluğudur. Gözü doymayan, dünyayı alsa da fakirdir.
• Haksızlık zulmün ta kendisidir. Hakkı çiğneyen, hem dünyada hem ahirette ceza görür.
• Dünya geçici bir oyundur. Asıl olan ahiret yurdudur; ona hazırlan!
• İnsan emanetleri korumalıdır. Emanete sadakat, imanın gereğidir.
• Hakiki mürüvvet affetmektir. İntikam almak kolaydır; asıl erdem affedebilmektir.
• İyilik insanın mirasıdır. Öldükten sonra adın iyiliklerle anılsın.
• Dil ya hayır söylemeli ya susmalı. Boş sözler insanı rezil eder.
• Allah’a şükür nimeti artırır. Nankörlük ise nimetin elden gitmesine sebep olur.
• Hakikat susmaz; söyletir. Gerçek bir gün mutlaka ortaya çıkar.
• İnsan sözüyle ölçülür. Sözünün eri olmayan, insanlıktan nasibini almamıştır.
• Sabır zaferin anahtarıdır. Sabretmeyi bilen, en zorlu engelleri aşar.
• Dünya ahirete hazırlık yeridir. Burada ne hazırlarsan onu bulursun.
• Hakiki dost sırdaş olandır. Sırrını saklayan dost, altın değerindedir.
• İlim insanı ebedî kılar. Bilgiyle donanan kişi, ölümsüzleşir.
• Haset ateşten beterdir. Ateş odunu yakar; haset ise kalbi kemirir.
• Hak batılın üstüne güneş gibi doğar. Gerçek er ya da geç galip gelir.
• İnsan ölümü unutmamalıdır. Ölümü hatırlayan, dünyaya esir olmaz.
• En büyük hikmet Allah korkusudur. Allah’tan korkan, her kötülükten uzak durur.
• Dünya malı insanı yoldan çıkarır. Servetle şımarma; zenginlik imtihandır.
• İyilik yaparken acele et! Fırsat kaçmadan elinden geleni yap.
• Kötülüğe iyilikle karşılık ver. Bu, kötülüğü yok etmenin en güzel yoludur.
• Allah’a tevekkül etmek, tedbiri terk etmek değildir. Önce çalış, sonra O’na güven.
• Gözün gördüğüne değil, kalbin inandığına güven. Zira göz çoğu zaman aldanır.
• Söz verdiğinde sözünü tut! Sözünde durmayanın imanı eksiktir.
• Düşmanın bile olsa adaletli ol! Haksızlık yapma; çünkü adalet herkese lazım.
• İnsanın değeri yaptığı iyiliklerle ölçülür. İyilik yap ki değerin artsın.
• Allah için seven, gerçek sevgiye ulaşır. Menfaat için seven, eninde sonunda kaybeder.
• Hakiki zenginlik kalp zenginliğidir. Gönlü tok olan, dünyaya muhtaç olmaz.
• Kötü arkadaş zehirli bir yılandır. Onunla geçirdiğin vakit, sana zarar verir.
• Allah’ın verdiğine razı ol! Kaderine sabretmeyen, huzursuzlukla yaşar.
• İyiliği emret, kötülükten alıkoy! Bu, tüm müminlerin görevidir.
• Öfkelendiğinde sakinleşmeyi öğren! Öfke anında verilen kararlar pişmanlık getirir.
• Hakiki mümin, başkasının derdiyle dertlenendir. Bencillik iman zayıflığıdır.
• Allah’ın rahmetinden ümit kesme! O’nun merhameti her şeyi kuşatır.
• Dünya nimetleri gelip geçicidir. Asıl nimet ahirette verilecek olandır.
• Hakiki cesaret, nefsine hâkim olmaktır. Öfkesini yenen, en büyük savaşı kazanır.
• İnsan, yaratılış gayesini unutmamalıdır. Allah’a kulluk etmek için yaratıldın!
• En değerli miras, güzel ahlaktır. Bırakacağın en büyük servet budur.

Kaynak:

• Nehcü’l-Belâğ : Hz. Ali’nin bu sözleri, Seyyid Razî tarafından Hicrî 400 yılında derlenen Nehcü’l-Belâğa’dan seçilerek günümüz türkçesine göre aktarılmıştır. Özü değişmez ama tercümeler arası değişikliklerin olma ihtimali her zaman vardır .

• Yazar
• Son Yazıları

Kerim Usta

Herkesin bir yaşama nedeni var. Benimkiyse, bir "Sevda"...

Kerim Usta tarafından yazılan son yazılar (Hepsi)

• 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı - 23 Nisan 2025
• Son Haçlı Rüyasının Sonu: Niğbolu Savaşı - 20 Nisan 2025
• İçinde Para Kelimesi Geçen Atasözü ve Deyimler - 19 Nisan 2025