Haşhaşiler ve Alamut
Haşhaşiler (Arapça: حشیشيّة, Haşīshīya veya حشّاشون, Haşīshūn), tarihte gizemli bir tarikat olarak dikkat çeken bir topluluktur. İsmaililik mezhebinin Nizarî koluna mensup olan Haşhaşiler, özellikle 11. yüzyıl sonlarından 13. yüzyılın ortalarına kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir. Suikast stratejisini benimseyen bu topluluk, Selçuklular ve Eyyubiler gibi güçlü İslam devletlerine karşı mücadele etmiştir.
Bu tarikatın en dikkat çeken özelliği, hedeflerine yönelik suikast düzenlemeleriydi. “Assassin” kelimesinin kökeni de bu topluluktan türemiştir ve Batı dillerinde suikastçı anlamında kullanılmaya devam etmektedir.
Haşhaşiler, genellikle “fedaayiin” (fedailer) olarak anılır ve kendilerini bir davaya adamış kimseler olarak tanımlanırlardı. Suikastlarını halka açık yerlerde, özellikle camilerde gerçekleştiren bu topluluk, Selçuklu devletine karşı verdiği mücadelelerle tanınmıştır. Hedeflerine yakınlaşırken kılık değiştirir ve suikastları hançer ile gerçekleştirirlerdi, böylece kurbanlarına kaçış şansı bırakmamaya özen gösterirlerdi.
“Haşhaşin” kelimesi, Arapça afyonkeş anlamına gelir ve Haşhaşilerin bu isimle anılmalarının sebebi, uyuşturucu kullanarak cesaret buldukları iddialarıdır. Ancak bu varsayımın kesin bir kanıtı bulunmamaktadır. Marco Polo’nun 1273’teki Alamut ziyareti sırasında yazdığı anılarında, bu tarikatın üyelerinin uyuşturucu kullanarak cenneti hayal ettiklerini anlatması bu iddiayı destekler niteliktedir. Yine de bu tür iddialar çoğunlukla efsanelerden ibarettir.
Alamut Devleti (Farsça: قلعه الموت, Kale-ye Alamūt), 1090-1256 yılları arasında varlık göstermiştir. Hasan Sabbah tarafından kurulan bu devlet, Alamut Kalesi’ni merkez edinmiş ve suikastlarıyla tanınmıştır. Hasan Sabbah, İsmaililik öğretilerine dayalı bir devlet kurmuş ve Alamut Kalesi’ni hem askeri hem de dini bir merkez haline getirmiştir. Devletin varlığı, Moğolların 1256’daki kuşatmasıyla son bulmuştur.
Alamut Devleti Komutanları (1090-1256):
- Hasan Sabbah (1090–1124)
- Buzurg-Ummid (1124–1138)
- I. Muhammed (1138–1162)
- II. Hasan (1162–1166)
- II. Muhammed (1166–1210)
- III. Hasan (1210–1221)
- III. Muhammed (1221–1255)
- Ruknuddin Khurşah (1255–1256)
Yıkılış:
1256 yılında Moğol orduları Alamut Kalesi’ni kuşatmış ve devleti yıkmıştır. Bu kuşatma ile Nizarî İsmaililerin siyasi gücü sona ermiştir, ancak inançları varlığını sürdürmüştür.
Kerim Yarınıneli/KerimUsta.com
Kaynaklar:
- Daftary, Farhad. The Assassin Legends: Myths of the Isma’ilis. I.B. Tauris, 1994.
- Haşhaşiler – Wikipedia
- Alamut Kalesi – Wikipedia
Bir yanıt yazın