Gökten zembille inmek deyimi, bir şeyi çok kolay ve hızlı bir şekilde elde etmek anlamına gelir. Deyim, zorluk çekmeden kazandığınızda veya verildiğinde kullanılır. Örneğin, “Sınavda cevaplar gökten zembille indi, tüm soruları bildi.” cümlesinde, sınavın çok kolay olduğu ve kişinin başarılı olduğu ifade edilir.
Zembil kelimesi Arapça “zinbil” kelimesinden gelmiştir. Anlamı ise “Hasırdan örülmüş saplı torba” dır. Deyimin kökeni, Zenbilli Ali Efendi adlı bir İslam alimine dayanmaktadır. Zenbilli Ali Efendi, 15. ve 16. yüzyıllarda yaşamış ve II. Beyazıt, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman dönemlerinde 24 yıl boyunca müftülük yapmıştır.
Zenbilli Ali Efendi, fetva almak üzere kendisine başvuranların işlerini kısa sürede sonuçlandırmak için evinin penceresinden sarkıttığı zembille soruları alıp cevapları yine zembile koyup vermesinden dolayı halk arasında “Zenbilli müftü, Zenbilli Ali Efendi” olarak tanınmıştır. Bu nedenle, “gökten zembille inmek “deyimi, bir şeyi çok kolay ve hızlı bir şekilde elde etmek anlamına gelmektedir.
Deyim ayrıca kendisini eksiksiz ya da hatasız gören kişileri eleştirmek için de kullanılır. Örneğin, “Bu nasıl bir başarı? Gökten zembille mi indi?” cümlesinde, kişinin başarısının gerçek olmadığı veya kolay elde edildiği ima edilir.
Deyim, Türkçe’nin yanı sıra diğer Türk dillerinde de kullanılmaktadır. Örneğin, Azerice’de “göydən səbətlə enmək”, Kazakça’da “аспаннан себетпен түсу”, Kırgızca’da “көктен себет менен түшүү” gibi ifadelerle kullanılmaktadır.
Kerimusta.com/Kerim Yarınıneli
Bir yanıt yazın