Genç Arkadaşlara Öğütler

Genç Arkadaşlara Öğütler

• Çalış, genç arkadaşım, çalış! Namerde muhtaç olmak, ölmekten beterdir.
• Alçak gönüllü ol. Mütevazi insan, meyve ağacına benzer. Meyve dalının yere eğilmesi, meyvesinin çokluğundandır.
• Ana baba ahı alma. Ana baba ahının zehrini içen kurtulamaz.
• Ahlakını güzelleştirmeğe çalış. Ahlak güzelliği insan için en kıymetli bir servettir.
• Bir işe öfkeli ve sinirli iken karar verme. Bekle, öfken geçsin. Zira öfke ile kalkan zarar ile oturur.
• Bir işi yapıp yapmamakta kararsızlığa düştüğün vakit, iki tercihten her birinin fayda ve zararlarını iyice hesapla. Faydası çok, zararı az olanını tercih et.
• Bir kimseye söz vermeden önce iyi düşün. Fakat verdiğin sözden dönme. Sözden dönmek yalancılığın en çirkinidir.
• Bir işe başladığın, bir dersi öğrenmeye, bir kitabı okumaya koyulduğun zaman telaş edip sabırsızlanma. Sakin ve metin ol. Yol al, fakat acele etme. Sindirerek çalış ve öğren.
• Bir dersten öğrendiğin, bir kitaptan okuduğun fasıl ve bahisleri arkadaşlarınla ezberden müzakere ve münakaşa et. Bu suretle hem zekan işler ve öğrendiğin hazmolur, hem hafızan kuvvetlenir, hem de düzgün konuşma ve fikirlerini vuzuh ile ifade etme melekesi elde edersin.
• Büyüklere hürmet et. Ta ki büyüdüğün zaman sen de küçüklerden hürmet göresin.
• Bir mevzu ve bir mesele hakkında bir yazı veya bir eser yazmaya karar verdiğin zaman, evvela bu mevzu ve mesele üzerinde evvelce yazılmış eserleri oku. Ta ki yazılmış ve söylenmiş şeyleri tekrar edip ömrünü israf etmeyesin.
• Başkasının kanaat ve akidesine hürmet et. Ta ki başkası da seninkine hürmet etsin.
• Boşuna iddia ve inat etme. Hakikati ara ve sev. Hakikat sevgisi, insan için sevgilerin en yükseğidir.
• Başkalarından gördüğün kötülük, seni iyilik yapmaktan alıkoymasın. İyilik ibadettir, kötülükle mahsuplaşmaz.
• Bir günde ve bir zamanda yapman lazım gelen bir işi(bir dersi, bir vazifeyi) ertesi güne bırakma. Zira her günün derdi gibi, işi de kendine yeter.
• Bir zamanda yalnız tek bir işi yap, yalnız bir ders, bir kitap, hatta bir fasıl üzerinde çalış. Ta ki dikkatin ve kuvvetin yayılıp zayıflamasın. Bir zamanda birden fazla iş yapayım diyen, hiçbirini tam ve temiz yapamaz.
• Çalışmak için müsait gün ve saat bekleme. Bil ki, her gün ve her saat çalışmanın en müsait zamanıdır.
• Çalışmak için müsait yer ve köşe arama. Bil ki, her yer ve köşe çalışmanın en müsait yeridir.
• Çalıştığın bir işte herhangi bir güçlüğü yenmeden bir adım bile gerileme. Ve bil ki, yılgınlık maskeli bir tembelliktir. Gene bil ki, çalışma sevgisi güçlükleri yenmekten doğar ve kuvvetlenir. Güçlüğü yenmekten hasıl olan manevi zevk, eşsiz bir zevktir. Emin ol ki, harpte zafer ve işte muvaffakiyet yılmayanındır. Sebat önünde güçlükler erir ve imkansız görünen, mümkün olur.
• Çalıştığın bir dersin, bir kitabın fasıl ve bahislerini bitirdikçe, kitabı kapayıp, okuduğunu ezberden hülasa halinde not et. Bir dersi, bir kitabı en iyi anlayıp öğrenmenin yolu, onu bu suretle yazmaktır.
• Çok konuşma. Yerinde ve özlü konuş. Kıymet ve tesir çok sözde değil, yerinde ve özlü sözdedir.
• Çalış, daima çalış, fakat hırsı bırak. Zira hırs, verimli çalışmanın, sağlık ve saadetin düşmanıdır.
• Çalış, fakat haris olma. Haris insan, ciğer bulaşmış eğeyi yalayan aç kedi gibidir, dilinden akan kanı yalar da bilmez.
• Dostlarına vefalı, düşmanlarına müsamahalı ol ve yere yıktığın düşmanını tekmeleme, alicenaplık göster. Vefa ve alicenaplık yüksek ahlakın iki parlak şiarıdır.
• Düşenin elinden tut. Ta ki sen de düştüğün zaman tutacak el bulasın.
• Daima olduğun gibi görün, göründüğün gibi ol. Olduğundan fazla görünmek isteyen, karşısındakilere kendisinin ahmaklığını göstermiş olur.
• Dost kazanmak için cömert ol. Bil ki harisin dostu yoktur.
• Dost ol, ta ki sana da dost olsunlar.
• Dostluğunu kötü günde göster, ta ki kötü gün dostu bulasın.
• Dilbilgisi bir gaye değil, bir vasıtadır. Asıl gaye olan, fikir zenginliğidir.
• Dilini tut ve bil ki, dil yarası bıçak yarasından daha vahimdir.
• Dikkat et. Sözlerin ve yazıların kısa, açık ve manalı olsun.
• Devamlı ve sabırla çalış. Ve her gün aynı saatlerde behemehâl çalışmağa otur.
• En yakın arkadaşlarınla bile şakaların zarif olsun. Kaba şakadan hayvan bile hoşlanmaz.
• Fikri çalışmanın herkesin mizacına göre değişen verimli ve azizi saatleri vardır. Bunlar bazı kimseler için sabahın erken saatleri, bazıları için de öğleye
  doğru öğleden sonra gece saatleridir. Kendini yokla ve senin aziz saatlerin hangisi ise, bunları hiçbir eğlenceye feda edip kaçırma.
• Gençliğinde iyi arkadaş kazan. Yaşlılıkta kazanılan arkadaşlık sağlam olmaz. Zira paslı teneke lehim tutmaz.
• Gençliğini boş yere harcama, onu kıymetlendirmeyi bil.
• Gençliğini eğlenmekle geçiren, ihtiyarlığını ağlamakla geçirir.
• Genç Arkadaşım…Alışkanlıklara doğru atacağın ilk adıma bilhassa çok dikkat et. İyice düşün ve iradene sahip ol; kötülük yolunun çamuruna basmamağa çalış. Ta ki sonra ayağını yıkamak zahmetine katlanmağa mecbur kalmayasın. Kumar masasında, meyhane köşelerinde, kahve köşelerinde ömür geçiren nice bedbaht görürsün ki, bunlar hep ilk adımın kurbanıdırlar.
• Gök kubbe altında yepyeni hiçbir fikir yoktur. En yeni fikir, eski bir fikrin yeni bir elbise giymişidir.
• Gece yatağına uzandığın zaman, o gün ne yaptığını ve yarın ne yapacağını kendine sormadan uyuma.
• Herkesin imrendiği pırlanta gibi kıymet sahibi ol. Korkma yerde kalmazsın.
• Hayatta cesur ol. Fakat bil ki, cesaret gözü kapalı tehlikeye atılmak değildir.
• Her gün iyi bir eserden yüksek sesle beş on sahife oku. Bu sayede konuşma ve söz söyleme istidadın gelişir.
• Her şeyden evvel, ana dilini iyi konuşmayı ve iyi yazmayı öğren. İnsan için en faydalı olan kendi ana dilidir.
• Herkesçe beğenilen asıl güzellik, ahlak güzelliğidir. Çünkü ahlaki güzel her yaşta güzeldir.
• İşinde ve dersinde herhangi bir fikri ve noktayı küçümseyerek ihmal edip geçme. Küçük ihmalden bazen büyük zarar doğduğunu unutma.
• Hayatın ve tutacağın yol hakkında tereddüde ve kararsızlığa düşüp de bir ışık aradığın zaman, fikrini ve reyini soracağın kimseyi iyi seç. Düşün ki isabetsiz bir fikirden hareket ederek verdiğin karardan bütün ömrün boyunca pişmanlık duyman mümkündür. Fakat isabetli bir fikirden aldığın ışık da bütün ömrünce yolunu aydınlatır.
• Gençliğinde iyi arkadaş kazan. Yaşlılıkta kazanılan arkadaşlık sağlam olmaz. Zira paslı teneke lehim tutmaz.
• Gençliğini boş yere harcama, onu kıymetlendirmeyi bil.
• Gençliğini eğlenmekle geçiren, ihtiyarlığını ağlamakla geçirir.
• Genç Arkadaşım…Alışkanlıklara doğru atacağın ilk adıma bilhassa çok dikkat et. İyice düşün ve iradene sahip ol; kötülük yolunun çamuruna basmamağa çalış. Ta ki sonra ayağını yıkamak zahmetine katlanmağa mecbur kalmayasın. Kumar masasında, meyhane köşelerinde, kahve köşelerinde ömür geçiren nice bedbaht görürsün ki, bunlar hep ilk adımın kurbanıdırlar.
• Gök kubbe altında yepyeni hiçbir fikir yoktur. En yeni fikir, eski bir fikrin yeni bir elbise giymişidir.
• Gece yatağına uzandığın zaman, o gün ne yaptığını ve yarın ne yapacağını kendine sormadan uyuma.
• Herkesin imrendiği pırlanta gibi kıymet sahibi ol. Korkma yerde kalmazsın.
• Hayatta cesur ol. Fakat bil ki, cesaret gözü kapalı tehlikeye atılmak değildir.
• Her gün iyi bir eserden yüksek sesle beş on sahife oku. Bu sayede konuşma ve söz söyleme istidadın gelişir.
• Her şeyden evvel, ana dilini iyi konuşmayı ve iyi yazmayı öğren. İnsan için en faydalı olan kendi ana dilidir.
• Herkesçe beğenilen asıl güzellik, ahlak güzelliğidir. Çünkü ahlaki güzel her yaşta güzeldir.
• İşinde ve dersinde herhangi bir fikri ve noktayı küçümseyerek ihmal edip geçme. Küçük ihmalden bazen büyük zarar doğduğunu unutma.
• Hayatın ve tutacağın yol hakkında tereddüde ve kararsızlığa düşüp de bir ışık aradığın zaman, fikrini ve reyini soracağın kimseyi iyi seç. Düşün ki isabetsiz bir fikirden hareket ederek verdiğin karardan bütün ömrün boyunca pişmanlık duyman mümkündür. Fakat isabetli bir fikirden aldığın ışık da bütün ömrünce yolunu aydınlatır.
• İçinde rastladığın bir güçlüğü evvela parçala. Her parçayı birer birer ve sıra ile yenmeğe çalış. Bunun için de mesela bir dersi, bir kitabı en basit elemanlarına, kısım, fasıl ve bahislerine ayır. Sıra ile her bahsi iyice ve noksansızca anlayıp öğrenmeden öbür bahse geçme. Fasıllar ve bahisler üzerinde bir kor gibi yürü. Yani attığın adımı iyice basmadan öbürünü atma.
• İşinde ve sözünde doğruluktan ayrılma. Hak doğruların yardımcısıdır.
• İyiliğe karşı iyilik adalettir. İyiliğe karşı kötülük cinayettir. Kötülüğe karşı iyilik ihsan ve insanlığın en yüksek derecesidir.
• Okuduğun bir kitapta rastladığın güzel bir parçayı veya orijinal bir fikri yerini ve sayfasını işaret ederek not et. Bu suretle biriktirdiğin notları bir dosyaya ve bir fiş kutusuna sırası ile yerleştir. Bir yazı yazmak veya bir eser yapmak istediğin zaman, bu notlar senin için zengin bir malzeme olur.
• Kişinin kıymeti dilinin altında ve kaleminin ucunda gizlidir. Onu söz ve yazı açığa vurur.
• Kimsenin yüzüne karşı söyleyemediğini arkasından söyleme ve bil ki arkadan konuşma korkaklığın en iğrenç şeklidir.
• Kimsenin cahilliğini yüzüne vurma. Bil ki insanları en çok kızdıran ve gücendiren, cahilliklerinin yüzlerine vurulmasıdır.
• Kimseye karşı kin tutma ve kimsenin muvaffakiyet ve saadetini kıskanma. Fakat imren, sen de öyle bir muvaffakiyet ve saadete erişmeye çalış. İmrenmek terakkinin şartıdır. Kıskançlık ise, iç ferahlığının, sağlık ve saadetin iki azgın düşmanıdır.
• Küçüklere şefkat göster. Ta ki büyüdükleri zaman onlardan şefkat görmeye hakkın olsun.
• Kendine yapılmasını istemediğin bir muameleyi başkasına yapma. Ta ki başkası da sana karşı aynı şekilde hareket etmesin.
• Kusurlarını kendir gör, ta ki onları tamir ve ikmal edebilesin.
• Kendine iyilik yapılmasını istersen, başkalarına iyilik yap.
• Kibirli olma. Kibirli insan sarımsak kokan ağız gibidir, herkesi kendinden uzaklaştırır.
• Kendinden üsttekilere değil, kendinden alttakilere bak, rahat edersin. Muvaffakiyetlerinle mağrur olma. Bil ki gurur, gelecekteki muvaffakiyetlerinin en büyük düşmanıdır.
• Meslek tutmak için, her şeyden evvel, fizik ve fikri kuvvet ve kabiliyetlerini ölç. Göreneklere, arkadaş tazyik ve telkinlerine kapılmadan kendi temayülünü iyice yokla. Ve içinin sesine kulak ver. Hoşlanmadığın bir mesleğe girme ve şüphe etme ki iş ve mesleklerin hepsi iyidir.
• Sonunda pişman olacağın bir işi başında düşün. Pişmanlık, ahmaklıktır.
• Sebat et, genç dostum, sebat et! Damlaya damlaya göl olur. Ve aynı noktaya düşen damlacıklar zamanla mermeri bile deler.
• Rastladığın edebi, felsefi bazı güzel parçaları ezberle. Bu sayede hem kelime ve ifade hazinen zenginler, hem de hafızan kuvvetlenir.

GENÇ ARKADAŞIM : Yukarıda sıralanan düsturlar okunup unutulsun diye değil, kulaklara küpe olsun diye yazılmıştır.

Ali Fuat Başgil