İ.Ö. 8500-7000: Ortadoğu’da çiftçiliğe geçiş
İ.Ö. 3500-3000: Dicle-Fırat ve Nil vadilerinde uygarlığa geçiş
İ.Ö. 4000-3000: Uygarlığın Sümer’de doğuşu
İ.Ö. 3000: Sabanın icadıyla insanların tarımda hayvan gücünden yararlanmanın yolunu bulmaları
İ.Ö. 3000 dolayları: Yazılı kayıtların başlayışı
İ.Ö. 2000’den az önce: Mezopotamya çevresindeki bölgelerde taşra uygarlıklarını kurmaya başlayan toprak aristokrasilerinin doğması
İ.Ö. 1700 dolayları: Hammurabi tarafından insanlığın ilk yasa derlemelerinin çıkarılışı
İ.Ö. 1700: Avrasya bozkırı kökenli barbar halklar akınlarının Avrupa’nın Atlantik kıyılarına ulaşması
İ.Ö. 1300 dolayları: Alfabetik yazının Suriye’de ve Filistin’de yaygınlaşması
İ.Ö. 1000 yılları: Ortadoğu uygarlığının iki uç bölgesinde (Filistin ve İran’da) verimli düşünce akımlarının doğuşu
İ.Ö. 700’den az önce: Orta Asya’dan ve Güney Rusya’dan göç etmiş İskitler’in Ukrayna’da bir kabileler imparatorluğu kurup, Yunan dünyasıyla ticarete girişmeleri
İ.Ö. 6. yüzyıl: Lidya Krallığı’nda sikke paranın dolaşıma konması
İ.Ö. 6. yüzyıl: İyonyalı filozofların dünyayı ve insanı akılla kavrama çabası
İ.Ö. 500 dolayları: Çin uygarlık biçiminin temel öğelerinin ortaya çıkışı
İ.Ö. 500 dolayları: Kastların ve Hind dininin kendine özgü vurgularının biçimlenişi
İ.Ö. 330: Pers İmparatorluğunun Makedonyalıların saldırısıyla yıkılması
İ.Ö. 320: İskender’in İndüs Vadisi’ne girmesi
İ.Ö. 146: Roma’nın Makedonya’yı ve Yunanistan’ı fethetmesi
İ.Ö. 30: Roma’nın Mısır’ı fethetmesi
70-100: Dört İncil’in yazıldığı yıllar
193: Roma Barışı’nın şiddete başvurulmasıyla bozulması
372: Hunlar’ın Güney Rusya’ya girip Ostrogotları sürüşleri
378-511: Roma İmparatorluğu’nun büyük barbar akınlarıyla çökmesi
410: Hun korkusuyla Roma sınırlarını zorlayan Vizigotlar’ın Roma kentini yağmalamaları ve İspanya’yı geçip krallıklarını kurmaları
451: Kalkedon (Kadıköy) Kurultayı’nın Papa’nın çağrısıyla toplanıp, kutsal üçleme öğretisinin Papa Büyük Leon’un saptadığı biçimiyle benimseyip, “monofizist” biçimini reddedişi
453: Attila’nın ölüşü ve Hun Konfederasyonu’nun dağılması
552: Japonya’ya ulaşan Budist misyonerler topluluğunun önemli başarılar elde etmesi
565’ten sonra: (Doğu) Roma İmparatorlarının “Bizans İmparatoru” denmeye başlanışı
568’den sonra: Cermen kabilesi Lombartların Bizanslıları İtalya’nın kuzeyinden çıkarmaları ve İtalya’da krallıklarını kurmaları
600: İslam peygamberi Muhammed’in doğuşu
610: Muhammed’in ilk kez peygamber olduğuna inandığı olay
622: Muhammed’in Medine’ye hicreti
630: İslam’ın Arap Yarımadası’nın egemenliğini sağlaması
732: Fransızlılar’ın Poitiers’de Müslüman Araplar’ı yendiği gün
800: Şarlman’ın Orta Avrupa’yı birleştirip imparator oluşu
814: Şarlman’ın ölümü ve imparatorluğun karışıklığa sürüklenmeye başlaması
843: Verdun Antlaşması’nın imzalanıp, Frank İmparatorluğu’nun üçe bölünmesi
896-899: Macar akınlarının Almanya ve Fransa’ya çıkarak karışıklıklar yaratmaları
911: Vikingler’in Fransız topraklarına göç etmeye başlaması
987: Fransız kralı III. Hugo’nun başkent Paris’te taç giyip, soyluların katılmasını isteyerek Frankların Kralı oluşu
988: Kiev Knezliği’nin Hristiyanlığı kabul edişi
1000: Aziz Stephen’in Macaristan Kralı olarak taç giyip, Batı Hristiyanlığı’nı kabul edişi
1018: Bizans İmparatorluğu’nun Bulgaristan’ı fethetmesi
1030: Vikingler’in Lecyfjord Muharebesi’nde en büyük direnişleriyle sonuçlanan Müslüman Arap akınlarına karşı İspanya’ya gelip yerleşmeye başlamaları
1054: Doğu ve Batı Hristiyan Kiliseleri’nin ayrılması
1071: Haçlı Seferleri’nin başlaması
1096-1099: Birinci Haçlı Seferi
1122: II. Callixtus’un (Hildebrand’ın Papa olarak başa geçip, uyguladığı reformlardan birini) imzalayıp, Papa’nın sadece “manevi” işlerden sorumlu kılınış
1139: Cumanlar’ın Katolik olup, Macaristan’a yerleşmeye başlamaları
1156-1157: Ruslar’ın Norveçlilere bir sefer yaparak, onların Hristiyanlığı kabul etmeleri
1171: Orta Avrupa’da “Viyana Okulu”nun (Schola Viennensis) kuruluşu
1202-1204: Dördüncü Haçlı Seferi’nin sonunda İstanbul’un Haçlılar tarafından alınışı
1206: Moğol Hakanı Cengiz Han’ın (veya Tengiz Han’ın) önderliğinde bütün Moğol bozkırlarının birleştirilişi
1215: İngiliz Kralı I. John’un, baronlarının zorlamasıyla, Westminster Sarayı’nda “Büyük Şart”ı imzalayışı
1216-1270: “Beşinci Haçlı Seferi” ve “Altıncı Haçlı Seferi”
1220: Moğol ordularının Rus bozkırlarına girişi
1236: Altın Orda Devleti’nin kuruluşu
1241-1242: Moğol işgali sırasında Budapeşte’nin (Macaristan’ın başkenti) düşüşü
1248-1254: “Yedinci Haçlı Seferi” ve “Sekizinci Haçlı Seferi”
1250: Paris Üniversitesi’nin kuruluşu
1258: Abbâsî halifeliğinin sona eriş
1261: Bizans İmparatorluğu’nun İstanbul’u geri alışı
1274: 2. Lyon Konseyi’nin, IV. Jean’un tesis ettiği Papalık Devleti’ni kabul edişi
1276: Moğollar’ın Marco Polo’nun olağanüstü hikâyelerine göre, Japonya’yı işgali
1291: Son Haçlı devleti olan Akka’nın düşüşü
1294: İkinci Avignon Köleleşmesi’nin başlayışı
1303: Papa Büyük Bonifacio’nun öldürülüşü
1314: Orta Avrupa’da yoğun bir halk hareketi olan “Çarıklılar Hareketi”nin başlayışı
1314: Jacquerie İsyanı’nın başlaması
1320: Fransa’da États Généraux’nun toplandığı yıl
1337-1453: Yüz Yıl Savaşları
1348: Kara Veba’nın Avrupa’da ortaya çıkışı ve büyük bir nüfus kaybına yol açışı
1356: II. Karl’ın (veya İyi Karl’ın) Prag Taciri’nin yetkilerini ona verdiği yıl
1358: Fransız köylüleri arasında “Mailler” isyanı
1381: İngiliz köylüleri arasında Wat Tyler önderliğindeki “Vat Tyler Ayaklanması”
1397: Dans birliğinin başlaması
1414-1418: Konstanz Konseyi’nin toplanışı
1415: Azincourt Muharebesi’nin başlaması
1417: Birinci Bakire Bakımı’nın (Marian Devrimi) başlaması
1418: Paris Kuşatması’nın sona eriş ve Fransız İç Savaşı’nın başlayışı
1429: Orleans Kuşatması’nın kaldırılması ve Fransız Krallığı’nın kurtuluşu
1431: Kutsal Roma İmparatorluğu’nun Fransız Krallığı’nın hakimiyetini kabul edişi
1431: Aziz Jeanne d’Arc’ın engizisyon mahkemesi tarafından yargılanarak idam edilişi
1434: Zürih Ayaklanması’nın başlangıcı
1435: Fransız İç Savaşı’nın sona erişi
1439: Medici ailesi tarafından kurulan Floransa Cumhuriyeti’nin başlaması
1444: İkinci Varna Muharebesi’nin sonu
1453: Konstantinopolis’in düşüşü
1455-1485: York ve Lancaster Hanedanları arasındaki İngiliz İç Savaşı
1469: İspanyol Kralı II. Ferdinand ile Aragon Kraliçesi II. Isabella’nın evlilikleri
1471: Barnet Muharebesi ve York Kontu’nun ölümü
1477: Anvers Ticaret Borsası’nın kurulması
1477: Burgonya Dükalığı’nın Fransa’ya katılması
1483: Richard III’ün ölümü ve Tudor Hanedanı’nın başa geçişi
1488: Bartolomeu Dias’ın Güney Afrika’nın uç noktasını geçişi
1492: Kristof Kolomb’un Amerika’ya ulaşışı
1494: Tordesillas Antlaşması’nın imzalanışı
1498: Vasco da Gama’nın Hindistan’a ulaşışı
1503: Fransızlar’ın İtalya’yı fethetmeye girişmeleri
1507: Martin Waldseemüller’in dünya haritasında “Amerika” teriminin kullanılışı
1513: Vasco Núñez de Balboa’nın Büyük Okyanus’u keşfi
1515: Francis I’in Fransa Kralı oluşu
1519-1522: Ferdinand Magellan’ın dünya çevresindeki seyahati
1520: II. Karl’ın Habsburg İmparatoru oluşu
1521: Hernán Cortés’in Aztek İmparatorluğu’nu fethi
1524: Francisco Pizarro’nun İnka İmparatorluğu’nu fethi
1525: II. Karl’ın Roma’da Papa VII. Clement’i kuşatıp, zor kullanarak Papa’nın onunla anlaşma imzalaması
1526: Babür İmparatorluğu’nun kuruluşu
1529: Osmanlılar’ın Viyana Kuşatması’nın başarısızlıkla sonuçlanışı
1533: İngiltere Kralı VIII. Henry’nin Roma Katolik Kilisesi’nden ayrılışı
1536: İngiltere’de Kral VIII. Henry’nin üçüncü eşi Jane Seymour’un ölümü
1536-1541: Münster Ayaklanması’nın başlaması ve sona erişi
1538: Aztek İmparatorluğu’nun resmen İspanyol İmparatorluğu’na bağlanışı
1540: Osmanlı İmparatorluğu’nun Barbaresk Devletleri üzerindeki egemenliğinin güçlenişi
1543: Martin Luther’ün Yedi Madde adlı eserini yayımlaması
1545: Trent Konseyi’nin toplanışı
1555: Augsburg Barışı’nın imzalanışı
1562-1598: Fransız İç Savaşları
1571: Osmanlı İmparatorluğu’nun Lepanto Deniz Muharebesi’nde Batı Hristiyan Birliği’ne yenilmesi
1588: İspanya Armadası’nın İngiltere tarafından yok edilişi
1598: Nantes Edikti’nin imzalanışı
1600: Tokugawa Şogunluğu’nun başlaması
1603: James I’in İngiltere Kralı oluşu ve Stuart Hanedanı’nın başlaması
1607: Jamestown Kolonisi’nin kuruluşu
1608: Quebec’in kuruluşu
1610: Galileo Galilei’nin astronomi alanındaki gözlemlerini yayımlaması
1614: Hristiyanlığın Japonya’da yasaklanışı
1618-1648: Otuz Yıl Savaşları
1620: Mayflower’in Plymouth’a varışı
1629: İngiltere Kralı I. Charles’ın Parlamento’yu feshetmesi ve kişisel yönetim başlatması
1633: Galileo Galilei’nin Engizisyon tarafından yargılanması ve ev hapsine mahkum edilmesi
1637: Fransız filozof René Descartes’ın “Cogito, ergo sum” (“Düşünüyorum, öyleyse varım”) ifadesiyle bilinçli düşüncenin temelini atışı
1642-1651: İngiliz İç Savaşı
1643: Bourbon Hanedanı’nın Fransız tahtına çıkışı
1648: Vestfalya Barışı’nın imzalanışı ve Otuz Yıl Savaşları’nın sona erişi
1660: İngiltere’de II. Charles’ın iktidara gelmesi ve monarşinin yeniden kurulması
1665-1666: Londra’da Büyük Veba Salgını
1670: Osmanlı İmparatorluğu’nun Lehistan’ı işgal etmesi
1676: Amerika’da Bacon Ayaklanması
1682: Cengiz Han’ın Moğol İmparatorluğu’nu kurmasından yüzyıllar sonra, Çin’deki Ming Hanedanı’nın yıkılışı ve Moğol lideri Aisin Gioro tarafından Qing Hanedanı’nın kuruluşu
1683: Osmanlı İmparatorluğu’nun Viyana Kuşatması’nın başarısızlıkla sonuçlanışı
1688: “Glorious Revolution” ve II. William’ın İngiltere Kralı oluşu
1692: Salem Cadı Mahkemeleri’nin başlaması
1697: Osmanlı İmparatorluğu’nun Karlofça Antlaşması’nı imzalaması
1700-1721: Büyük Kuzey Savaşı
1707: İngiltere ve İskoçya’nın Birleşik Krallık olarak birleşmesi
1713: Utrecht Barışı’nın imzalanışı
1720: Plague of Marseille (Marsilya Veba Salgını)
1733-1738: Polonya Veraset Savaşları
1740: Avusturya Arşidüklüğü’nde Maria Theresa’nın tahta çıkışı ve Avusturya Veraset Savaşı’nın başlaması
1741: Osmanlı İmparatorluğu’nun Lehistan’ı işgal etmesi
1756-1763: Yedi Yıl Savaşları
1769: Osmanlı İmparatorluğu’nun Kırım Hanlığı’nı ilhak etmesi
1770: Kırım Savaşı’nın sona erişi ve Küçük Kaynarca Antlaşması’nın imzalanışı
1773: Boston Çay Partisi
1775-1783: Amerikan Bağımsızlık Savaşı
1780: Bağdat’ın Zor şehrinde kurulan ilk Türk gazetesi olan “Vekayi-i Misriye”nin yayın hayatına başlaması
1789: Fransız Devrimi’nin başlaması
1791: Amerika Birleşik Devletleri’nde Bill of Rights’ın kabul edilişi
1792: Fransız Devrim Savaşları’nın başlaması
1793: II. Louis’in idam edilişi ve Jakobenler’in iktidara gelmesi
1799: Napolyon Bonaparte’nin Fransa’ya hükmetmeye başlaması
1804: Napolyon’un Fransız İmparatoru ilan edilişi
1805: Austerlitz Muharebesi ve Üçüncü Koalisyon’un yenilgisi
1806: Napolyon’un Kontlukları kurması ve Kutsal Roma İmparatorluğu’nun sona erişi
1808: İspanya’nın Napolyon tarafından işgali ve Guerilla Savaşları’nın başlaması
1812: Napolyon’un Rusya Seferi ve Moskova’nın terk edilmesi
1813: Leipzig Muharebesi ve Napolyon’un yenilgisi
1814: Napolyon’un Elba Adası’na sürgüne gönderilmesi ve Bourbon Hanedanı’nın tekrar tahta geçişi
1815: Napolyon’un Elba’dan kaçıp, Waterloo Muharebesi’nde yenilmesi ve Saint Helena’ya sürgüne gönderilmesi
1815: Viyana Kongresi’nin toplanışı ve Avrupa’nın yeniden düzenlenişi
1821: Yunan Bağımsızlık Savaşı’nın başlaması
1830: Belçika’nın Hollanda’dan bağımsızlığını ilan etmesi
1832: Yunanistan’ın bağımsızlığını kazanması
1838: Osmanlı İmparatorluğu’nun Kütahya ve Eskişehir’deki Jön Türk isyanlarını bastırması
1848: Avrupa’da çeşitli devrimlerin patlak vermesi
1853-1856: Kırım Savaşı
1858: Hint Ayaklanması’nın patlak vermesi
1861: Amerikan İç Savaşı’nın başlaması
1863: Emansipasyon Bildirisi’nin ilan edilmesi
1865: Amerikan İç Savaşı’nın sona erişi ve köleliğin kaldırılması
1867: Kanada’nın bağımsızlığını kazanması
1871: Alman İmparatorluğu’nun kuruluşu
1876: Osmanlı İmparatorluğu’nun Plevne kuşatması ve Osmanlı-Rus Savaşı’nın başlaması
1878: Berlin Kongresi’nin toplanışı ve Balkanlar’ın yeniden düzenlenişi
1884-1885: Berlin Konferansı ve Afrika’nın paylaşılması
1889: Eiffel Kulesi’nin tamamlanışı
1893: Hawaii Krallığı’nın ABD tarafından ilhak edilmesi
1898: İspanyol-Amerikan Savaşı ve Amerika’nın Filipinler, Guam ve Porto Riko’yu kazanması
1904: Russo-Japon Savaşı
1910: Meksika Devrimi’nin başlaması
1912: Balkan Savaşları
1914: I. Dünya Savaşı’nın başlaması
1917: Rusya’da Ekim Devrimi ve Bolşeviklerin iktidara gelmesi
1919: Versailles Antlaşması’nın imzalanışı ve Milletler Cemiyeti’nin kuruluşu
1929: Büyük Buhran’ın başlaması
1933: Adolf Hitler’in Almanya Şansölyesi oluşu
1939: II. Dünya Savaşı’nın başlaması
1945: II. Dünya Savaşı’nın sona erişi ve Atom bombalarının Hiroşima ve Nagasaki’ye atılması
1947: Hindistan’ın bağımsızlığını kazanması
1949: Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşu
1950-1953: Kore Savaşı
1954: Brown v. Eğitim’de ABD Yüksek Mahkemesi tarafından ırksal ayrımcılığın okullarda yasadışı ilan edilmesi
1956: Suez Krizi
1961: Sovyetler Birliği’nin Yuri Gagarin’i uzaya göndermesi
1963: Amerika’da Martin Luther King Jr.’ın “I Have a Dream” konuşması
1969: Apollo 11’in Ay’a inişi
1971: İlk mikroişlemci olan Intel 4004’ün piyasaya sürülmesi
1989: Berlin Duvarı’nın yıkılması
1991: Sovyetler Birliği’nin dağılması
2001: 11 Eylül saldırıları
2011: Arap Baharı’nın başlaması
2020: COVID-19 pandemisi
Bir yanıt yazın