Çocukluğumun Karaman’ı-Sami ÖZDAĞ

Çocukluğumun Karaman’ı

Kerpiçtendir saçaklı evlerimiz,
Damlarını baharları yuğarız,
Gilarımız serin yerde seçeriz,
Odalara seki altından geçeriz.

Aşenemiz evimizin altında,
Yemekleri tel dolabı içinde,
Yağ, bal iyi durur küpünde,
Kavun, karpuz saman içinde.

Oyma dolaba çeyizler konur,
Yüklük yatak, yorgan doludur,
Sedirlere büyükler  kurulur,
Minderlerde küçükler oturur.

Sonbaharda kışlık edilir,
Peynirler tulumlara basılır,
Kurutmalık güneşe dizilir,
Bulgur, salça, turşu yapılır.

Hava soğur kar kış yaklaşır,
Odun, kömür yazdan alınır,
Evde odalarda sobalar yakılır,
Köz ateş mangal keyfi yapılır..

Suyumuzda helkelerle taşınır,
Çeşme başı sohbetleri yapılır,
Güğümlerde suyumuz ısınır,
Su testiden, maşrapadan içilir.

Bulaşıklar çağlık başı  yıkanır,
Ocakta su, kazanlarda kızınır,
Çamaşırlar soda ile yıkanır,
Çağlık başı tokuç ile dövülür.

Çocukluğum budur ahvali,
Kalmadı eseri tozu dumanı,
Arar olduk geçmiş zamanı,
Ne güzeldi eskinin Karaman’ı.

Yüklüklerde olur banyolar,
Göçcekler, hamam tası, ilifler,
Helkede iliştirilir sıcak sular,
Kafamızı kırar keskin sabunlar.

Ana bacılar, konu komşular,
Çeşme başı su sırası beklerler,
Kapı önünde sohbet ederler,
Kaneviçe, oya, örer otururlar.

Helalar hayatlarda bulunur,
Hayata avar, çit çubuk ekilir,
Gübrelenir, çapalanır, sulanır,
Tavuk hergün yumurta verir.

Hamurlar karılır, mayalanır,
Oklava sinit ile hamur açılır,
Tandırda çalı çırpı yakılır,
Mayalı, şebit ekmek edilir.

Çay, kurabiye, simit, halka yenilir,
Çaya halka veya ekmek banılır,
Geceleri arabaşı hamurlarla içilir,
Sinilerde elma, armut sunulur.

Ayran, limon taze taze yapılır,
Gül şerbeti şişelere kurulur,
Hoşafın envai türlüsü içilir,
Üzüm şırasına doyum mu olur.

Peynir ve kıyma sıkma sıkılır,
Tirit’e de kemik suyu dökülür,
Ekmek yumurta ile ovulur,
Küflü peynirle papara yapılır.

Soğan ile yenir bulgur pilavı,
Ayran olmazsa yoktur gereği,
Yemlik otu güzel olur böreği,
Ara öğün  tereyağla çemeni.

Çocukluğum budur ahvali,
Kalmadı eseri tozu dumanı,
Arar olduk geçmiş zamanı,
Ne güzeldi eskinin Karaman’ı.

Batırık turşu ile iyiydi aramız,
Bulgur pilavı, soğandı aşımız,
Mayalımız, şebit ekmeğimiz,
Bazende çarşı ekmeği yeriz.

Öğün arası acıkırsa karnımız,
Şebite yağ ve çimen süreriz,
Mayalıya yoğurt, biber ve tuz,
Süte ekmek doğrar yeriz biz.

Tandırlarda ekmekleri ideriz.
Patetes, soğan ateşe gömeriz,
Salatalar yapar, peynir sıkarız,
Ot böreği, yağlı bidik yeriz biz.

Gaz ocakta  pişer yemeğimiz,
Kemikli  sulu pilav çorbamız,
Etli kaysı ve erik yemeğimiz,
Kıymalı, cevizli incirdi tatlımız.

Akşam konu komşu toplanır,
Kibrit ve çırayla odun yakılır,
Gaz lambasıyla aydınlanılır,
Mangalbaşı sohbetleri yapılır.

Kış gecesi lezzetidir gavurga,
Dayanılmaz şekerli kavuta,
Pişmaniye, mercimekli bulgur,
Yoğurt mutlaka yanında olur.

Masallar, hikayeler okunur,
Kuru yemiş, kuru üzüm yenilir,
Nenelere dibeklerde dövülür,
Kışın karlı  pekmezler yenir.

Çocukluğum budur ahvali,
Kalmadı eseri tozu dumanı,
Arar olduk geçmiş zamanı,
Ne güzeldi eskinin Karaman’ı.

Mahallede kan kardeşlik var serde,
Ahretlik olmak büyük değerde,
Komşuluk hakkı bizim kültürde,
Hisar, Abbas, Çeltek, Kırmahalle’de.

Yağmur için duaya çıkarız biz,
Yağla, bulgur, şeker, para toplarız,
Kazanlarda pilav yaparız yeriz,
Bereketli bol hasatlar bekleriz.

Temmuz ayında hasat ederiz,
Eylül’de de bostan bozarız,
Ekim’de tekrar ekinleri ekeriz,
Tarla sürer, tohumları saçarız.

Konu komşu bir mahalleliyiz,
Bağ bozumu gorukları ezeriz,
Kazan kazan şıraları dizeriz,
Tas ile pekmez köpük  içeriz.

Mahallede vardır meydanlar,
Çocuklar bilye, top oynarlar,
Kınıfi kındalifi, elim sendeler,
Ve patladı çanak çömlekler.

Birdir bir, istop, uzun eşekler,
İp atlama sonrada körebeler,
Sekseki seke seke oynarlar,
Beştaş oynar daha küçükler.

Ebe mamanın vardır formülü,
Evcilik oyunu başka bir yönü,
Çelik çomak büyüklerin oyunu,
Aşşık, topaç, bilye olmaz doyumu,.

Çocukluğum budur ahvali,
Kalmadı eseri tozu dumanı,
Arar olduk geçmiş zamanı,
Ne güzeldi eskinin Karaman’ı.

İftarda çeşitli yemeklerimiz,
Sahurda hoşaf, erişte yeriz,
Yoksa keş, peynir, zeytinimiz,
Çorba, pilav, turşu yemeğimiz.

Abdest ibrikle lehenle alınır,
Cemaat ile toplu namaz kılınır,
Mezar ziyaret arefeden edilir,
Rahmetlilere Fatihalar sunulur.

Bayram sabahı iple çekilir,
Sabah erken namaza gidilir,
Ayakkabı, elbise, ciciler giyilir,
Bayram günü yemekler yenilir.

Bayram çocukların sefası,.
Kirtiklide lahana sarması,
Kulaklıda patlıcan kebabı,
Kıymalı incir tatlısı cabası.

Sini sufra kurar, sumat serilir,
Bamya, zerde, pilav ile sevilir,
Yaprak sarma iyi saran övülür,
Ekmek kadayıfı üste yenilir.

Baharın müjdecisi Çiğdemler,
Böreklere içlik olur Yemlikler,
Hava gürler belirir Dolamanlar,
Kış bitmiş artık gelmiştir bahar.

Piknik için bahçelere gideriz,
Oyun oynar, yeriz, içeriz,
Dağ taş, dere tepe gezeriz,,
Derelerden soğuk sular içeriz.

Dağlarda çiğdemler toplarız,
Dolamanın mangalını severiz,
Şebitleri sular, ıslatırız düreriz.
Yumurtayla, yeşil soğan sıkarız.

Çocukluğum budur ahvali,
Kalmadı eseri tozu dumanı,
Arar olduk geçmiş zamanı,
Ne güzeldi eskinin Karaman’ı.

Sami Özdağ. Ekim 2017