Bütün Bunları Biliyormusunuz?

Bunları Biliyormusunuz?

• 10.8 kilometrelik genişliğiyle Lâos’taki Khone dünyanın en geniş çağlayanıdır.
• 1020 yılında Amerika’ya ulaşan Vikingler, buradaki yerli halkların kırmızı rengi çok sevdiklerini ve topraktan elde ettikleri boyalarla yüzlerini kırmızıya boyadıklarını görmüşlerdi. Bu nedenle bu esmer derili insanlara kızıl adamlar, kızıl derililer ismini takmışlardır.
• 142.880 km²’ lik ekvatoral çapı ile Jüpiter en büyük gezegendir.
• 1971 yılında Japonya’ nın Ishıgaki adası kıyılarında ölçülen 85 metre yüksekliğindeki deprem dalgası dünyadaki en yüksek dalgadır.
• 1976’da Richter ölçeğiyle Çin’in Hebei bölgesinde meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki deprem 800.000 insanın ölümüne neden olmuştur.
• 3.000 km²’ lik Ekvatoral çapı ile Plüton en küçük gezegendir.
• 4.360 saatlik yıllık güneşlenme süresi ile Doğu Sahra dünyanın en çok güneşlenen yeridir.
• 41° güney enleminde yer alan Yeni Zelanda’nın başkenti Wellington dünyada en güneyde yer alan başkenttir.
• 462°C’ lik yüzey ısısı ile Venüs en sıcak gezegendir.
• 64° kuzey enleminde yer alan İzlanda’nın başkenti Reyjkavik Dünyada en kuzeyde yer alan başkenttir.
• 7.045.000 km²’ lik alanı ve 15.000 kolu ile Amazon Dünyanın en geniş havzalı nehridir.
• ABD’de Yellowstone’deki on bir gayzerden birine eski sadık dost denir. Çünkü bu gayzer şaşılacak bir düzenle, her altmış beş dakikada bir ve tam dört buçuk dakika süreyle, bir kaynar su ve buhar sütununu havaya fışkırtır. Her fışkırtmadan önce davul gümbürtüsünü andıran boğuk bir uğultu duyulur, sonra da köpüklü sular 50 metreye kadar fışkırır. Aynı parkta bulunan ve dev ismiyle anılan gayzerin fışkırma süresi ise bir saati aşar. Ancak suları 75 metreye kadar ulaşan bu gayzer haftada bir kez fışkırır. Suyun içindeki minerallere bağlı olarak zeminde oluşan sarı renkli çökelmiş sarı rengindeki kayaçlardan dolayı yellowstone denilmektedir.
• ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Kaliforniya Çölü ölüm vadisi olarak ta bilinir. Deniz seviyesinden 85 metre aşağıda bulunan bu mekân ABD’nin keşfedilmesinden sonra altın arayıcılarının gözde mekânı olmuştur. Altına hücum devrinde altın bulmak için yollara düşen maceracıların çoğu susuzluk, güneş çarpması ve soğuk nedeniyle ölmüştür. Bu nedenle bu bölgeye ölüm vadisi denilmiştir.
• ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Yosemite Parkta bulunan dev ağaçlara; uzun ömürleri ve koca gövdelerinden dolayı Kızılderili Cherokees kabilesinin büyük şefi, dev yapılı See-Quayah’ın adına binaen Sekoya adı verilmiştir.
• ABD’nin geçmişini New York şehri kadar iyi simgeleyen başka bir şehir yoktur. New York 70 farklı ulustan oluşur, dünyanın en büyük zenci kentidir. İtalya toprakları dışında kurulmuş en büyük İtalya kentidir.1626 yılında Hollandalılar tarafından Yeni Amsterdam ismiyle kurulan kent daha sonra İngiliz ve İtalyanların eline geçmiştir. Bu kentte yaşayan Yahudi sayısı İsrail devletindekine eşittir.
• ABD-Kanada sınırında yer alan Superior 82.098 km²’ lik yüzölçümüyle dünyanın en büyük gölüdür.
• ABD’nin Florida eyaletinde bulunan 13.000 km²’lik Everglades bataklığı milli park ilan edilmiştir.
• ABD’nin Kentucky bölgesindeki Flint Mamoth mağarasının uzunluğu 345 kilometredir.
• Afrika’daki Victoria çağlayanına İngiliz kâşif David Livingstone kraliçe Victoria’nın adını vermiştir. Bu çağlayan sis tabakası yaratarak büyük bir gürültüyle aşağıya döküldüğünden yerlilerce gümbürdeyen duman diye bilinir.
• Afrika’nın özellikle iç kısımları 20 yüzyıla kadar yeterince tanınmadığından kıtaya karanlık kıta denilmiştir.
• Alaska’da 3 milyona yakın göl vardır ve tamamına yakını buzul aşındırmasıyla oluşmuştur.
• Amazon Nehrinin ismi kadın savaşçı anlamındaki amazondan gelmektedir. 1541’de nehir boyunca yolculuk yapan bir İspanyol gezgin, yolculuğu boyunca pek çok kadın savaşçıyla çarpıştığından nehre Yunan mitolojisinde kadın savaşçı anlamına gelen Amazon ismini vermiştir.
• Amerika’daki tornado rüzgârlarının hızı saatte 1000 kilometreyi bulmaktadır. ABD’de 1970 yılında meydana gelen bir tornado 400.000 can almıştır.
• And Dağlarından doğup Brezilya’ da denize ulaşan Amazon Nehri ağız kesimindeki 150.000 m³/sn’ lik su miktarı ile dünyanın en bol akımlı nehridir.
• Antarktika en soğuk, en rüzgârlı ve yüksek kıtadır. Bu kıtada yaz devresi kabul edilen ocak ayında ortalama sıcaklık -30°C’dir. Bu kıtada -89,2 °C ile dünyadaki en düşük sıcaklık ölçülmüştür. Kıta tamamen buzlarla kaplıdır, buzulların kalınlığı yer yer 5 kilometreyi bulur. Dünyadaki buzun büyük kısmı, tatlı su kaynaklarının büyük kısmı bu kıtadadır.
• Arjantin’deki uçsuz bucaksız otlaklarda ( pampalarda ) atlarıyla sürü çobanlığı yapanlara gaşo, Kuzey Amerika’da aynı şekilde sürü çobanlığı yapanlara ise kovboy denir.
• Asor adaları Atlas Okyanusunda yer alan volkanik ve dağlık adalardır. Portekizliler 1432’de bu adalara ayak bastıklarında yırtıcı kuşların bolluğundan dolayı Portekizcede akbaba anlamına gelen açores ismini vermişlerdir.
• Asya kıtası ismini Anadolu topraklarından almıştır. Eski çağlarda Türkiye’nin Ege Bölgesi Assuva sonra Asu olarak tanınıyordu. Güneşin doğduğu ülke anlamına gelen bu isim sonradan değişerek Asyaya dönüşmüştür.
• Avrupa’nın kuzeyinden Asya’nın doğusuna kadar uzanan tayga ormanları 8 milyon kilometre²lik alanı ile dünyanın en geniş ormanı olup, ekvatoral bölgenin yağmur ormanlarından daha geniş yer kaplar.
• Avustralya’daki büyük set kayalıkları ve çevresinde deniz yaşamı çok çeşitlilik gösterir. Bu kayalıklarda 400 mercan, 215 kuş ve 1500’den fazla balık çeşidi yaşar.
• Bir içecek olan cola ismi tropikal bölgelerde yetişen kola bitkisinden gelmektedir. Bu bitki kolalı içeceklere tat vermek için kullanılmıştır.
• Bir yükseltinin dağ olarak nitelendirilebilmesi için çevresinden en az 600 metre yüksek olması gerekir.
• Cemre kor ateş anlamındadır. İlkbaharın gelmesiyle güneşin önce toprağı, sonra suyu, sonra havayı ısıttığı düşünülür.
• Domatesin anavatanı Güney Amerika olup, ismi Aztek yerlilerinin dilindeki tomatl sözcüğünden gelir.
• Doğal bitki örtüsünün cılız olduğu bölgelerde, nüfusta seyrektir. Çünkü bitki örtüsünün cılız olduğu yerlerde hayvan türleri de azalır ve insanların beslenmesi zorlaşır.
• Dünya ekvatorda saniyede 467 metre hızla dönerken, güneş çevresinde ise saniyede 30 kilometre hızla döner.
• Dünyada en çok yetiştirilen meyve elmadır.
• Dünyadaki en düşük sıcaklık, 21 Temmuz 1983 günü Antarktika Vostok’ da -89,2°C olarak ölçülmüştür.
• Dünyadaki en yüksek sıcaklık 13 Eylül 1922′ de Libya El Aziziye’ de 58°C olarak ölçülmüştür.
• Dünyanın Güneşten aldığı enerji miktarı, 100 milyonun üzerinde elektrik santralinin ürettiği enerji miktarına eşittir.
• Dünyanın deniz seviyesinden en alçakta yer alan gölü – 395 metre ile Lut Gölüdür.
• Dünyanın en büyük adası 2.186.000 km²’ lik yüzölçümü ile Grönland’dır.
• Dünyanın en büyük ekonomileri; ABD, Japonya, Çin, Almanya, Fransa, İngiltere, İtalya ve Kanada’dır.
• Dünyanın en büyük kıtası 44.387.000 km²’ lik yüzölçümü ile Asya’dır.
• Dünyanın en büyük volkanik krateri 117 kilometrelik çevre uzunluğu ile Japonya’ da ki Aso yanardağındadır.
• Dünyanın en büyük yarımadası 3.250.000 km²’ lik yüzölçümü ile Arabistan’dır.
• Dünyanın en küçük kıtası 7.686.000 km²’ lik yüzölçümü ile Avustralya’dır.
• Dünyanın en şiddetli volkanik patlaması, 27 Ağustos 1883 tarihinde Endonezya’nın Krakatoa adasında meydana gelmiştir. En güçlü hidrojen bombası patlamasından 26 kez daha güçlü olan bu patlamada 38.380 kişi yaşamını yitirmiş, fırlayan kayalar 55 kilometre yükseğe çıkmış, patlama sesi 5.000 kilometre uzaktan duyulmuştur.
• Dünyanın çekim kuvveti cisimleri kendine çeker. Bu nedenle uzaya gönderilen cisimlerin yerçekiminin etkisinden kurtulması gerekir. Saatte 29.000 kilometre hızla giden bir roketten fırlatılan bir uydu dünya çevresindeki yörüngesine otururken, saatte 29.000 kilometreden daha düşük hızla giden roket dünyanın çekim kuvvetten kurtulamaz ve dünyaya geri düşer. Saatte 40.000 kilometre hızla giden bir roket ise dünyanın çekim kuvvetinden kurtulduğu için uzaya gidebilir.
• Endonezya’nın Java adasındaki Bogor, 322 günlük süre ile dünyanın en çok gök gürültüsü olan yöresidir.
• Eskimolar kendilerine inuit yani insan derler. En çetin çevre koşullarına uyum sağlayan Eskimolar ren geyiği, ( tareninuit ) balina, ( nuuninuit ) fok balığı ve kutup ayısı avlayarak geçinirler. Igloo adı verilen buzdan evlerde yaşayan ve azla yetinen bir halk olan Eskimolar ne yetkili makam tanırlar, ne de sürekli bir yere yerleşirler. Kültürlerinde kar ve soğuğun etkisi büyüktür.
• Etiyopya’daki Dallal 34,4 °C’lik yıllık sıcaklık ortalaması ile dünyanın en sıcak yeridir.
• Everest Dağı ismini, 1852’de ekibiyle buranın Dünyanın en yüksek dağı olduğunu keşfeden İngiliz dağcı Sir George Everest’ten almıştır.
• Faröe adaları; Danimarkacada uzak adalar anlamına gelmektedir.
• Fransız Rivierası Cote d’Azur’a denizinin mavi sularından dolayı mavi kıyı anlamına gelen bu isim verilmiştir.
• Galapagos Adaları ismini İspanyolca kaplumbağa anlamına gelen dev galapagos kaplumbağasından almıştır.
• Golf Stream akıntısı, Meksika Körfezinden doğduğu için İngilizcede körfez akıntısı anlamındaki bu isimle anılmıştır. Genişliği 50 kilometreyi, derinliği 1000 metreyi bulan akıntının akış hızı saatte 4–5 kilometre civarındadır. Yaz kış hep sıcak olan bu akıntı Batı Avrupa kıyılarının ılıman bir iklime sahip olmasında önemli bir etkiye sahiptir.
• Gökkuşağının sonu yoktur. Gökkuşağı aslında tam bir çember biçimindedir. Ancak insanlar sınırlı bir uzaklığı, yani ufka kadar olan uzaklığı görebildiği için ancak bu çemberin sınırlı bir bölümünü görebilir.
• Güneş çevresinde saatte 172.248 kilometrelik hızla dönen Merkür en hızlı gezegendir.
• Halley kuyruklu yıldızını İngiliz bilim adamı Edmund Halley bulmuştur.
• Ham petrol arıtma için 400 °C’ye kadar ısıtılınca buhar haline dönüşür. Isıtılan ham petrol buhar ayrıştırma kolonundan yukarı doğru çıktıkça soğur ve farklı sıcaklıklarda ayrışarak 340 °C’de mazot, 260 °C’de gazyağı, 180 °C’de benzin, 110 °C’de gaz elde edilir.
• Havaideki Kauai Yöresi, yılda 350 gün boyunca düşen yağışla dünyanın en yağışlı yeridir.
• Havanın insan üzerine yaptığı itme kuvveti ( basınç ) hissedilemez, çünkü insan vücudu da havayı aynı kuvvetle dışarı doğru itmektedir.
• Himalaya Dağlarının 4000 metre yüksekliğindeki kesimlerinde sıcaklık – 40 °C’ye kadar düştüğünden sular 8 ay boyunca donar.
• Himalaya ismi Sanskritçede onun evi ( him=onun, alaya=evi ) anlamına gelmektedir.
• Hindistan’da Himalaya Dağlarının eteklerinde yer alan Çerapunçi yöresi 1860–1861 yılları arasındaki bir yıllık sürede 26.460 mm yağış almıştır.
• Hindu dininde Ganj Irmağı kutsal sayılır. Bu nedenle bu kutsal ırmakta yıkanılır.
• Hortumlar o kadar güçlüdür ki kurbağa, balık ve kuşları yutup sonra bunların yağmur gibi düşmesine yol açabilir. 1978’de İngiltere’de kaz, 1994 yılında Avustralya’da oluşan şiddetli bir fırtına sonucu yüzlerce tatlı su balığı yağmıştır.
• Kalorifer peteği gibi ısıtıcıların pencerelerin altına konulmasının nedeni, dışarıdan gelen soğuk havayı ısıtmasıdır.
• Kanada’da yaygın olarak yetişen akça ağaçtan şeker elde edilir.
• Kanyon sözcüğü İspanyolca boru ya da tüp anlamındaki cana sözcüğünden gelir. Kanyon bir ırmağın kayaları oyarak açtığı derin, dik duvarlı vadi anlamındadır. 1776’da Francisco Garces adlı bir İspanyol papaz kırmızı çamurundan ötürü bu nehre İspanyolcada kırmızı anlamına gelen Colorado ismini vermiştir. 1600 kilometre uzunluğundaki Colorado Kanyonuna büyük kanyon ismi ise tek kollu coğrafyacı John Wesley Powell tarafından konulmuştur. Powell ve ekibi büyük kanyonu 98 günde aşmış ve ölümden zor kurtulmuştur.
• Kazakistan’daki Baykal Gölü 1.940 metre ile dünyanın en derin gölüdür.
• Kola Yarımadasında jeolojik amaçla yapılan kazılarda 12.000 metreye inilmiştir. Günde 11 metre yol alınabilen kazıda 200 °C’lik sıcaklığa ulaşılmıştır.
• Kolombiya adını Kristof Kolomb’dan almıştır.
• Kutup yaşamına en iyi uyum sağlayan hayvanların başında Güney kutbunda yaşayan imparator pengueni gelmektedir. Bu hayvanlar – 60 °C’de yumurtlamaktadır.
• Kömür petrol, doğal gaz gibi enerji kaynaklarına organik kökenli olmaları nedeniyle fosil yakıt denir.
• Kıtalar mantodan hafif oldukları için mantonun içine gömülmezler, aksine onun üzerinde bir gemi gibi yüzerler.
• Lut Gölünde &’yı bulan tuzluluk nedeniyle insan hiç kımıldamadan ve de yüzmeden suyun üstünde durabilir.
• M.S 711’de bölgeden geçen Arap komutan Tarık Bin Ziyad’ın ismine binaen yöredeki bir dağa Cebel el Tarık Tarık dağı denilmiştir. Bu isim sonraları Cebelitarık şekline dönüşerek ülkenin ismi haline gelmiştir.
• Maldivler Cumhuriyeti’nin en yüksek noktasının denizden yüksekliği 2,4 metredir.
• Menderes ismi Türkiye’nin Ege Bölgesindeki Büyük Menderes Nehrinin çizdiği büklümlerden alınarak, coğrafya literatürüne geçmiştir.
• Mercanadalar, mercan denen çok küçük deniz canlılarının iskeletlerinin okyanus tabanında üst üstte yığılmasıyla oluşmuştur. ( Maldiv Adaları )
• Mezopotamya ismi eski Yunancada mesos = ara, orta ve potamos = nehir sözcüklerinden türemiş olup iki nehir arası anlamındadır. Günümüzde Fırat ve Dicle nehirleri arasında kalan verimli topraklara Mezopotamya denilmektedir.

• Nederland Flamancada alçak ülke anlamına gelmektedir. Çünkü Hollanda topraklarının `’ı denizin doldurulmasıyla kazanıldığından, ülkenin hiçbir noktasının yükseltisi 300 metreden fazla değildir. Hatta ”si deniz seviyesinin altındadır.
• Okaliptüs ağaçlarının boyları 150 metreyi aşar. Bu ağacın yassı yaprakları eksenleri kuzey-güney doğrultusunu aldığından güneşin kavurucu sıcağından korunur. Bu nedenle bu ağaçlara Yunancada koruyucu anlamına gelen okaliptüs adı verilmiştir.
• Orta Asya’daki Taklamakan Çölünün ismi Çincede giden gelmez anlamındadır.
• Pasifik Okyanusundaki Mariana ( Challenger ) çukurunun derinliği 11.033 metredir. Yarım kiloluk bir demir top bu çukurun üzerinde suya bırakıldığında dibe yaklaşık 63 dakikada varabilir.
• Richter ölçeğine göre 8,6 büyüklüğünde ki bir deprem, 100 hidrojen bombasının gücüne eşittir.
• Rusya Federasyonu 17.400.000 km²’ lik yüzölçümü ile dünyanın en büyük ülkesidir.
• Rusya Federasyonu ile Japonya arasında yer alanTatar Boğazı 800 kilometrelik uzunluğuyla dünyanın en uzun boğazıdır.
• Rusya Federasyonun 73° kuzey enlemindeki Dikson limanı dünyanın en kuzeydeki şehridir.
• Rusya Federasyonundaki bütün ırmakların Baykal gölünü doldurması için bir yıl akması gerekir. Dünya tatlı su varlığının % 20’ye yakını buradadır.
• Sabun yapımında zeytin, hurma, yer fıstığı, ayçiçeği, soya yağı, pamuk çekirdeği ile sığır ve koyun iç yağları kullanılır.
• San Marino’da caddelerde otomobil ve motorlu taşıtla dolaşmak yasaktır.
• Sömürgecilik döneminde Portekiz’in başkenti Güney Amerika kıtasındaki Rio de Janerio’idi.
• Tibet-Nepal sınırında ki Himalaya sıradağları üzerinde yer alan Everest Tepesi 8.848 metrelik zirvesiyle dünyanın en yüksek dağıdır.
• Trias devrinde Pangea adı verilen tek ve çok büyük bir kıta vardı. Kretase devrinde ise Pangea’nın bölünmesiyle yeni kıtalar oluşmuştur.
• Tsunami Japoncada deprem dalgası demektir. Bu dev dalgaların hızı saatte 900 kilometreye ulaşabilir. Derin denizde yüksekliği 1 metreden az olan bu dalgalar, karaya ulaştıklarında hızları azalır, ancak yükseklikleri artarak 30–50 metreye kadar ulaşabilir. Tsunamiler Büyük Okyanusta ortaya çıkar.
• Tsunami karaya ulaştığında, genellikle ilk önce körfezdeki bütün sular boşalır.
• Türkiye’deki en iyi cevizler; Bursa, Kastamonu, Bolu, Tokat, İzmit-Karamürsel, Ankara-Kızılcahamam ve Yalova’da yetişir.
• Ukrayna Slavca sınır ülkesi anlamına gelmektedir.
• Vatikan 0,44 km²’ lik yüzölçümü ile dünyanın en küçük ülkesidir.
• Vatikan 1.000 kişi ile dünyanın en az nüfuslu ülkesidir.
• Venüs 41.360.000 kilometre ile dünyaya en yakın gezegendir.
• Volkan ismi İtalya’daki Sicilya Adasının kuzeyinde yer alan Eloiata takımadalarında bulunan Vulcano yanardağından ( roma ateş tanrısı Vulcanusa binaen ) gelmektedir.
• Yerleşilebilen kıtalar içinde çöl olmayan tek kıta Avrupa’dır.
• Çin 1.234.000.000 ile dünyanın en kalabalık nüfuslu ülkesidir.
• Çok yağış alan tropikal bölgelerde sel baskınlarından korunmak için evler yüksek direkler üzerine kurulur.
• Üç küçük gemi ve çoğu kürek mahkûmu olan bir avuç tayfa ile çıktığı uzun ve tehlikeli yolculuk sonrası Antik Adalarına ulaşan Kristof Kolomb, Hindistan’ın batı kıyılarına ulaştığını sanmış ve buraya uzun süre Batı Hint Adaları denilmiştir. Floransalı Amerigo Vespuci 1497’de yaptığı ilk yolculuğunda büyük bir kıta bulmuştur. Vespuci bu kıtadan yenidünya ( Mundus Novus ) diye bahsetmiştir. Alman coğrafyacı Martin Waldseemüller 1507 yılında yaptığı atlasta, bu yeni kıtaya Amerigo Vespucinin anısına Amerika adını vermiştir.
• İnsanoğlunun yerkabuğunun içlerine doğru inebildiği en derin nokta 12.000 metredir. Rusya Federasyonundaki
• İrlanda ılıman iklimin etkisinde olduğundan yıl boyunca yağış alır. Bu nedenle sürekli yeşil çayırlarla kaplı olup zümrüt ada olarak nitelendirilir.
• İrlanda’nın kuzeyinde 4000’i aşan soğumuş bazalt sütunundan oluşan arazi devler kaldırımı olarak nitelendirilir. Yörede zafer yolukalıntısı olarak bilinen bu taşlar aslında yanardağ lavlarının paralel kenarlı büyük prizmalar şeklinde hızla soğumasıyla oluşmuştur.
• İsrail-Ürdün arasında yer alan Lut Gölü dünyanın en tuzlu gölüdür.
• İstanbul halici, bir boynuz gibi kıvrıldığı için yabancılar tarafından altın boynuz ( golden horn ) olarak ifade edilmektedir.
• İtalya sınırları içinde yer alan 62 km²’lik San Marino, turizm ve posta pulu satıcılığıyla geçinen küçük bir ülkedir.
• Şili’de ki Atacama çölüne 100 yıl boyunca hiç yağmur yağmamıştır.
• Şimdilerde bir Jeep markası olan Cherokeeismi Kızılderililerden alınmıştır. Amerika işgali sırasında bir Kızılderili kabilesi olan Cherokeeler batıya gitmeyi reddeder ve Carolina’da bulunan Dumanlı Dağlara saklanır. Bu nedenle bir dağ aracı olan jeepe cherokee ismi verilir.
• —220 °C’ lik yüzey ısısı ile Plüton en soğuk gezegendir.
• 1497’de Hindistan’a ulaşmak için yola çıkan Vasco dö Gama Güney Afrikada yılbaşı günü önünen geçtiği yere doğum günü anlamına gelen Natal ismini vermiştir.
• 1549 yılından 1763 yılına kadar Brezilya’nın başkenti eski ismi Bahia olan Atlas Okyanusu kıyısındaki Salvador’du
• 1767 Kilometre uzunluğundaki Bakü-Tiflis- Ceyhan boru hattının 443 kilometresi Azerbaycan’da, 248 kilometresi Gürcistan’da, 1076 kilometrelik bölümü ise Türkiye’dedir.
• 1822 yılında Fransız mineraloji uzmanı Pierre Berthier, Provanca bölgesinin baux kentinde bir maden bularak buna boksit adını vermiştir. 1854’te Fransız kimyacı Saint- Claire Devill bu madeni klorürle indirgeyerek asıl alüminyumu elde etti.
• 1847’de İngiliz Mercer, pamuk ipliğini bir sudkostik eriyiğinin içine batırarak yeni bir iplik elde etti ve bu yeni ipliğe merserize adını verdi.
• 1998 yılına kadar Everest zirvesine çıkmaya çalışan 918 kişiden 146’sı ölmüştür.
• 2003 yılında Avrupa’da yaşanan aşırı sıcaklar nedeniyle çoğunluğu yaşlı 25.000 kişi yaşamını kaybetmiştir.
• 2006 yılı değerlerine göre dünyanın en büyük ekonomileri; ABD, Japonya, Almanya, Çin ve İngiltere’dir.
• 2006 yılında doğal kaynak tüketimi, yaşam süresi, insanların mutluluğu ve ekolojik faktörlerin değerlendirildiği bir araştırmada Pasifik Okyanusunda küçük bir ada olan Vanuatu
• 2006 yılında Çin ve Güney Kore’ye sarı kar yağdı.
• 2200 metreyi bulan ortalama yükseltisi ile Antartika, dünyanın en yüksek kıtasıdır.
• 30 kilometre yükseltideki stratosfer katmanında esen rüzgârların hızı saatte 300 kilometreyi bulur.
• 33 milyonluk nüfusu ile Japonya’nın başkenti Tokyo dünyanın en kalabalık nüfuslu kentidir.
• 400 kilometrelik uzunluğu ile Antarktika’daki Lambert Buzulu dünyadaki en uzun buzuldur.
• 5000 metre yükseklikte basınç azalması nedeniyle su 70 °C’de kaynar.
• 78° güney enlemi Antarktika’daki Polus Nedostupnosti – 57,8° C’ lik yıllık sıcaklık ortalaması ile dünyanın en soğuk yeridir.
• 909 m³ /sn’lik yıllık ortalama akımıyla Fırat, Türkiye’nin en bol akımlı nehri iken, Dicle 629 m³ /sn’lik ortalama akımla ikinci sıradadır.
• 979 metre ile Venezüella’daki Angel, Dünyanın en yüksek çağlayanıdır.
• ABD, Kanada sınırındaki Niagara Çağlayanı 29 Mart 1848’de buzlar Ontario ırmağının akışını engellediğinden 30 saat süreyle akmamıştır.
• ABD’nin Detroit kenti dünya otomobil endüstrisinin başkenti olarak kabul edilmektedir.
• Aborjinlerin gölgeli yer anlamına gelen uluru ismini verdikleri Ayers Kayası Avustralya’nın simgelerinden biridir. 384 metrelik yüksekliği ve 3,6 kilometrelik uzunluğu ile dünyanın tek blok halindeki en büyük kayasıdır. Ayers Kayası Aborjinlerce kutsal kabul edildiğinden tırmanmak günah sayılmaktadır.
• Afrika kıtasındaki en büyük yarımada Somali, en büyük ada Madagaskar, en büyük göl Victoria, en uzun nehir ise Nil’dir.
• Afrika kıtasındaki volkanik Klimanjaro Dağı ışıldayan dağ diye bilinir. Çünkü geniş ve ıssız bir yaylanın ortasında tek başına yükselir. Kalıcı kar ve buzla örtülü pırıl pırıl zirvesi kilometrelerce uzaktan seçilir. Bu haliyle gözleri kamaştırıp, göreni büyülediğinden bu dağ yerli dilinde ışıldayan dağ diye bilinir. Masai yerlileri ise bu dağı tanrının evi ( ngai ngai ) olarak nitelendirir.
• Afrika ülkelerinde kişi başına düşen yıllık sağlık harcaması 15 doların altındadır.
• Amerikan bağımsızlık savaşından sonra, 1790’da yeni başkentin Potomac Irmağı kıyısında kurulması benimsenmiş ve yer seçimi ABD’nin ilk başkanı George Washington’a bırakılmıştır. Kentin kuruluşunu denetleyen komisyon kente Amerikan bağımsızlık savaşında oynadığı rolle ülkenin kurucusu olarak kabul edilen George Washington’un anısına Washington ismini vermiştir. Böylece 1800 yılında federal yönetim Philadelphia’dan Washington’a taşınmıştır. Coğrafi açıdan kopuk ve uzak oluşu nedeniyle önceleri yaban kent olarak anılan Washington 1812’den sonra Amerika halkınca başkent olarak benimsenmiştir.
• Amonyak, kok kömürü, katran, ilaçlar, boyalar, patlayıcı maddeler, parfümler, antiseptikler ve plastikler taşkömüründen elde edilir.
• Anadolu kelimesinin Yunanca güneşin doğuşu, doğu memleketi anlamındaki Anatolos’dan geldiği sanılmaktadır.
• Anayurdu Amerikanın tropikal kesimleri olan kapok ağacının liflerinden; yatak, yorgan, uyku tulumu, yastık ve can simidi yapılır.
• And Dağlarının Peru – Bolivya sınırları arasındaki bölgede 3.811 metrede bulunan Titikaka dünyanın en yüksekteki gölüdür.
• Asya kıtasındaki en büyük yarımada Arabistan, en büyük ada Borneo ( Kalimantan ), en büyük göl Hazar, en uzun nehir ise Hoang Ho’dur.
• Asya, 62.000 kilometre ile dünyanın en uzun kıyılara sahip kıtası iken, Kuzey Amerika kıtası 60.000 kilometre ile ikincidir.
• Atlas Okyanusundaki Küçük Antil adalarına doğu-kuzeydoğu yönünden batı-güneybatı yönüne doğru sürekli esen alize rüzgârları nedeniyle rüzgâr altı adaları denir.
• Atlas ismi dünyayı omuzları üstünde taşıdığı düşünülen mitolojik Yunan tanrısına binaen 1595’te Mercator’un yayınladığı dünya haritaları takımına verdiği isimdir.
• Atmosfer sözcüğü Yunanca atmos = nefes, sphere = küre kelimelerinden gelmektedir.
• Atmosferdeki havanın 1 cm²’lik yüzeye yaptığı basınç 760 mm.lik cıva sütunun ağırlığına eşit olup, 1033 gr.dır. Dolayısıyla tüm atmosferin ağırlığı 5,1 trilyon kilogramdır.
• Atmosferin sıcaklığı 180 km yüksekte 395 °C’ye, 320 kilometre yükseklikte ise 700 °C’ye ulaşır.
• Avrupa kıtasındaki en yarımada İskandinavya, en büyük ada Büyük Britanya en büyük göl Ladoga, en uzun nehir ise Volga’dır.
• Avrupalıların Brezilya toprakları ile tanışması tesadüfen olmuştur. Portekizli denizci Alvares Cabral, yelkenli gemileriyle Ümit Burnunu dolaşıp Hindistan’a gitmeyi amaçlarken rüzgârsız Gine Körfezine girmemek için, gerektiğinden fazla batıya açılınca, Brezilya kıyılarına ulaşmıştır. Portekiz hemen bu topraklar üzerinde hak iddia ederek buraya Terra da Santa Cruz=kutsal haç toprakları ismini vermiştir. Brezilya ismi ise daha sonraları, bu bölgede çok rastlanan ve kırmızı boya yapımında kullanılan pau-brasil ağacından dolayı verilmiştir.
• Avustralya, Yeni Zelanda ve Pasifik Okyanusundaki çok sayıda adadan oluşan kıtaya Okyanusya denir.
• Aydın’ın Atça beldesindetüm ara sokaklar geniş ana caddelere, tüm ana caddelerse beldenin ortasındaki parka çıkmaktadır. Belde bu haliyle Paris şehrine benzemektedir.
• Balinaların kafa kemiklerinden çıkarılan ispermeçet yağı, kozmetik ve ilaç endüstrisinde ( güzel kokan banyo sabunları, dudak rujları, krem ve merhemler gibi ) kullanılır.
• Bartelmi Diaz ve ekibi 1847 yılında ulaştığı Güney Afrika’nın uç noktasına fırtına ve dalgalar nedeniyle Fırtınalar Burnu anlamına gelen Cabo Tarmentoso adını vermiştir. Ancak sonraları Portekiz kralı buraya Fırtınalar Burnu denilirse, buradan Hindistan’a ulaşmaya çalışacak kaptan ve tayfaların korkacağını ileri sürerek buranın ismini Ümit Burnu anlamındaki Cabo Bao Esperanço olarak değiştirmiştir.Güney Afrika’nın Kap şehri de ismini buradan almıştır.
• Başkent Addis Ababa Etiyopya dilinde yeni çiçek anlamına gelmektedir.
• Başlangıç meridyeni; İngiltere, Fransa, İspanya, Cezayir, Mali, Burkino Faso, Gana ve Togo gibi ülkelerin topraklarından geçer.
• Belçika ( Be ), Nederland = Hollanda ( Ne ), ve Lüksemburg ( Lüks ) gibi ülkelerin üçü Benelüks ülkeleri olarak nitelendirilir.
• Bir bölgede günlük en yüksek sıcaklığın 30°C’nin üzerine çıktığı gün tropik gün, günlük en yüksek sıcaklığın 25°C’nin üzerine çıktığı gün yaz günü, günlük en düşük sıcaklığın
• 0°C’nin üstüne hiç çıkmadığı gün ise kış günü olarak kabul edilir.
• Bir ton şeker elde etmek için 40–50 ton, bir ton kâğıt üretebilmek için 170 ton, bir ton çelik elde etmek için ( soğutma suyu olarak ) 300 bin ton, bir ton deriyi işlemek için 10 ton kullanma suyuna ihtiyaç vardır.
• Birmanya, 1989 yılında ismini Myanmar Cumhuriyeti olarak değiştirmiştir.
• Blue jeanı 1873’te batıyı keşfe çıkan Oscar Lewis Strauss bulmuştur. Bu pantolonlar başlangıçta çadır bezi diye bilinen mavi ketenden hazırlanıyordu. Jean sözcüğü ( cin ) ilk kez 1967’de kullanılmıştır ve bu isim Cenova’dan gelmektedir. Çünkü bu pamuklu kumaş Cenova’da dokunmaktaydı.
• Bolivya, ismini aslında bir İspanyol olan ve Ekvador, Bolivya, Kolombiya, Panama, Peru ve Venezüella gibi ülkelerin bağımsızlık savaşında önderlik yapan Venezüellalı Simon Bolivar’dan almıştır.
• Bolivya’nın La Paz şehri 3.631 metre ile dünyanın en yüksekte yer alan başkentidir.
• Botswana ismini ülkede kalabalık bir topluluk olan Botswana kabilesinden almıştır.
• Brezilyanın doğu kesimindeki kurak iç bölgelerde seyrek, bodur, kuraklığa dayanıklı ve dikenli yapılarıyla belirginleşen fundalıklara sahip bitki örtüsüne caatinga=beyaz ormanlar adı verilir.
• Brezilya’nın Amazon Havzasında yaşayan yerli Piraha kabilesi ile Afrika’daki bir grup Bushmen yerlilerinde ortalama yaşam süresi yaklaşık 100 yıldır.
• Bugüne kadar en hızlı rüzgâr 450 km/saat hızla ABD’nin Teksas eyaletinde gözlenmiştir.
• Burundi’ de doğup Mısır’ da Akdeniz’ e ulaşan Nil 6.695 kilometre ile Dünyanın en uzun nehridir.
• Bütün kar taneleri altıgendir. Yani hepsinin de altı köşesi vardır. Her yağışta milyarlarca kar tanesi düşer, ancak asla birbirinin tam benzeri olan kar tanesine rastlanmamıştır.
• Büyük Sahra Çölü 8.600.000 km²’ lik yüzölçümüyle ABD kadar yer kaplar.
• Cam yapımında saf silisyum kumu kullanılır. Camda kullanılan demir ve bakır cama yeşil renk verirken, bakır oksit ve kobalt mavi, selenyum ve bakır oksit ise kırmızı renk verir.
• Türkiye’de cam yapımında kullanılan silisyum kumu Kapı dağ Yarımadası, İstanbul’un Karadeniz kıyıları, Yalova kıyıları ile Sinop Yarımadasından sağlanır.
• Casablanca ismi İspanyolcada beyaz ev anlamına gelmektedir.
• Cezayir Arapçada ada demektir. İsmini Akdeniz’deki küçük bir adadan almıştır
• Danimarka’nın başkenti Kopenhag şehrinin adı bu dilde tüccar limanı anlamına gelen kopenhavn sözcüğünden gelir.
• Deniz düzeyinden yaklaşık 8 kilometre yüksekte olan Everest Dağının zirvesindeki hava basıncı, deniz seviyesindekinin yaklaşık % 30’ u kadardır.
• Deniz seviyesinden 2500 metre yükseklikte kurulan Addis Ababa, Afrika kıtasının en yüksekte kurulan kentidir.
• Deterjan kelimesi Latincede temizleme anlamındaki detergere den gelir.
• Dolmabahçe sarayının yapıldığı yer 1614 yılına kadar bir koydu. İstanbul’un fethiyle zamanla bataklığa dönüşür. Bu tarihte Sultan I.Ahmed’in dikkatini çekmiştir. 1614’te Sultan’ın talimatıyla imparatorluğun en uzak yerlerinden bulunup getirilen ağaç kazıklar denize çakılır, kazıkların arasına yine ağaçtan hasırlar örülür ve koy doldurulmaya başlanır. B u işlem 16172de tahta çıkan II. Osman dönemine kadar devam eder. Sonunda dolma adında bir hasbahçe yaratılır, adına da Dolmabahçe denir. Sarayın dekorasyonunda, saf ipektyen döşeme kumaşlar, perdeler Hereke fabrikasında dokutturulur. Halılar Manisa Gördes, Hereke, Isparta, Kayseri Bünyan’dan getirtilir. Bir kısmı ise İran ve Avrupadan. Görkemli mobilyalar Fransa ve İtalya’dan alınır. Saray İngiliz ve Fransız kristalleriyle donatılır. Sarayın dışarıdan mermer ve taş gibi gözüken bütün taşıyıcı sütunları meşe ağacındandır. Sütunlar, kireç külleri ve başka karışımlar elde edilerek büyük bir ustalıkla mermere benzetilir. Sarayda muhafız alayı askerleri taş kesilmişçesine nöbet tutar. Üç katlı sayrın kullanım alanı 16.600 m²’dir. Yan bina ve bahçelerle toplam alanı 110.000 m² yi bulur. Şimdi Swissotelin bulunduğu yer bir zamanlar sarayın bahçesi iken, İnönü Stadının olduğu yer ise bir zamanlar saray atlarının ahırı idi. Sarayda; 285 oda, 43 büyük salon,82 koridor, 64 hol, 68 tuvalet,6 büyük Türk hamamı, 9 özel banyo, 3 mutfak ve 1427 pencere mevcuttur.
• Doğu Yarımküredeki tropikal siklonlara tayfun denir. Çince taifung kelimesinden gelen bu sözcük büyük rüzgâr anlamına gelmektedir.
• Dünya Turiz Örgütü verilerine göre; ABD 73, İtalya 31, İspanya ve Fransa 25 milyon dolar yıllık gelir ile dünyada turizmden en fazla para kazanan ülkelerdir.
• Dünya atmosferine bir günde giren akanyıldız ( göktaşı ) sayısı 75.000.000 civarındadır.
• Dünyada aktif volkanik dağı olmayan tek kıta Avustralya’dır.
• Dünyada en fazla kara komşusuna sahip ülkeler şunlardır; Çin ve Rusya Federasyonu 14, Brezilya 10, Kongo, Sudan ve Almanya 9, Türkiye, Avusturya, Fransa, Zambiya ve Tanzanya ise 8 ülke ile kara sınırı komşusudur.
• Dünyada en fazla kongre yapılan şehirler arsında; Barcelona, Viyana, Singapur, Berlin ve Hong Kong ilk sırayı almaktadır.
• Dünyada en çok silah satan ülkeler Rusya Federasyonu ve ABD’dir Ençok silah alan ülkeler ise Hindistan, Çin ve Yunanistan’dır. Türkiye silah alımında 10. sıradadır.
• Dünyada ilk petrol kuyusu 1859’da ABD’nin Pensilviana eyaletindeki Titusville’de açılmıştır. Bu kuyuda bir günde 25 varil petrol ( 1 varil=185 litre ) elde ediliyordu.
• Dünyada milli park olarak ilan edilen ilk yer ABD’de 1872’de oluşturulan Yellowstone Milli Parkıdır.
• Dünyada sünger avcılığının en fazla olduğu bölgeler; Bahama Adaları, Florida Kıyıları, Avustralya’nın doğu kıyıları, Akdeniz de Sicilya, Korsika ve Sardunya adaları ile Ege adaları ve Bodrum kıyılarıdır.
• Dünyada toplam 231 ülke bulunmaktadır. 58 ülke ile Afrika ülke sayısının en fazla olduğu kıta iken, 13 ülke ile Güney Amerika ülke sayısının en az olduğu kıtadır.
• Dünyanın en büyük teleskopu Kuzey Kafkasya’daki Zelenchkayada kurulmuş olup 600 santimlik aynaya sahiptir.
• Dünyanın en büyük ticari gemi filosu Yunanistan’dadır.
• Dünyanın en zengin fosfat rezervleri Fas’ta bulunur.
• Ekvator çizgisi; Ekvador, Kolombiya, Brezilya, Gabon, Kongo, Uganda, Kenya, Somali, Maldivler, Endonezya ve Kiribati gibi ülkelerin topraklarından geçer.
• Ekvatoral iklim kuşağında yer alan Endonezya’da 2000 ağaç türü, ( 300 tür palmiye ) 40.000 bitki türü, 2000 kuş türü, 1700 balık çeşidi ve 500’den fazla memeli türüne sahiptir.
• Ekvator’un başkenti Quito 0,4 °C ile dünyada yıllık sıcaklık farkının en az olduğu yerdir.
• Elverişli jeopolitik konumu nedeniyle Simon Bolivar Panamayı evrenin kalbi olarak nitelemiştir.
• Eskimolar soğuktan korunmak için, vücutlarına hayvan yağı sürer ve kalın kürkler giyerler.
• Fas, Cezayir ve Tunus’a Afrika kıtasının batısında yer almaları nedeniyle mağrip=günbatısı ülkeleri denir.
• Fayansı ilk yapanlar Babillilerdir. Ortaçağda Araplar fayans yapma tekniğini Avrupa’ya taşımışlardır. Özellikle İtalya’da büyük ilgi gören fayans özellikle 1400’lü yıllarda en büyük üretim merkezi olan Faenzanın adıyla anılır olmuştur.
• Finlandiyalılar kendi ülkelerine suomi yani Bin göller ülkesi demektedir.
• Fırat 127.000 km²’lik su toplama havzasıyla Türkiye’nin en geniş havzalı nehridir.
• Genelde yaz sıcaklık ortalaması 10°C’den düşük olan bölgeler ile yıllık yağış tutarı 400 mm’den az olan bölgelerde ağacın yetişmesi çok zordur.
• Genelde yıllık yağış miktarı 200 milimetreden az olan yerler çöl olarak nitelendirilir.
• Gittikçe düşen bir atmosfer basıncı, rüzgâr ve çoğu kez de yağmur geldiğine işarettir. Artış gösteren bir atmosfer basıncı ise güzel bir havanın geleceğine işarettir.
• Guatemala, Aztek dilinde ağaçlar ülkesi anlamına gelmektedir.
• Gözlük camı; kum, bor trioksit, potas, demir ve soda, pencere camı; kum, soda, kireç, magnezyum oksit, alüminyum oksit, şişe camı; kum, soda, kireç, alüminyum oksit, kristal cam; kum, kurşun oksit ve sodadan yapılır.
• Güney Amerika’daki en büyük yarımada Guajiro, en büyük ada Ateş Toprakları, en büyük göl Maracaibo, en uzun nehir ise Amazon’dur.
• Güney Fransa’da vent tu midi denen sıcak ve nemli rüzgâr baş ağrıları, sara, astım nöbetleri ve küçük ateşlenmelere neden olmaktadır.
• Günümüzde dünyada 1.19 milyar baş koyun vardır. Türkiye’deki koyun sayısı ise 45 milyon civarındadır.
• Haiti Cumhuriyeti 1804 yılında bağımsızlığını ilan eden ilk zenci devletidir.
• Haiti ismi yerli dilinde dağda yaşayanlar anlamına gelmektedir.
• Hawaii Adaları, Meksika Körfezi, Karayipler Denizi Kıyıları, ( Küba, Antil Adaları, Florida ) ile Avustralya kıyıları dünyada sörf sporunun en yoğun yapıldığı yerlerdir.
• Haşhaş ismi, Hasan Sabah’tan gelmektedir. Haşhaşin = haşhaşçılar mezhebinin kurucusu olan Hasan Sabah haşhaş sakızı, afyonun insan iradesini nasıl zayıflattığını görmüş ve mezhebine girenlere haşhaş vererek çeşitli cinayetler işlettirmiştir.
• Her yıl 1 milyar ton Afrika toprağı Atlas Okyanusunu geçerek Amerika kıtasına ulaşır. Bu toz ve toprak Amerika’ya, Karayip’lere ve Amazon Havzasına, Bahama Adalarına zengin tortular taşır. Zengin mineral ve besin taşıyan bu topraklar; bünyesinde böcek, mikro organizmalar ve mantar barındırdığından tarım topraklarının verimli hale gelmesinde etkilidir.
• Himalayalar üzerindeki Everest zirvesi Nepal dilinde gökyüzünün tanrısı ( sagarmatha ), Tibet dilinde ise dünyanın ana tanrıçası ( comolungma ) anlamına gelmektedir.
• Hindistan’ da Tibet sınırına yakın Basisi kenti 5.988 metrelik yükseltisiyle dünyanın en yüksekteki şehridir.
• Hindistan’a gitmek üzere yola çıkan Magellan ve ekibi Güney Amerikanın fırtınalı güney ucunu, bugünkü adıyla Magellan Boğazının fırtınalı ve tehlikeli sularını aştıktan sonra, öteki tarafta ki sakin okyanusu görünce, buraya sakin deniz anlamına gelen Pasifik Okyanusu adını vermiştir.
• Ihlamur ağacının odunu çok hafif olduğundan model uçaklar gibi hafif olması istenen eşyalar ıhlamur kerestesinden yapılır.
• Irmaklar her yıl yaklaşık 2 milyar madensel tuzu denizlere taşımaktadır.
• Işık, 1 saniyede dünyanın çevresini yaklaşık 8 kez dolaşmaktadır.
• Japonya yani Nippon Japonca dilinde, güneşin doğduğu ülke anlamına gelmektedir.
• Kahve bitkisi, yıllık ortalama sıcaklığın 21°C olduğu ılıman iklimlerde yetiştirilebilir ve en iyi ürün deniz düzeyinden 600–2000 metre yükseklikteki ekim alanlarından alınır.
• Kahve, dünya ticaretinde petrolden sonra ikinci sırayı alır.
• Kalahari çölü kum dünyası ya da susuz ülke olarak bilinir. Çölde ot toplulukları ve ağaçlıklar bulunur.
• Kanguru isminin Avustralya’ya ilk ayak basan beyazların bu zıplayan hayvanı gördüklerinde yerlilere; nedir bu hayvan? diye sormaları ve yerlilerin kangaroo = ne dediğini anlamıyorum! cevabını vermelerinden geldiği sanılmaktadır.
• Karabiberin en çok üretildiği yerler; Hindistan, Malezya ve Endonezya’dır.
• Karst kelimesi, Hırvatistan’ın kuzeybatısında bulunan ve krs, kras=taş anlamına gelen yayladan alınmadır. Slavca bir kelime olup, bu tür araştırmalar önce bu bölgede yapıldığından tüm dünyada bu tür araziler için kars, karstik sözcükleri kullanılmıştır.
• Kenya’nın başkenti Nairobi ismini Masailerin Enkare Nairobi dedikleri bir su kaynağından alır ve yerli dilinde soğuk su anlamına gelir.
• Kestane ağacının kerestesi yaklaşık 500 yıl dayanır. Bu nedenle Karadeniz Bölgesindeki tarihi evler kestane ağacından yapılmıştır.
• Keçiboynuzu, petrol aramadan kibrit üretimine kadar 17 sanayi dalında kullanılmaktadır.
• Kongo Nehri ve kollarını kapsadığı için Kongo ismi ile anılan ülkeye 1971 yılında ırmak anlamına gelen nzadi sözcüğünden gelme Zaire ismi verilmiştir.
• Kosta Rica, İspanyolcada zengin kıyı anlamına gelmektedir.
• Kosta Rika İspanyolcada zengin kıyı anlamına gelmektedir.
• Kristof Kolomb 1502 yılında Amerika kıtasına yaptığı son yolculuğunda Honduras’a deniz derinlikleri anlamına gelen ismi vermiştir.
• Kristof Kolombun Amerika kıtasında karaya ilk ayak bastığı yer Watling Adası dır.
• Kullanılmayan kurtlu meyve ve tarım ürünleri ekolojik tarımda gübre olarak kullanılmaktadır.
• Kum çölleri, dünya karalarının % 14’ünü kaplar.
• Kutup bölgelerindeki kar ve buzlar sahip oldukları beyaz örtü nedeniyle güneşten yeryüzüne ulaşan ışınların % 90’nını geriye yansıtarak, bu bölgelerde sıcaklıkların düşük olmasında etkili olurlar.
• Kutuplarda yaşayan hayvanların ( kutup ayısı, penguen, kutup tilkisi ) kalın ve yalıtıcı yağ ve tüy katmanları sıcağı içeride, dondurucu soğuğu dışarıda tutmaya yarar. Bu nedenle dış ortama göre vücut sıcaklıklarının değişmemesi onları aşırı soğuktan korur.
• Kuveyt arapçada korunmuş kent, kale anlamına gelmektedir.
• Kuzey Amerika’da yer alan Superior Gölü dünyanın en büyük tatlı su gölüdür.
• Kuzey Amerika’daki en büyük yarımada Labrador, en büyük ada Grönland, en büyük göl Superior, en uzun nehir Mississippi’dir.
• Kuzey kutup dairesi üzerinde kalan bölgeye arktika denir.
• Kütahya, Bilecik Çanakkale; seramik, Kahramanmaraş ve Erzincan; bakır işlemeceliği, Bolu, Kahramanmaraş, Bartın; ağaç oymacılığı, Nevşehir; çömlekçilik, Isparta, Kayseri ( Bünyan ), Konya, Niğde, Siirt, Burdur, Uşak, Muğla; ( Milas ) halı ve kilim dokumacılığı, Muğla; cam işlemeciliği, Zonguldak ( Devrek ), Kahramanmaraş; baston yapımı, Eskişehir; lületaşı işlemeciliği ile tanınmış yerlerdir.
• Kıtaların tamamı düzleştirilip, toprakları denizlere doldurulsa 2700 metre yüksekliğinde su kütlesi ortaya çıkar.
• Kızıl Erik M.S 985’te ( Kristof Kolomb’dan 500 yıl önce ) buzlarla kaplı bir karanın en güney noktasına ulaşmış ve buraya göçmenleri kolaylıkla çekebilmek için Norveç dilinde yeşil anlamına gelen Greenland adını koymuştur. Bu isim daha sonraları Grönland’a dönüşmüştür.
• Lesotho’ nun en alçak noktası deniz seviyesinden 1.380 metre yüksekliktedir.
• Liberya ismi özgür olanların ülkesi anlamına gelmektedir.
• Litosferdeki litho sözcüğü Yunancada taş, hidrosferdeki hidro sözcüğü ise Yunancada su anlamına gelmektedir.
• Lâteks, (kauçuk) çiklet, (sıtma ağacından) reçine, (çam, köknar, ladin) sakız, tanen, (dericilikte kullanılır) mantar, çeşitli yağlar ile ilaç maddeleri ormanlardan elde edilen ürünlerdir.
• Lös; Almanca lose = gevşek anlamındadır. Çok küçük mil tanelerinden meydana gelen soluk, sarı renkli toprak çöllerde ( 23° – 55° ) yaygın olarak görülür.
• Lületaşı, boşluklu ve hafif olduğundan, suda yüzer. Bu nedenle halk arasında denizköpüğü diye bilinir.
• Macaristan’ın başkenti Budapeşte iki bölümden oluşur. Tuna Nehrinin iki yakasında kurulan Budapeşte’nin ilk çekirdeği olan Buda ortaçağda Tuna Nehrinin batı kıyısına kurulmuştur.Bu kesimde tarihi eserler ve konutlar bulunur. Daha sonraları Tuna Nehrinin doğu kıyısına kurulan Peşte ise ticari, kültürel ve idari merkez özelliğindedir.
• Macellan dünya çevresindeki turunda Amerika kıtasının güneyinden geçerek Hindistan’a varmaya çalışırken geçtikleri boğaza ateş ülkesi anlamına gelen tierra del fuego ismini vermiştir. Çünkü bu soğuk bölgenin insanları bazen ısınmak, bazen de balıkları çekmek için kıyı boyunca ateş yakıyordu.
• Madagaskar’da 150.000 hayvan ve bitki türü yalnızca bu ülkeye ait endemik türdür.
• Mandalina, portakal ve limon kabuklarından kolonya ve esans üretiminde yararlanılır.
• Mangrov tropikal kuşakta, güçlü gelgitlere açık koy, delta ve lagün gibi tatlı ve tuzlu suların birbirine karıştığı bataklıklarda görülen sık ormanlara verilen isimdir.
• Merinos koyunu dünyanın en kaliteli yününe sahip olup anavatanı İspanya’dır.
• Metre yer boylamının dörtte birinin on milyonda biridir. XVI. Louis döneminde kararlaştırılan bu yeni uzunluk birimini doğru tanımlayabilme işi bir hayli zahmetle yapılmıştır. Çünkü bunun için boylamın bir kısmının ölçülmesi gerekmiştir. Gökbilimci J.B.Delambreda ile P.Mechain ikilisi, biri Fransadan diğeri İspanyadan hareket ederek, birkaç bin astronomik ve jeodezik gözlemde bulunmuş ve 7 yılın sonunda buluşmuşlardır. Böylece örnek metre etalon bulunmuştur.
• Meyve kabukları ilaç ve reçel sanayinde kullanılmaktadır.
• Meşe palamudu gıda ürünlerinde katkı maddesi olarak kullanılır.
• Mississipi, Kızılderili dilinde büyük su, suların atası anlamına gelmektedir.
• Moldova’nın ismi Romanya’da bulunan Moldova ırmağından gelmektedir.
• Norveç yıllık enerji üretiminin –’sını, Zaire •’ini, Sri Lanka ( Seylan ) ’nını, Brezilya …’ini, İsviçre u’ini, Kanada ise e’ini hidroelektrikten sağlamaktadır.
• Norveç’teki Narvik ve Bergen, Rusya Federasyonundaki Arhangelsk ve Vladivostok ile İngiltere’deki Hull ve Grimsby liman şehirlerinin gelişmesinde balıkçılık önemli rol oynamıştır.
• Okaliptüs ağaçları çok su tükettiği için, bataklık bölgeleri kurutmada bu ağaçlardan yararlanılır. Yapraklarından ise okaliptol adlı mikrop öldürücü ilaç elde edilir.
• Ortaçağda Afrika kıyılarını dolaşan Normonların gördüklerini söyledikleri yabanıl insanlar aslında goril maymunlarıdır.
• Palmiye yapraklarındaki liflerden sicim, kurutulmuş yapraklarından hasır yaygı, paravana yapılır. Yapraklarının arasındaki kalın damardan sepet örülür. Tomurcukları çok lezzetli sebze yerine geçer. Özsuyundan palmiye şarabı, meyvesinden palmiye yağı, çekirdeğinden ise sabun elde edilir.
• Pamuk bitkisinin gelişip ürün vermesi için 200 gün, mısır bitkisinin gelişip ürün vermesi için ise 150 gün sıcaklığın O°C’nin üzerinde olması gerekir.
• Pasifik Okyanusunda bulunanYeni Gine’ye, 1945’te buraya ayak basan İspanyol İnigo Ortiz de Retes, buradaki yerli halkı Afrika zencilerine benzettiğinden bu adaya Afrika kıtasındaki Gine’ye binaen, Yeni Gine ismini vermiştir.
• Patates, mısır, domates ve tütün gibi tarım ürünleri Kızılderililerin insanlığa armağanıdır.
• Petrol kelimesi Latince petra: kaya ve oleum: yağ sözcüklerinden türemiştir.
• Polonya ismi yerli dilinde düzlükler ülkesi anlamına gelmektedir.
• Portland çimentosunun % 78’i kireçtaşı, % 20’si kil taşı, % 2’si ise diğer katkı maddelerinden oluşur.
• Sahra sözcüğü Arapçadaki sahara sözcüğünden gelme olup çöl anlamındadır.
• Sahra çölündeki siroko rüzgârı buradaki kumları kaldırarak uzak mesafelere taşınmasına neden olur. Bu durum uzak mesafelerde, örneğin İngiltere ve İsviçre gibi ülkelerde kızıl renkli kar ve yağmur yağışlarına neden olmuştur.
• Selüloz, bitkilerde hücre yapısının çoğunluğunu oluşturan ve kâğıt yapımı, yapay yaprak üretimi ile bazı patlayıcı maddelerin üretiminde de kullanılan kâğıt hamurudur.
• Sudan’ın ismi Arapçada siyahlar ülkesi anlamındaki bilad el-sudan’dan gelmektedir.
• Surinam adını 14. yüzyıla kadar bu topraklarda yaşayan surinenlerden almıştır. Hollanda 1667 yılında sömürgesi durumundaki New Amsterdam’ı ( bugünkü New York şehrini ) İngiltere’ye vererek karşılığında Surinam’ı almıştır.
• Tasmanya ve Tasman Denizinin ismi yöreyi keşfeden Hollandalı denizci Abel Tasmandan gelmektedir
• Tokyo ismi Japoncada doğu başkenti ( to=doğu, kyo=başkent ) anlamına gelmektedir.
• Tuna Nehri Avusturya’nın başkenti viyana, Slovakya’nın başkenti Bratislava, Macaristan’ın başkenti Budapeşte ile Yugoslavya’nın başkenti Belgrad’dan geçer.
• Türkiye’de son 40 yılda 1.300.000 hektarlık sulak alan yok edilmiştir.
• Türkiye’nin en yüksek çağlayanı 166 metre ile Artvin’in Yusufeli ilçesindeki Çilo çağlayanıdır.
• Ukrayna, Bulgaristan, Almanya, Macaristan, Rusya Federasyonu, İspanya, İngiltere gibi ülkelerde doğal nüfus artışı eksi değerlerle ifade edilmekte, yani bu ülkelerin nüfusları giderek azalmaktadır.
• Venezüella adı İspanyolca küçük Venedik anlamına gelir. Petrol üretiminde çalışmak üzere aldığı yoğun göç nedeniyle göçmenler ülkesi olarak bilinir.
• Yeni Zelanda ve Avustralya dünyanın en büyük yün üreticileri olup, dünyadaki toplam yün üretiminin % 40’ını karşılarlar.
• Yenilebilir yağların önemli bir kısmı; zeytin, ayçiçeği, soya, mısır, yerfıstığı, pamuk, kolza, hindistancevizi ve fındıktan elde edilir.
• Yeryuvarlağının katı olan dış kısmını oluşturan ve kalınlığı 5–100 km arasında değişen hareket halindeki parçalara levha denir. Bu levhalar, üst mantonun daha akıcı ve yumuşak katmanı olan astenosfer üzerinde hareket halindedir. Bunlar; Kuzey Amerika, Avrasya, Karayipler, Afrika, Arabistan, Filipinler, Pasifik, Kokos, Güney Amerika, Avustralya-Hindistan, Nazka ve Antarktika levhalarıdır.
• Çam fıstığı Türkiye’de tatlı ve pilavlarda kullanılırken, Avrupa’da at yeminden gıda ve sağlık sektörüne kadar pek çok alanda kullanılmaktadır. Türkiye’de yıllık 1500 ton üretimi bulunan ve yoğun olarak Muğla ve Aydın çevresinde üretilen çam fıstığı Bergama’ya bağlı Kozak köylerini zengin etti. Kozak yaylası çevresindeki çam fıstığı yetiştiricisi 16 köy, yıllık 1000 tonluk üretimi ile Türkiye’nin en zengin köyleri arasına girdi. Bu köylerde kişi başına gelir 14.000 euro seviyesinde.
• Çernezyom, Rus dilinde çern = kara renkli, ezyom = toprak sözcüklerinden gelmedir.Uzun boylu çayır bitki örtüsü altında oluşan koyu renkli toprak organik madde bakımından oldukça zengindir.
• Üstünde bulunan kar ve buz örtüsünden dolayı, Antarktika beyaz çöl olarak bilinir.
• İspanyadaki Costa Brava; Vahşi kıyı, Costa Dorado ise Altın kıyı anlamına gelmektedir.
• İspanyolcada ova-düzlük anlamına gelen pampalar Arjantinde 760.000 km²’lik bir alan kaplar ki bu Türkiye’nin yüzölçümüne yakındır. Geniş, serin, sulak ve ağaçsız olan pampalar hayvancılık için uygun ortam oluştururlar.
• İspanyollar Venezüella’ya su üstündeki evlerden dolayı bu ülkeye küçük Venedik anlamına gelen Venezüella ismini vermişlerdir.
• İsveç’in başkenti Stockholm çok sayıda kanal ve köPage Ranküye sahip olduğu için kuzeyin Venedik’i olarak nitelendirilir.
• İsviçre denize kıyısı olmadığı halde, dünyada deniz ticaret filosu olan tek ülkedir.
• İzlanda’da nüfusun % 67’si evlerinde jeotermal enerji kullanmaktadır.