Brunei ya da resmi adıyla Brunei Sultanlığı, Güneydoğu Asya’da Borneo adasında yer alan sultanlıktır. Ülkenin tek komşusu Malezya’dır.
Asya kıtasının güney-doğusundaki Borneo Adasının kuzeydoğusunda bulunan, Güney Çin Denizine kıyısı bulunan, komşusu Savarak Devletinin topraklarının Güney Çin Denizine doğru bir koridor gibi uzanması sebebiyle iki parçaya ayrılmış küçük bir devlet. Bruney, İngilizlerin koruması altındadır.
- Başkenti, Bender Seri Begavan’dır.
- Dini, İslamiyet (resmi), Budizm, Hıristiyanlık,
- Resmi dili , Malayca ve İngilizcedir.
- Saat: Türkiye ile Brunei ülkeleri arasındaki saat farkı 5 saat geridedir.
- Toplam arazi alanı 5.270 Km2’dir (2.035 sq. mil)
Istana Nurul Iman
Dünyanın içerisinde insanların yaşadığı en büyük binadır. Istana Nurul Iman, Arapçadır ve “İnanç Işığının Sarayı” anlamına gelir. Brunei Sultanı burada yaşar. Sarayın içerisinde 1788 oda, 257 banyo, 5 yüzme havuzu ve 1500 kişiyi alabilen bir cami bulunur. Saray 200.000 m2’lik bir alanda kurulmuştur.
Sultan Bolkiah’ın Mezarı
Brunei Sultanlığı’nın eski başkenti olan Kota Batu’da bulunan 5. Sultan Bolkiah’ın mezarı görülmesi gereken yerler arasındadır. Sultanlığa altın çağını yaşatan bu devlet adamının mezarı Brunei halkı için büyük önem arz etmektedir.
Brunei Müzesi
Merkeze 5 km. uzaklıkta bulunan müzede nadir rastlanan İslami eserler görülebilmektedir. Müzede 9 ve 10. yüzyıllara ait yazmalar, çizimler ve tarihi eserler sergilenmektedir.
Sultan Ömer Ali Seyfeddin Camii
1958 yılında inşa edilen camii merkezde bulunan en yüksek binadır. 44 metre yüksekliğindeki minaresi ve İtalyan tarzı mermerleriyle muhteşem bir heybete sahiptir. Caminin kubbesinin yapımında 3.5 milyon Venedik mozaiği kullanılmıştır.
Kampong Ayer
“Doğunun Venedik’i” olarak adlandırılan Kampong Ayer’de 48 su kasabası bulunur. Sungai Brunei’nin iki tarafına da yayılan bu alanda su sporları oldukça popülerdir.
Jame’ Asr Hassanal Bolkiah Camii
1992 yılında Sultan Hassanal Bolkiah’ın hükümdarlığının 25. yılı anısına inşa edilen cami ülkenin en büyük camisidir. Caminin manzarası oldukça güzeldir. Bahçesi ve çeşmeleriyle adından söz ettirmektedir.
Tarihi
Brunei’nin 15. asra kadar olan tarihi hakkında pek fazla malumat bulunmamaktadır. İslamiyet’in buralarda yayılmasından sonraki tarihi kesin olarak bilinmektedir. İslamiyet’in kabulünden sonra dinin icabı olarak birlik, beraberlik içerisinde hareket ederek, bölgenin en güçlü devleti olan Brunei- Borneo Adasının tamamına yakın bir kısmını idaresi altında bulunduruyordu.
İslamiyetin düşmanları, dolayısıyla da Brunei Devletinin düşmanları ülkeyi daima zayıflatmaya çalışmışlardır. On dokuzuncu asrın sonunda iyice zayıflatılan ülkede 1888 senesinde İngiltere hakimiyetini tesis etmiştir.
1959 senesinde kabul edilen bir anayasa gereğince, Brunei Sultanlığı yarı demokratik bir sistemle iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde İngiltere’nin himayesinde olan bir devlet olarak son şeklini almıştır.
Fiziki Yapı
Güney Çin Denizine kıyısı olan iki parçalı toprak üzerinde kurulmuş olan ülkenin yüzey şekilleri fazla farklılık göstermez. Batı kesimleri alçak ovalar ve bataklıklarla kaplı olan ülkenin, doğu kesimleri ise pek fazla yüksek olmayan dağlarla kaplıdır. En yüksek noktası Labi Hılls Tepesi olup, 396 m yüksekliğindedir. Önem arz eden akarsuları, Belait ve Tutong’dır. Gölleri mevcut değildir.
İklim
Ekvator bölgesine yakın olduğu için Brunei’de bütün sene boyunca bol yağışlı, nemli ve sıcak bir iklim hüküm sürer. Senelik ortalama yağış miktarı sahil kesimlerinde 2500 mm civarında, iç kesimlerde de 3800 mm olan ülkenin, senelik sıcaklık ortalaması ise, 27°C civarındadır.
Tabii Kaynakları
Gür ormanlarla kaplı olan ülke, petrol, tabii gaz gibi yeraltı madenleri bakımından da çok zengindir. Ormanlardan elde edilen kauçuk gibi pek çok ürün Brunei’nin tabii zenginliklerini teşkil etmektedir.
Nüfus ve Sosyal Hayat
Worldometer’ın en son Birleşmiş Milletler verilerinin detaylandırmasına göre 8 Kasım 2021 Pazartesi tarihi itibariyle Nüfusu 443.131’dir. Nüfûsunun, yarısından fazlasını Malezyalılar, dörtte birini Çinliler, az bir kısmını ise yerli Dayak kabilesi teşkil eder. Halkın büyük bir çoğunluğu Müslüman olup, çok az miktarda ise
Budist ve Putperest bulunmaktadır. Genellikle köylerde dörtgen biçiminde yapılmış ahşap evlerde yaşayan halkın başlıca gıda maddeleri arasında pirinç ve balık gelmektedir. Resmi dili Malaysia dili olmasına rağmen, İngilizce ve Çince de yayın olarak kullanılan lisanlardandır. Başlıca şehirleri başkenti olan Bandar Seri Begawan, Burnei kasabası, petrol merkezi olan Kuala Belait ve Seria şehirleridir.
Siyasi Hayat
Sultanlıkla idare edilen ülke, iç işlerinde bağımsız, dış işlerinde ise İngiltere’nin himayesi altındadır. 1959 senesinde kabul edilen bir anayasa ile idare edilir. Bir yürütme ve bir yasama meclisinin bulunduğu Brunei’de yürütme kurulu Sultanın başkanlığında bir bakanlar kurulu halindedir. Ülkedeki yasama meclisi 21 kişiden meydana gelmektedir. Bunun 10 kişisi seçimle iş başına gelirken, 11 kişisi ise Sultanın tayini ile işbaşına gelmektedir.
Ekonomi
Petrol zengini bir ülke olan Brunei, ürettiği petrolün büyük bir kısmını kendisi işleyip satar. Bir kısmını ise ham petrol olarak ihraç etmektedir. Alçak ovalarla, sulanabilir arazilerde tarım yapılmaktadır.
Ülkede yapılan tarım kendi ihtiyacını karşılayacak kapasitededir. Bir kısım tarım ürünlerini ve ormanlardan elde ettiği bazı orman ürünlerini de ihraç etmektedir. İhraç ettiği mallar arasında petrol, tabii gaz, baharat, Hindistan cevizi, kauçuk ve sagu denilen ekmek ağacından elde edilen bir madde en başta gelenleridir. İthal ettiği malların başında ise makina, araç, metal ürünleri, çimento ve tekstil ürünleri gelir. Dış ticaret yaptığı ülkelerin başında Japonya, ABD, Singapur, Tayvan ve Malezya gelir.
Ulaşım
Karayollarının gelişmemiş olduğu Brunei’de başlıca ulaşım yolu akarsulardır. En önemli karayolu Muara’yı başşehir üzerinden petrol şehirleri olan Seria ve Kuola Belait’e bağlayan yoldur. Hava ulaşımı Kraliyet Havayolları ile sağlanır.
Bir yanıt yazın