Bilgisayarcıların Kullandığı Kısaltmalar

Bilgisayarcıların sıkça kullandığı kısaltmalar :

• ACPI – “Advanced Configuration and Power Interface”

PC’ lerde yeni nesil DOS tabanlı güç idaresi için yazılmış yazılım. ACPI, eski Intel APM (Advanced Power Management) yazılımının yerine geçmiştir. ACPI, sadece bilgisayar aktif değilken zaman ayarlamalarını yapmaktan öte, güç kullanımını dinamik olarak gösterir ve gücü bağlantılı olarak kullanır. ACPI kontrolü PC’ nizin BIOS’ undadır. “eysipiay” diye okunur.

• Active matrix display

Bugünün çoğu laptop – dizüstü bilgisayarlarının ekranı böyledir. Actif matriks teknolojisinin “pasif matriks” den farkı ekranın kendisini daha sık bir şekilde tazelemesidir. Böylece resim kalitesi ve bakış açıları artar. Bazen TFT (“thin film transfer“) ince film transferi olarak da anılır.

• Adapter Card

PC ana kartı üzerine takılan elektronik kartların genel ismi. Bu sayede bilgisayar çevre birimleri ile bilgi alış verişinde bulunur. Network interface card (NIC) bunun bir çeşididir.

• ADSL – Asymmetric Digital Subscriber Line

Tek yönlü, yüksek hızlı sinyal transferi deyimidir. Asimetrik oluşu, sinyal alırken hızlı, verirken yavaş oluşundandır. Bu hız kullanıcının merkeze olan uzaklığı ile değişebileceği gibi, 6 Mbps kadar yüksek veya 128 Kbps kadar düşük olabilir. “eydiesel” diye okunur.

• AGP – “Accelerated Graphics Port”

Intel tarafından imal edilmiş, nisbeten yeni grafik çıkışıdır. 3 boyutlu grafikleri daha iyi gösterir. AGP 528 MB/saniye hızı ile data transfer edebilir. Mukayese edersek, PCI (Peripheral Component Interconnect) çıkışları, 132 MB/saniye hızını aşamazlar. AGP’ nin büyük bant genişliği, oyunların ve 3 boyutlu grafik çalışmalarının daha gerçekçi olmasını sağlar. Bunun yanında dataları kendi hafızasında değil, sistem hafızasında tuttuğu için performans düşer. “eycipi” diye okunur.

• Alpha Channel

Bilgisayar grafiklerinde, her pikselin şeffaflık için ayrılmış parçasına verilen addır. 32-bit grafik sistemleri 4 kanallıdır. Kırmızı, Yeşil ve Mavi (RGB) için üçü kullanılırken 1 tanesi 8-bit alfa kanalı için ayrılmıştır. Alfa kanalı gerçekte bir maskedir. İki ayrı rengin üst üste gelmesi halinde öndekinin alması gereken renge göre bir üçüncü renk belirler.

• AMR – “Audio Modem Riser”

Ana kartların analog giriş çıkışları için Intel tarafından bulunmuş bir uygulamasıdır. AMR kartı, ana kartlardaki analog giriş çıkışları kaldırır. Böylece ana kart imalatçıları, FCC veya beynelmilel telekom sertifikalarına ihtiyaç duymazlar. Bu da ucuzlamayı getirir. “eyemar” diye okunur.

• AMPS – “Advanced Mobile Phone Service”

Analog hücresel telefon standartları, 1983 yılında AT&T tarafından tanıtılmıştır.. AMPS telefonları 800 ila 900 Megahertz (MHz) kanalında yayın yapar. “cell” denilmesinin sebebi radyo yayıcılarının cell adı verilen bu uzay bölümüne yayın yapmasındandır. “eyempies” diye okunur.

• API – “Application Program Interface”

İşletim sistemi, sürücü arabirimleri ve yazılımlar arasındaki muhaberatı sağlayan yazılım serilerine verilen isim. Yazılım bloklarından oluşan bina yapmaya benzetilmiştir. Bazen “Application Programming Interface.” olarak da anılır. “eypiay” diye okunur.

• ASP – “Application Service Provider”

Küçük işletmelerin programlarını ücret karşılığı kullanıma sunan ve hardiskinin bir bölümünü kiraya veren web sitesi. Onlar olmasa lokal network olmazdı. “eyespi” diye okunur.

• ASP – “Active Server Pages”

WEB’ de servis sağlayıcının sağladığı, uygulama imkanıdır. Dinamik olarak HTML sayfaları üretir. ASP sayfası, TML sayfasıdır. Fakat bağlanan için yazılım ve HTML oluşturur. ‘server-side scripting’ sunucu tarafında çalışan yazılım adı da verilen Javascript veya VBScript kullanılarak yapılır. “eyespi” diye okunur.

• ATA – “Advanced Technology Attachment”

Harddiski kullanma hakkını harddiskin kendisine veren, genel disk sürücü arayüzüdür. ATA versiyonlarının birkaçı, 33 MBps ATA-33 ,66 MBps ATA-66 sayılabilir.

• Athlon

AMD firmasının Intel’ in Pentium III’ ü ile rekabet etmek için çıkardığı merkezi işlemcilerine verilen ad. K7 olarak da anılır. PC World’ ün Eylül 99 baskısında 600MHz Athlon, 600MHz PIII’ den % 9 daha hızlı denmiştir. Grafik testlerinde, Athlon üç boyutlu modellemede % 21daha hızlı bulunmuştur. Mukayese için AMD Athlon sayfasına bakabilirsiniz..

• AWG – “American Wire Gauge”,

Kablodaki tel kullanımı için bir standarttır. Sayı azaldıkça çap artar. “eyvici” diye okunur.

• Backplane

Başka bir baskılı devrenin kendisine takılması için üzerinde soket bulunan baskılı devrelere bu ad verilir. Çoğu bilgisayarın ana kartı böyledir. Üzerinde PCI, ISA, AGP veya RAM soketleri bulunur. Bu yüzden “motherboard” anakart diye anılır. Üzerine ekran kartı, network kartı, RAM, modem gibi başka kartlar takılır.

• Bandwidth

Band genişliği, belli bir zaman biriminde internette gönderilen data miktarına denir. Genellikle birimi “bits per second” (bps), “kilobits per second” (Kbps) or “megabits per second” (Mbps) olarak kullanılır.

• BIOS – “Basic Input/Output System”

BIOS, PC’ lerdeki ilk yazılımdır. PC, ilk bilgileri buradan alır. Kontrol sürücüleri, klavye, ekran, mouse, seri portlar, vs. BIOS, donanım ile işletim sistemi arasında köprü vazifesi görür. BIOS, ROM çipinde saklı kalır. (RAM’ de değil), böylece bilgisayar BOOT eder, yani açılır. “bayos” diye okunur.

• Bluetooth

Kısa mesafeli kablosuz iletişim için açık standarttır. mobil telefonlar, bilgisayar ve PDA üreticileri tarafından ortaklaşa üretilmiştir. Bu sayede bu standardı destekleyen tüm aletler birbiri ile iletişim kurar. Daha fazla bilgi için Bluetooth web sitesine bakınız.

• BNC

Anten kablosuna benzeyen koaksiyel kablolar ile bilgisayarları birbirine bağlarken kullanılan konektör. Taktıktan sonra döndürerek kilitlenir. “biensi” diye okunur.

• Bridge

İki veya daha fazla bilgisayarı router gibi birbirine bağlayarak data aktaran iletişim aracıdır. Data paketlerini okur ve filtre eder. IP adresi istemez ve yayın trafiğini atlar. “Briç” diye okunur.

• Broadband

Bir tek ses kanalından, yani modüle edilmiş frekansı taşıyan taşıyıcı dalgadan daha geniş bir banda sahip taransmisyon kanalı veya medyasıdır. Aynı anda ses, data, görüntü gibi farklı servisleri şebeke ortamında dağıtır. Kablo yayın böyledir.

• Browser-safe colors

Mac ve PC’ lerin her ikisinde birden kullanılan 256 renklik renk paletinin 216 sından meydana gelen bir renk paletidir. Her iki platformda da görülmesini istediğiniz web sayfalarında bu sistemi kullanmalısınız.

• Bus

Bilgisayar mimarisinde bir elemandan diğerine bilgi taşıyan bölümdür. Genellikle birden fazla komponent takılır. Hafızanın bir kısmında, buna takılan kartların adresleri tutulur. “Bas” diye okunur.

• Cache

Bir çeşit kayıt hızlandırma şeklidir. Bunun için ana hafıza kullanılırsa “memory caching” , sabit disk kullanılırsa “disk caching” adını alır. Hafızada yapılanı, diğer programlar tarafından da tekrar tekrar kullanıldığı için çok hızlıdır. Bazen bu amaçla ayrı bir hafıza birimi kullanılır. Buna “Cache Memory” denir. Bu daha hızlı olur. “Level 2 (L2) cache“, işlemci ile DRAM arasına yerleştirilmiş ve bugünkü bilgisayarların demirbaşı olmuştur. “Keş” diye okunur.

• CDPD – “Cellular Digital Packet Data”

Radio frequency (RF), radyo dalgaları ile çalışan kablosuz bir iletişim servisidir. Data paketlerini cep telefonu hattından gönderir. 19.2 kbps hızına kadar çıkabilir. CDPD paketleri konuşmalardaki duraksamalarda gönderilir. Bu hizmet Amerika’ da 65 şehirde verildiği halde, Türkiye’ nin her yerinde vardır. “sidipidi” diye okunur.

• Circuit-Switched Cellular

Eski analog telefon şebekesinin kullanıldığı bir sistemdir. Amerika’ da bile CDPD için geliştirilme yapılmamıştır, ancak ülkemizde son sistem santrallarla kullanılabilmektedir.

• CLEC – “Competitive Local Exchange Carrier”

Bir telekom şirketi çeşididir. CLEC’ ler kablo, ISP, GSM hizmetleri verirler. “silek” diye okunur.

• Koaksiyel Kablo

Ortada ayrı bakır teller, dışında ise manyetik alanlara kalkan olabilecek şekilde çevrelenmiş ve sarılmış bakır teller olan bir kablo şeklidir. Genellikle anten kablosu veya telsiz kablosu olarak satılır. Dıştaki tel genellikle topraklanır. Her iki tel grubu da aynı eksen üzerindedir. Bu nedenle koaksiyel diye anılır. 10-Base2 Ethernet kullanımında, kablo TV gibi bazı RF uygulamalarında bu kablo kullanılır. Bu kabloların karakteristik bir empedansı vardır. (genellikle 47 ohm) Kablo üzerinde bu omaj yanında RG yazar. Bu “Radio Guide” ın kısaltılmışıdır. Bunun yanında rakamla belirtilen kablo tipi ve “/U” yazar. RG-6/U, 75-ohmluk bir anten kablosudur. RG-59/U ise 75-ohmluk video kablosudur. RG-58 de 50 ohmluk bilgisayar şebeke kablosudur.

• CompactFlash

Bir çeşit ön hafızadır. I & II PC-Kartlarındaki soketlerde adaptörle kullanılır. kendi üstünde kontrolörü olduğu için kamera ve PDA cihazlarında yükü azaltmak için kullanılır. 2MB ile 64MB arasında çeşitleri vardır.

• CMS – Cable Management System

Kablo sistemlerini düzenlemek için kullanılan cihazların genel ismidir. “siemes” diye okunur.

• CPE – Customer Premise Equipment

Kullanıcı tarafındaki iletişim cihazlarının genel ismidir. DSL servisleri için CPE’ lere “modem” deriz. “sipii” diye okunur.

• Cross-over Cable

Çapraz bağlantı ile data alış verişi yaparak Hub kullanılmadan bilgisayarları birbirine bağlayan kabloya denir.

• CSMA/CD – Carrier Sense Multiple Access / Collision Detect.

Bu data aktarım tekniği şu şekilde çalışır. Cihaz data paketini göndermeden evvel, başka bir cihazın data göndermekte olup olmadığını kontrol eder. Hat boş ise paketi gönderir. Meşgul ise bekler. İki cihaz aynı anda başlarsa, bu çakışmayı hisseder ve her iki cihaz da rastgele bir zaman için bekler. Bekleme zamanı kısa olan önce gönderir, diğeri ise beklemeye devam eder. Ethernet kartlarının çalışma sistemi böyledir.

• DEMARC

Bir döngünün veya devrenin sorumluluk alanını belirleyen bir sınır taşıdır. “dimark” diye okunur.

• Dedicated Line

Kullanıcının kesintisiz olarak hizmetinde olan hatta verilen isimdir..

• DIP switches – “Dual Inline Package” switches

Anakart veya diğer kartlarda bulunabilen minik anahtarcıklardır. On ve off, pozisyonları vardır. Böylece kartlar ayarlanır. “dipsviç” diye okunur.

• Downstream/Upstream

Downstream, kaynaktan aşağı data akışını; Upstream de kaynağa doğru data akışını gösterir. Internet service provider (ISP) ‘ den kullanıcıya olan data akışına Downstream denir.

• DRDRAM – “Direct RAMbus Dynamic Random Access Memory”

RAM teknolojisinin son halidir. DRDRAM, SDRAM’ ın yaklaşık üçde biri kadar güç çeker. Saat hızı 800MHz’ e kadar çıkabilir ve 4 paralel RAM takılmasına izin vererek çoklu kanal çalışabilir. Data yolu SDRAM’ ın iki katı genişliktedir. (bir byte yerine iki byte kullanır) “diardrem” diye okunur.

• DSP – “Digital Signal Processor”

Analog sinyalleri dijital sinyallere dönüştüren işlemcilere verilen genel addır. Ses ve görüntü sıkıştırmasında, sesin işlenmesinde, modemlerde, işitme yardımında, sismik algılayıcılarda ve hızlı çevirici ve filtreleyicilerde kullanılır. “diespi” diye okunur.

• DVD – “Digital Video (or Verastile) Disc”

4.7GB ile 17GB arasında multimedya data transferi sağlayabilen CD-ROM-benzeri teknolojinin geliştirilmişidir. DVD, CD-ROM’ ları destekler ve çoğu DVD sürücüleri şarkı CD’ lerini ve CD-ROM’ ları çalıştırır. DVD’ nin son şekli olan DVD-2 (veya DVDII), CD-R (Recordable) ve CD-RW (Re-Writable) diskleri de çalıştırır. “dividi” diye okunur.

• EIDE – “Enhanced Integrated Device Electronics”

Harddisk kontrol kartını kendi üzerinde bulunduran bir çeşit ATA disk sürücüsü standardıdır. Eski IDE standardına ek olarak, 30-40 GB gibi yüksek kapazitelerde, hızlı erişim zamanı ve “burst” transfer (bir seferde büyük data paketi) sağlar. “iaydii” diye okunur.

• Ethernet

Yerel iletişim şebekesi -local area network (LAN), 1976 yılında Xerox tarafından geliştirilmiştir. En meşhur Ethernet bağlantıları 10Base-T (saniyede 10 megabit data transferi) ve 100Base-T (100Mbps) çoğunlukla sarımlı çift kablo ile bağlanırlar. Koaksiyel ve fiber-optik kablo bağlantısı da yapılabilir.

• Firewall

Başkalarının özel datalarımıza ulaşamaması için kullanılan programlara denir. Bir çeşit güvenlik politikasıdır. Bir intranet bağlantısının internete açılmasında, internettekilerin intranete ulaşmasını engeller. “fayrvol” diye okunur.

• FOIRL-Fiber Optic Inter-Repeater Link

Fiber optik bağlantıların içsel tekrarlayıcısı.

• Full-Duplex

Aynı zamanda her iki istikamette de data transferi olabilen ortamlardır ve band genişliğinin % 100′ ünü kullanır.

• Half-Duplex

Sadece tek istikamette data transferi olabilen ortamlardır ve band genişliğinin % 50′ sini kullanır.

• Hub

Genellikle ethernetlerle birlikte kullanılır. Tüm bilgisayarlardan ayrı ayrı gelen kabloların üzerine bağlandığı cihazdır. Hub, gelen sinyalleri gereken yerlere tekrar transfer eder. Bir hub 8′ lik, 16′ lık veya 32′ lik olduğu gibi, birden fazla hub birbirine bağlanarak şebekedeki bilgisayar sayısı arttırılabilir.Bu durumda hub’ lar arasında çapraz bağlantı kablosu kullanılır. Eğer ‘MDI‘ portu varsa gerek kalmaz. “hab” diye okunur.

• Horizontal Cable

Duvardaki prizden telefona veya bilgisayara bağlantı yapılan kabloya verilen addır. Hub veya PBX’ i patch panele bağlarken kullanılan kabloya da bu isim verilir.

• HVAC – Heating, Ventilating, and Air Conditioning systems.

Isıtma, havalandırma ve soğutma sistemleri.

• IDC – Insulation Displacement Connector.

RJ konektörlerinde olduğu gibi, monte ederken kabloyu sıyırarak, bağlantıyı sağlayan konektörlerin genel adıdır.”aydisi” diye okunur.

• ISDN – Integrated Services Digital Network

Telefon şirketi tarafından sağlanan dijital şebeke sistemidir. “ayesdien” diye okunur. ISDN hatları iki adet ‘B‘ kanalı ve bir adet ‘D‘ kanalından oluşur:
B Kanalı = Bearer Channel, 64kbps. Dataları bu kanal taşır.
D Kanalı = Data Channel, 16kbs. Sinyal bilgisini taşıyan kanaldır. ISDN şebekesinin bağlanmasına veya bağlanmamasına karar verir.

• Kbps – Kilobits per second

Data transfer hızını veya bant genişliğini gösteren bir birimdir. Her bit 8 byte ettiğinden cps – character per second ile karşılaştırıldığında 8 kat fazla gösterir, ki yanıltıcıdır. Bir saniyede gönderilen her 1000 bit demektir.

• MAC Address – Media Access Control Address

Genellikle hexadecimal yani 16 tabanlı olarak gösterilen, şebekeye bağlı her bilgisayara ayrı olarak verilmiş 32 bitlik bir sayı ile ifade edilir. Bu sayı o cihazın adresi sayılır.6 byte uzunluğundadır. İlk üçü imalatçıyı belirtir. Dünyadaki bütün şebeke bilgisayarlarının böyle bir adresi olması şarttır.

• Monster-Cable

Normal olmayan kabloların fiyatlandırılma stratejisi.

• Mbps – Million bits per second

1000 Kbps karşılığı data transfer hızını veya bant genişliği.

• Multi-Mode (MM)

Fiber optik kablolar için kullanılır. Genellikle 62.5/125 olur. Bu rakamlardan 62,5 mikron fiberin çapını gösterir. 125 mikron brüt çapıdır, yani dış muhafazası ile birlikte kablo çapıdır. Multi-Mode fiber, LAN uygulamalarında kullanılan tipik bir kablodur. Mesafe olarak 2Km ile sınırlıdır. İsminden anlaşılacağı üzere çoklu muhaberata izin verir. Bunu da ışığın değişik frekansları ile sağlar.

• MUX – MUltipleXer

Alçak bant genişliğindeki birçok kanalı toplayarak tek bir yüksek band genişliğinde birleştiren bir taşıyıcıdır. Devrenin diğer ucunda bunun tersi şeklinde çalışan MUX/DEMUX çevirici bulunmalıdır.

• NAT – Network Address Translation

Özel bir IP adresinde, hayali, dinamik bir bağlantı temin eder.

• NIC – Network Interface Card

Bilgisayarla şebeke arasında kullanılan bir devre kartıdır. Ethernet, Arcnet, token ring, vs..

• Node

Şebekede hub’ dan başka ne varsa node olarak anılır. PC, router, bridge, sniffer, printer vs.

• Patch Cable

İki cihazı birbirine bağlayan kısa network kablosu.

• Patch Panel

Data kablolarının sonlandığı cihaz. Kablolamanın ileride devam etmesi için kullanılır. Çok da gerekli değildir.

• PC-100 main memory bus

1998′ lerin ortalarında tanıtılmış bir bus teknolojisidir. 66 MHz bus’ lar yerine üretilmiştir. % 20 daha hızlıdır. Bu hızla uyumlu çalışabilmesi için RAM’ lerin 100MHz SDRAM (“Synchronous Dynamic Random Access Memory“) olması gerekir.

• PCI – “Peripheral Component Interface or Interconnect”

Pentium işlemcilerin isteğine uygun olarak hazırlanmış 64-bit yerel bus soketidir. Maksimum transfer hızı132 MB/sec olmuştur. “pisiay” diye okunur.

• PCMCIA card – “Personal Computer Memory Card International Association” card

(“PC Card” olarak da bilinir.) – Kredi kartı büyüklüğünde bir karttır. Dizüstü bilgisayarlarda, kişisel dijital cihazlarda veya kablosuz iletişim cihazlarında bulunabilen kendine özgü sokete takılılar. Ek hafıza, modem ve network kartı olabilir. “Type II” ve “Type III” gibi çeşitleri vardır. “piemsiey” diye okunur.

• PCS – “Personal Communication Services”

FCC ve kablosuz endüstrisinde dijital hücre teknolojisi terimidir. PCS standardında GSM (“Global System for Mobile Communications“), CDMA (“Code-Division Multiple Access“) ve TDMA (“Time Division Multiple Access“) bulunmaktadır. PCS telefonları tamamen dijitaldir ve 1900 MHz frekanstadır. “pisies” diye okunur.

• PDF – “Portable Document Format”

Adobe tarafından geliştirilmiş bir dosyalama formatıdır. Her platformda okuduğu için hangi programla yazıldığı farketmez. The Adobe Acrobat Reader ( Adobe’ nin websitesi) ile okunabilir. “pidief” diye okunur.

• Plenum

HVAC sistemlerinde havanın geri dönüş bölümüne denir. Plenum, kablo kaplama türü değildir. Kablonun havalandırma alanında tutulma şeklidir. Bazı plenum kabloları PVC-kaplıdır.

• POSIX – “Portable Operating System Interface for uniX”

Unix sistemlerle bilgisayar uygulamaları arasındaki arayüz standatlarının bir kısmına verilen addır. POSIX uyumlu Unix sistemler kullanıcıların, Unix, Linux ve hatta Windows NT ve çeşitleri için daha kolay program yazmalarını sağlar.

• POTS – Plain Old Telephone Service

Analog telefon sistemlerinde sağlanan hizmetleri ifade eder.

• PVC

Genel kablo kaplama malzemesi. “pivisi” diye okunur.

• Raised Floor

Bilgisayar odalarında sıkça kullanılan döşeme sistemidir. Yer döşemesinin betondan 25-30 cm yüksek yapılarak kabloların buradan geçmesi sağlanır ve havalandırma için plenum oluşturulmuş olur.

• RCA connector

Yuvarlak, orta ucu çıkıntılı bir konektör çeşididir. Genellikle anfilerde kullanılır. Eski stereo müzik aletlerinin hemen hepsinde vardır. Kırmızı olanı, sağ hoperlör; siyah veya beyaz olanı, sol hoperlör; sarı olanı da kompozit ekran içindir. “arsiey” diye okunur.

• RISC – “Reduced Instruction Set Computer”

İlk CISC (“Complex Instruction Set Computer“) işlemcilerinden geliştirilmiş bir çip dizaynıdır. RISC çipi, IBM’ in ‘1970’ in başlarında, daha az işletim talimatı olsun ki hızı artsın ve ucuz olsun diye ürettiği bir çiptir. Motorolanın PowerPC çipleri, Macintosh’ larda kullanılmaktaydı ve RISC dizaynıydı. DEC’ in Alpha ve Sun’ ın SPARC modelleri de RISC çipidir. “risk” diye okunur.

• RJ-11

Telefonlarda kullanılan 6 pinli konnektörlerdir. Dişisi kablonun üzerinde, erkeği ise duvarda veya telefonun üzerinde olur. Genellikle 4 pine kablo bağlansa da sadece kırmızı ve yeşil olan ortadaki iki tanesi kullanılır. Diğer ikisi ikinci telefon veya telefonun ışıklandırılması için kullanılır. Diğer ikisi son zamanlarda, bilgisayarınızı telefonla networke bağlamak için kullanılmaya başlanmıştır. “RJ” Registered Jack tescilli konektör demektir. Takibeden numara ise (RJ-45, RJ-61X, vs.) FCC tarafından belirlenen bir standarttır. “arcey” diye okunur.

• RJ-45

RJ-11 (telefon) konektörü gibi fakat 8 pinli daha geniş bir konektördür. Hem network, hem de telefon için kullanılabilir. “arcey” diye okunur.

• Riser

Döşemenin yükseltilmesi için kullanılan ayaklardır. “rayzır” diye okunur.

• Router

Birçok bilgisayar şebekesini adreslerini okuyarak birbirine bağlamak için kullanılan bir cihazdır. Data paketi okunur ve gereken adrese postalanır. Bridge – Köprülerden daha fonksiyoneldir. Birbirine benzemeyen farklı şebekeleri kolayca birbirine bağlarlar. LAN’ ları LAN’ lara veya LAN’ ları WAN’ lara bağlayabilirler. “rotır” diye okunur.

• RS-232

Modem veya seri bağlanan çevre birimleri ile, bilgisayarınızın haberleşmesi için kulandığı endüstriyel standart bir giriştir. Seri denmesinin sebebi her seferinde bir bit göndermesidir. Bir paralel bağlantıda (yazıcı bağlantısı gibi), datalar birçok kablodan bit grupları halinde gönderilir. Şimdilerde RS-232, yerini USB’ ye bırakmaktadır. “ares232” diye okunur..

• SC

Bir çeşit fiber konektör. Bir çift fiberi bir konektör e bağlar. Yanyana iki kareye benzer. “essi” diye okunur.

• SCSI – “Small Computer System Interface”

Yazıcı, harddisk veya başka bir bilgisayara bağlanmak için kullanılan yüksek hızlı paralel arayüz birimidir.”skazi” diye okunur.

• SDMI – “Secure Digital Music Initiative

Kayıt endüstrisi MP3 korsanlığını durdurmaya çalışmaktadır. Bu yüzden tüm orjinal CD’ lere filigran basılmaktadır. SDMI-uyumlu MP3 çalarlar (ve diğer müzik aletleri) ancak bu filigran kullanımı ile ticari bir nitelik kazanabilirler.

• SDRAM – “Synchronous Dynamic Random Access Memory”

Geleneksel DRAM’ dan daha yüksek kristal frekansı – saat hızıyla çalışabilen bir DRAM türüdür. “bursting” teknolojisi ile sonraki hafıza adresini önceden bilmesi ile hızlanır. “esdirem” diye okunur.

• SDSL – “Symmetric Digital Subscriber Line”

Tek hat servisi olarak da anılır. SDSL, band genişliğini “bandwidth” her iki yönde de kullanır. “esdiesel” diye okunur.

• Shell

Genellikle Unix’ in kullanıcı ara yüzündeki işletim sistemini tarif eder. Kabuk demektir. İşletim sisteminin en dışındaki hattı gösterdiği için bu isim verilmiştir. En içteki hatta ise kernel denir. “Shell out“, bir Unix terimidir ve Unixteki bir programdan kabuktaki ara yüzüne geçişi ifade eder. “şel” diye okunur.

• SM – “Single-Mode”

Fiber optik kablo çeşididir. Fiber çapı 5-10 mikrondur. SM fiber, çok daha uzun mesafelerde kullanılır, fakat çapın daha küçük olması nedeni ile daha kuvvetli ışık kaynağına – transmiter – ihtiyaç vardır ki bu da lazer olur. SM, Telco dağıtım gibi bir çok WAN uygulamasında kullanılır. Çapın küçüklüğünden ötürü, tekil muhaberat sağlar. “esem” diye okunur.

• SIMM – “Single Inline Memory Module”

Üzerine takıldığı baskı devreyle birlikte, RAM hafıza çiplerine verilen ad. “Single Inline” RAM’ lerin ana karta temas ettirildiği yerin tek hat üzerinde olmasından dolayıdır. Daha yüksek band genişliği olan yeni tip hafıza modülüne DIMM (“Dual Inline Memory Module“) denir. Yeni sistem bilgisayarlar bunu kullanır. “sim” diye okunur.

• Simplex

Datanın tek yönde hareket ettiği medya.

• Skins

Uygulamalarda kullanıcının oluşturduğu grafik arayüzlerdir.

• SmartMedia card – (SSFDC “Solid State Floppy Disk Card”)

Takılıp çıkartılabilen bir çeşit Flash RAM hafıza kartıdır.dijital kameralarda ve diğer taşınabilir bilgisayarlarda veya Diamond Rio MP3 player gibi MP3 çalarlarda kullanılır. SmartMedia kartları 3.3 ve 5 volt olarak 2MB ile 16MB veya daha büyük kapazitelerde üretilmiştir.

• Socket 7

Orjinal Intel Pentium sınıfı işlemcilerin takıldığı, ana kartlardaki yuvaya verilen isimdir. Pentium II ve III’ lerde, Intel işlemcisini plastik bir slota geçecek şekilde üretmiştir. Fakat AMD ve Cyrix soket kullanmaya devam etmiştir.

• SOHO – “Small Office/Home Office”

Daha fazla insanın bilgisayarla işleyişiminin ve evlerde yaygınlaşmasının sonucu olarak SOHO yani küçük ofis/ev ofisi, bilgisayar firmaları için hedef kitle haline gelmiştir.

• S/PDIF – “Sony/Philips Digital InterFace”

Çoğu kayıt stüdyoları ve PC ses kartları için dijital stereo aktarım şekli olarak yerleşmiş bir formattır.

• SPAM

Pazarlama, reklam veya sosyal içerikli olarak büyük kitlelere ulaştırılmak istenen mesajlariı, kullanıcının isteği dışında kendisine Internet ya da cep telofonu gibi teknolojiler aracılığı ile yollanmasıdır. (Internet Üst Kurulu SPAM Bildirgesi).

• Spread spectrum

Sinyali taşımak için, orjinal sinyalden (baseband) belirgin bir şekilde daha geniş band kullanan, birçok RF ayarlama tekniğinden her biri. Bu değişimin avantajı, parazite karşı yüksek bağışıklıktır. İki çeşit teknik kullanılır: Direk yayılma ve frekans zıplaması. Frekans zıplaması sistemlerinde bant genişliği değiştirilmez, alıcı ve verici belirlenmiş silsilelerle frekansları değiştirirler.

• SRAM – “Static Random Access Memory”

Elektriği kesilinceye kadar üzerindeki bilgiyi muhafaza eden, DRAM gibi tazelemeyen bir RAM çeşididir. “esrem” diye okunur.

• ST

Fiber konektör çeşidi. Her fiberi ayrıca sonlandırır. Minik BNC konektöre benzer. “esti” diye okunur.

• Stackable

Birbirine bağlanabilen hub’ lara verilen tanımlamadır. Böylece port sayısı arttırılırken ilave aktarma yapılmış olur.

• SAF – Store-and-forward

Mesajların alınıp saklandığı, daha sonra şebeke trafiğinin azaldığı zamanlarda yerine ulaştırıldığı iletişim sistemidir. Bu sayede kapalı bilgisayara ulaştırılmak istenen mesaj kaybolmamış olur. Bir çok e-mail trafiği bu şekilde sağlanır.

• S-video – “Super Video”

Ses ve görüntü frekanslarının karıştırılarak aktarıldığı kompozit ekranlardan daha net görüntü ve ses alınan bir video teknolojisidir. S-video, renk (chrominance) ve parlaklığı (luminance) ayrı ayrı taşır. S-Video çalışan kameralar genellikle hem S-Video output cakı hem de alılışılmış RCA-tipi audio/video bağlantısını destekler.S-Video avantajını kullanabilmeniz için, TV’ nizin S-Video girişi olması gerekir..

• Switch

Büyük şebekelerde, talep edilen veriyi parçalara ayırarak ve sadece, bilgiyi talep edene göndererek talep etmeyenlerin trafiğini azaltan bir cihazdır. HUB verileri herkese eşit gönderir, talep eden bu bilgiyi alırken diğerleri de bu bilgiyi almadığı halde meşgul olur. “sviç” diye okunur.

• T-1 – “Digital Transmission Rate 1”

Saniyede 1,544 megabit veri taşıyabilen kiralık telefon hattıdır. Genellikle şebekeleri birbirine, ISP’ lere, web sağlayıcılarına ve internetteki diğerlerine bağlanmak içindir.

• TDMA – “Time Division Multiple Access”

Kablosuz bağlantı teknolojisinde, bant genişliğini zaman aralıkları ile paylaşan “time-division multiplexing” (TDM) dijital kablosuz sistemdir. TDM, radyo frekanslarını belli zaman aralıklarına bölerek, daha fazla ziyaretçi için yer açar. TDMA ile, aynı anda daha fazla data aktarımı yapılır. Cep telefonları – GSM için kullanılmaktadır. “tidiemay” diye okunur.

• TDR – “Time Domain Reflectometer”

Üretilen sinyalin geri dönüşünü ölçerek, kablo uzunluğunu tesbit eden bir cihazdır. “tidiar” diye okunur.

• Token Ring Network

Dijital izlerin birbirine aktarılması ile seri bağlantılı bir yerel bilgisayar ağ şeklidir. Bu zincirin bir parçası olmayan bilgisayar, data gönderemez. Saniyede 4 megabite kadar data aktarılabilir.

• Tone Generator and Inductive Amplifier

2 kHzlik bir ses dalgası verilmiş kabloyu takip etmek için, kablodan 2-10 cm uzaklıkta endüktiv bir alıcı kullanılır. Bu sayede kablo test edilirken kesilmez.

• TWAIN – “Technology (veya Toolkit) Without An Interesting Name”

Scanner – tarayıcı, fax, grafik ve yazı okuyucu – OCR yazılımları için kullanılan arayüz standardıdır. Görüntünün, görüntüyü işleyen yazılıma aracısız iletilmesine imkan verir. Bu sayede tarayıcılar çok basit ve ucuz olmuştur. “tveyn” diye okunur.

• Twin-Ax – Twinaxial cable

Koaksiyel kabloya benzer, fakat ortada tek değil iki kablo bulunur.

• UART – “Universal Asynchronous Receiver/Transmitter”

Seri portlarda kullanılan seri verileri paralel portlarda kullanılan hale çevirmek için üretilmiş bir çiptir. Bilgisayar/Modem ilişkisindeki darboğazdır. Yeni bilgisayarlar 16-bit buffer’ lı 16550 UART çipini kullanırlar. Bu sayede günümüzün hızlı modemlerine ayak uydurabilirler. “yuart” diye okunur.

• Ultra ATA – (ATA-4, Ultra DMA, ATA-33, DMA-33) ATA/EIDE

Disk kontrolü standartdının en son sistemidir. EIDE, veya “Enhance Integrated Electronics Interface” teknolojisi, harddisk için gereken elektroniğin kendisi üzerine monte edilmesi ile imal edilmişti. “ATA” veya “Advanced Technology Attachment” IDE ile eş anlamlıdır. Ultra ATA, ATA-2′ nin üç katı veri aktarımı yapar. (saniyede 33.3 megabite kadar). “DMA” yani “Direct Memory Access” isteyenin harddisk ile direk konuşmasını sağlayarak işlemciye – CPU’ ya boş zaman kazandırır.

• UltraSCSI – “Ultra Small Computer System Interface”

SCSI çevre birimlerini bilgisayara bağlamak için kullanılır. (Harddiskler, seyyar sürücüler ve yazıcılar gibi…) UltraSCSI’ nin yeni versiyonu olan SCSI-2, 8 bit bağlantılarda 20MB, 16 bit bağlantılarda 40MB veri transferine kadar ulaşabilmektedir.

• Upstream

Son kullanıcıdan ISP’ ye bağlantı yönünü tarif etmek için kullanılır. Genellikle ADSL metodlarında görülür.

• USB – Universal Serial Bus

Daha çok PC’ lerin seri iletişimi için ortaya çıkmış bir standarttır. 12Mbs hızıyla ve 127 adet cihazı zincirleme bağlantıyla bağlaması ile bir üstünlük getirmiştir. Bu bağlantıdan voltaj alınabildiği için ayrıca cihazlara adaptör takılması gereği ortadan kaldırılması amaçlanmıştır. Bir kaç USB aletini aynı cihaza bağlamak isterseniz, USB Hub’ ı kullanmalısınız. USB’ den bağlanan cihazlar, bilgisayar kapatılmadan takılıp çıkartılabilirler. “yuesbi” diye okunur.

• UUCP – “Unix-to-Unix Copy”

Unix makinelerde bilginin seri bağlantılarla aktarımını sağlayan bir dizi yazılım ve protokollerin genel adı. 70 li yılların sonunda Bell laboratuvarlarında, programların, verilerin ve e-mail’ lerin standart telefon hatlarından aktarımı için imal edilmiştir. “yuyusipi” diye okunur.

V.90 – 56 Kbps analog modemlerde, üzerinde anlaşılan son standarttır. Rockwell’ in K56Flex ve 3COM’ un X2 standartları, hala kabul görmektedir. V90 standardı; kablo modem, DSL ve diğer yüksek band genişliği kullanan sistemlerin yaygınlaşması ile başka bir standart icat edilmediğinden, son analog standart olacak gibi görünüyor.

• WAP – “Wireless Access Protocol” 

Kablosuz iletişim protokolü. Cep telefonları, radyo cihazları, kablosuz modemler ve diğer internete bağlantı yapan cihazlar için teknolojik standart getirmek amacını taşır. Daha fazla bilgi için WAP Forum a bakın..

• Wavetable synthesis

Gerçek enstrümanların ses örneklerinden oluşmuş bir diziyi kullanan ses teknolojisidir. Mesela, bir MIDI dosyası belli bir enstrümanın belli bir notasını istediğinde bilgisayar, ses tablosunda bu notayı bulur. Ses Tablosu sentezi, FM sentezinden daha iyi netice verir. O bir öncüdür.

• Wiremap tester

Kısa devre, açık devre, ters bağlantı veya çapraz bağlantı gibi kablo hatalarını tesbit eder. Çok karışık dijital aletler olabileceği gibi basit analog cihazlar da olabilirler.

• XGA – “Extended Graphics Array”

IBM tarafından 1990 yılında geliştirilen, yüksek çözünürlükte görüntü standardıdır. 640X480 çözünürlükte 65,536 rengi, 1,024X768 çözünürlükte 256 rengi gösterir. XGA-2, daha yüksek çözünürlük ve daha çok rengi verir.

• XJACK

Bazı diz üstü bilgisayarlardaki kart modemlerin telefon bağlantısı için kullanılan bir konektördür. Kart modemlerde RJ-11 kalın olduğu için kullanılamaz. Yatay bir caktır. “ikscek” diye okunur.

• XML – “Extensible Markup Language”

HTML gibi bir WEB işaret dilinin nisbeten daha yenisidir. Sadece nasıl göstereceğini söylemekle kalmaz, muhteviyatın ne idüğünü de bildirir. Mesela, bir ürünün resmini gösterirken, alttan fiyatınıda yazar ve tarama sırasında bu ürünün en ucuz nerede olduğu da taranabilir. Ek bilgi sağlamada avantaj sağlar. “iksemel” diye okunur.

• Yagi antenna

Paralel anten elemanlarından müteşekkil bir yönlendirici antendir. Gelen sinyalleri alır ve bir cihaza yansıtır. (Aktarım hattına bağlı elektriksel bir cihaz).

• ZIF Socket – “Zero Insertion Force Socket”

Çoğu ana kartta bulunan işlemcinin takıldığı bir soket çeşididir. İşlemciyi takarken kuvvet kullanılarak, iğnelerinin eğilmesine meydan vermemek için yapılmıştır. Yan tarafında bir kol vardır. Bu kolu kaldırarak, işlemciyi kolayca yerleştirir, sonra kolu indirerek, hem işlemciyi sabitleştirmiş, hem de iğnelerin tam temasını sağlamış olursunuz.