Ayısıt-Ayığsıt
Türk ve Altay mitolojilerinde Güzellik Tanrıçasına verilen addır. “Ay” kökünden türemiştir. Ay gibi parlak demektir. Ay güzelliği ve ışığı, nuru simgeler ve Ayığsıt, Ayzıt, Ayıhıt, Ayısıt veya Ayısat Hanım da denilmektedir.
Mitolojik olarak özellikleri:
- Aşkın ve güzelliğin simgesidir.
- Ongunu kuğudur. Kuğular bu nedenle kutsal sayılır ve dokunulmaz. Kuğular biçim değiştirmiş kutsal kızlar olarak kabul edilir.
- Ayığsıt gümüş tüylü bir kısrak biçimine bürünebilir ve gökten yeryüzüne bu şekilde iner.
- Kısrak kılığındayken kuyruk ve yelelerini kanat gibi kullanır.
- Ormanlarda dolaşmayı sever.
- Ak bir kalpağı, çıplak omuzlarında ak bir atkısı vardır.
- Çocukları ve hayvan yavrularını korur.
- İnsanlara sevgi ilham eder.
- Sarayının kapısında ellerinde gümüş bakraçlar ve gümüş kamçılar bulunan yasakçıları (bekçileri) vardır. Bu yasakçılar kötü insanları içeriye almazlar.
- Ayzıt’ın kızları vardır. Onlar da kuğu kılığına bürünebilirler.
- Ayzıt’ın kızları büyülü beyaz bir tülü giyinince kuğuya dönüşürler.
- Beyaz Turna kuşu da diğer simgelerinden biridir.
- Sümerlerde Ay Tanrıçası olan Ay’a da ışık saçmaktadır ve adı da bu anlamla bağlantılıdır.
- Aşk her zaman ışıkla ve parlaklıkla simgelenmektedir. “Aşk ateşi gözlerimi kör etti” ifadesi bunun en belirgin anlatımıdır.
Ayzıt şaman dualarında ise şöyle tarif edilir: “Başında ak gökten ak bir kalpak, çıplak omuzlarında ak gökten bir atkı, baldırına kadar siyah bir çizme. Bu şekilde bir kayaya yaslanarak uyumuştur veya ormanda dolaşmaktadır.”
Kaynak:
- Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt
- Biligbitig . com
- Resim Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt kitabından alınmıştır.
Bir yanıt yazın