Elektrik Devrelerinde Akım ve Gerilim

Elektrik Devrelerinde Akım ve Gerilim

Birim zamanda, bir yönde meydana gelen elektron hareketine elektrik akımı denir. Elektrik akımı, iletkenlere uygulanan potansiyel farkın iletken atomunun son yörüngesindeki elektronları kendi yörüngesinden koparıp bir yönde ötelemesi ile meydana gelir. Elektrik akımı “I” harfi ile gösterilir. Akım şiddeti ise ampermetre ile ölçülür.

Doğru Akım
Yönü ve şiddeti zamana göre değişmeyen akıma doğru akım (DC) denir. Doğru akımın üretilmesi ve iletilmesi alternatif akıma göre daha zor olduğundan çok yaygın kullanılmamaktadır. Aküler, piller, DC dinamoları, DC kaynaklarına birer örnek olarak verilebilir.

Alternatif Akım
Yönü ve şiddeti zamana göre değişen akıma alternatif akım denir. Buradaki yön değişimiyle alternatif akımın zamanla hem pozitif hem de negatif değer alması vurgulanırken, şiddetinin değişmesiyle de sıfırdan maksimum değere doğru hızlı bir değer artışı ve azalışı göstermesi ifade edilmektedir.

Alternatif akımda devamlı olarak değişen akım ve gerilimin farklı bazı değerleri vardır. Bu değerler; ani değer, maksimum değer, tepeden tepeye değer, ortalama değer ve etkin değer olarak adlandırılır.

Bir devreden geçen elektrik akımı I = Q ⁄ t formülüyle bulunur.
I : Elektrik akım şiddeti – Amper (A)
Q: Elektrik yükü miktarı – Kulon – Coulomb (C)
t : Elektrik yüklerinin geçtiği zaman – Saniye (sn)

Bir iletkenin iki ucu arasındaki potansiyel farka Gerilim adı verilir. Gerilim volt ile ölçülür. Gerilimler aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar.

• Pil akü gibi doğru akım üreteçler 1,5 V ile 110 V gerilime sahiptirler.
• Evlerde ve Sanayide kullanılan elektrik gerilim 220 V ile 380 V arası gerilime sahiptir.Bu gruba alçak gerilim adı verilir.
• Enerjinin uzak yerlere taşınması ve dağıtılması için kullanılan iletim hatları ve transformatörler gerilimi genellikle 380.000 V gerilime sahiptir. Volt yüksek gerilim hatlarında kVolt çevrilir. Bu durumda 380 kVolt gerilim olarak okunur. Uluslararası standartlarda ki yüksek gerilim hatlarında gerilim 154 kVolt kullanılır.

Kaynak:

3. Sınıf Elektrik tesisatçılığı Elektrik bilgisi
elektrikrehberiniz. com