“Altın Elbiseli Adam,” Kazakistan’da bulunan ve büyük arkeolojik öneme sahip bir keşiftir. 1969 yılında, Almatı’nın 50 km doğusunda, Esik kurganında tesadüfen keşfedilmiştir. Kazılar, Kazakistan Bilimler Akademisi Tarih, Etnografya ve Arkeoloji Enstitüsü tarafından yürütülmüş ve bu süreçte, MÖ 5. yüzyıla tarihlenen ve İskitler veya Sakalar’a ait olduğu düşünülen bir zırh ortaya çıkarılmıştır.
Zırh, altından işlenmiş ve üzerinde 4000’den fazla küçük altın levha bulunan bir kaftan, dar süvari pantolonu ve sivri uçlu bir başlık içermektedir. Bu levhalar, at, kaplan, geyik, pars, kurt, dağ keçisi, aslan ve yırtıcı kuş figürleri ile süslenmiştir. Altın Elbiseli Adam’ın, 18 yaşlarında bir Saka prensi veya prensesi olduğu düşünülmektedir.
Bu keşif, Kazakistan’daki Türk kültürünün ve tarihinin anlaşılmasında önemli bir yer tutmaktadır. Zırh, günümüzde Kazakistan Milli Müzesi’nde sergilenmektedir ve “Kazakistanlı Tutankamon” olarak da anılmaktadır. Altın Elbiseli Adam, bölgede hüküm süren göçebe ve savaşçı bir halk olan Sakalar’ın zengin kültürünü ve sanatını yansıtan bir simge haline gelmiştir.
Zırh, 2019 yılında Ankara’da iki hafta boyunca sergilenmiş ve daha sonra Kazakistan’a geri taşınmıştır. Kazılar sırasında, Tanrı Dağları’nda (Tien-Shan) yetişen ağaç kütükleriyle çevrili olan ve toprağın 7 metre altında yer alan 3x2x1.2 metre boyutlarındaki mezarın içinde yaklaşık 1,65 metre boyunda, saf altından bir elbise giyen genç yaşlarda bir gencin iskeleti ile binlerce altın eşya bulunmuştur. Bu mezar, ünlü Mısır firavunu Tutankamon’un mezarından sonra içinde en fazla altın bulunan mezar olarak tarihe geçmiştir.
Bu keşif, bölgeye Çin baskısından kaçarak gelen ve Sakalar olarak anılan bir Türk kavmi tarafından yapılmıştır. Altın Elbiseli Adam’ın üzerindeki kaftan, çizme ve başlık, mükemmel bir el işçiliği ile saf altından yapılmıştır ve geleneksel Türk motifleri olan at, koyun, pars gibi hayvanların kabartmaları ile süslenmiştir.
Bu tür keşifler, geçmiş uygarlıkların kültürünü, sanatını ve yaşam tarzını daha iyi anlamamıza olanak tanır. Altın Elbiseli Adam, Kazakistan ve genel olarak Türk tarihi için paha biçilemez bir miras olarak kabul edilmektedir. Buluntular ve arkeolojik çalışmalar, onun MÖ 5. yüzyılda yaşamış bir Saka prensi veya prensesi olduğunu düşündürmektedir. Zırhın detayları ve mezarın zenginliği, Altın Elbiseli Adam’ın yüksek sosyal statüye sahip olduğunu ve o dönemdeki Sakalar arasında önemli bir kişi olduğunu göstermektedir.
Zırhın üzerindeki hayvan figürleri ve diğer süslemeler, o dönemin sanatını ve inanç sistemini yansıtmaktadır. Özellikle at ve diğer hayvan figürleri, Sakaların hayvanlara ve doğaya verdiği önemi ve bu unsurların onların kültüründe ne kadar merkezi bir yer tuttuğunu gösterir. Ayrıca, zırhın yapımında kullanılan altın levhaların ve diğer süslemelerin işçiliği, o dönemdeki zanaatkarların beceri ve sanat anlayışının yüksekliğini ortaya koymaktadır.
Esik kurganı, Kazakistan’daki İskit veya Saka kültürünün anlaşılması için önemli bir kaynaktır. Mezarın içindeki eşyalar ve zırh, o dönemdeki göçebe yaşam tarzı, sosyal yapı, dini inançlar ve cenaze törenleri hakkında bilgi vermektedir.
Altın Elbiseli Adam’ın yaşamı hakkında daha fazla bilgi edinmek için, Kazakistan Milli Müzesi’nde sergilenen eserleri ve ilgili arkeolojik çalışmaları incelemek faydalı olabilir. Ayrıca, bu konuda yapılan akademik çalışmalar ve yayınlar, onun yaşamı ve dönemi hakkında daha derinlemesine bilgi sağlayabilir.
Kerim Yarınıneli/KerimUsta.com
Kaynaklar:
- Altın Elbiseli Adam – Vikipedi
- Tarihistan: Altın Elbiseli Adam
- Arkeofili: Kazakistan’da 2,800 Yıllık Altın Elbiseli Adam Bulundu
- Strasam: Türk Tarihinde Orhun Abidelerinden Öncesinin Kanıtı: Altın Elbiseli Adam Nedir?
- Resim: Kerim Yarınıneli tarafından hayali olarak hazırlanmıştır.
Bir yanıt yazın