Hepatit ve Çeşitleri Hakkında Bilgi

Hepatit ve Çeşitleri Hakkında Bilgi

Dünya Sağlık Örgütü, tahminen 325 milyon hepatit B veya hepatit C ile yaşayan  ve çoğunun test ve tedaviye ulaşılamayacak durumda olan insanın dünyada olduğunu bildirerek uyardı.

Hepatit, bir dizi sağlık sorununa neden olabilen ve ölümcül olabilen bir karaciğer iltihabıdır. Hepatit virüsünün A, B, C, D ve E tipleri olarak adlandırılan beş ana tipi vardır. Hepsi karaciğer hastalığına neden olurken, bulaşma şekilleri, hastalığın şiddeti, coğrafi dağılım ve önleme gibi önemli şekillerde farklılık gösterirler.

Yöntemler:
Özellikle B ve C tipleri yüz milyonlarca insanda kronik hastalığa yol açar ve hep birlikte karaciğer sirozu, kanser ve viral hepatite bağlı ölümlerin en yaygın nedenidir. Dünya çapında tahminen 325 milyon insan hepatit B veya hepatit C ile yaşıyor. Çoğu için test ve tedavi ulaşılamayacak durumda bulunmaktadır.

Bazı hepatit türleri aşılama yoluyla önlenebilir. Bir DSÖ çalışması, 2030 yılına kadar düşük ve orta gelirli ülkelerde aşılama, teşhis testleri, ilaçlar ve eğitim kampanyaları yoluyla tahmini 4,5 milyon erken ölümün önlenebileceğini buldu. DSÖ’nün tüm DSÖ Üye Devletleri tarafından onaylanan küresel hepatit stratejisi, 2016 ile 2030 arasında yeni hepatit enfeksiyonlarını %90 ve ölümleri %65 oranında azaltmayı amaçlamaktadır.

Semptomlar:
Hepatit A, B, C, D veya E’li birçok kişi yalnızca hafif semptomlar gösterir veya hiç semptom göstermez. Bununla birlikte, virüsün her formu daha şiddetli semptomlara neden olabilir. Hepatit A, B ve C’nin semptomları arasında ateş, halsizlik, iştahsızlık, ishal, mide bulantısı, karın rahatsızlığı, koyu renkli idrar ve sarılık (ciltte ve gözlerin beyazlarında sararma) yer alabilir. Bazı durumlarda virüs, daha sonra siroza veya karaciğer kanserine dönüşebilen kronik bir karaciğer enfeksiyonuna da neden olabilir. Bu hastalar ölüm riski altındadır.

Hepatit D (HDV) yalnızca halihazırda hepatit B (HBV) ile enfekte olmuş kişilerde bulunur; bununla birlikte, HBV ve HDV’nin ikili enfeksiyonu, daha ciddi bir enfeksiyona ve siroza hızlı ilerleme dahil olmak üzere daha kötü sağlık sonuçlarına neden olabilir. Kronik hepatit D gelişimi nadirdir.

Hepatit E (HEV), birkaç gün süren hafif ateş, iştah azalması, bulantı ve kusma ile başlar. Bazı kişilerde ayrıca karın ağrısı, kaşıntı (deri lezyonları olmadan), deri döküntüsü veya eklem ağrısı olabilir. Ayrıca koyu renkli idrar ve soluk dışkı ile sarılık ve hafifçe genişlemiş, hassas bir karaciğer (hepatomegali) veya bazen akut karaciğer yetmezliği sergileyebilirler.

Tedavi:
Hepatit B virüsünü (HBV) önlemek için güvenli ve etkili aşılar mevcuttur. Bu aşı aynı zamanda hepatit D virüsünün (HDV) gelişimini engeller ve doğumda verilen anneden çocuğa bulaşma riskini büyük ölçüde azaltır. Kronik hepatit B enfeksiyonu, antiviral ajanlarla tedavi edilebilir. Tedavi sirozun ilerlemesini yavaşlatabilir, karaciğer kanseri insidansını azaltabilir ve uzun vadeli sağ kalımı iyileştirebilir. Kronik hepatit B enfeksiyonu olan kişilerin yalnızca bir kısmı tedavi gerektirecektir. Şu anda yaygın olarak bulunmamasına rağmen, hepatit E (HEV) enfeksiyonlarını önlemek için bir aşı da mevcuttur. HBV ve HEV için spesifik tedaviler yoktur ve genellikle hastaneye yatış gerekli değildir. Bu enfeksiyonların karaciğer fonksiyonu üzerindeki olumsuz etkisi nedeniyle gereksiz ilaçlardan kaçınılması önerilmektedir.

Hepatit C (HCV) hem akut hem de kronik enfeksiyona neden olabilir. Bazı insanlar kendiliğinden iyileşirken, diğerleri yaşamı tehdit eden bir enfeksiyon veya siroz veya kanser dahil başka komplikasyonlar geliştirir. Hepatit C için aşı yoktur. Antiviral ilaçlar, hepatit C enfeksiyonu olan kişilerin %95’inden fazlasını iyileştirebilir, böylece siroz ve karaciğer kanserinden ölüm riskini azaltır, ancak tanı ve tedaviye erişim düşük kalır.

Hepatit A virüsü (HAV), temiz ve güvenilir su kaynaklarına erişimin azalması ve kontamine gıda riskinin artması nedeniyle düşük ve orta gelirli ülkelerde en yaygın olanıdır. Hepatit A’yı önlemek için güvenli ve etkili bir aşı mevcuttur. Çoğu HAV enfeksiyonu hafiftir, insanların çoğu tamamen iyileşir ve daha fazla enfeksiyona karşı bağışıklık geliştirir. Bununla birlikte, bu enfeksiyonlar nadiren şiddetli olabilir ve karaciğer yetmezliği riski nedeniyle yaşamı tehdit edebilir.

Kaynak:

• Hepatitis-Dünya Sağlık örgütü (WHO)