Madensel Besinler Hakkında Bilgiler

Madensel besin nedir?

İnsan vücudunun %6’sı madensel maddelerden oluşur. Çoğunluk olarak kemik ve dişlerde bulunan bu madensel maddeler genel olarak dokulara ve vücut sıvılarına da yayılmıştır. İşte vücudumuzda önemli bir yeri olan bu maddeler, madensel besinler sayesinde elde edilir.

Vücudumuzdaki madensel maddeler vücuttaki organların düzenli olarak çalışması, enzimlerin emilimi, kemiklerin ve dişlerin normal seviyelerde gelişim göstermesi, vücuda alınan bazı maddelerin sindirimi ve sentezi, vücuttaki asit ve baz dengesinin sağlanması gibi bir çok örnek sunabileceğimiz konularda etkili rol oynar.

Madensel besinler, besinlerin içinde doğal olarak bulunurlar. Hayvansal ve bitkisel besinlerde farklı miktarlarda bulunurlar.

Madensel besinlere örnek olarak ise şu besinleri sıralayabiliriz;

• Bitkisel besinler: Sebze, meyve ve ekmek besinlerinin içinde madensel maddeler de mevcuttur.
• Hayvansal besinler: Et, süt, yumurta vb. besinler içerisinde bir çok vitamin ve mineralin dışında madensel tuzlar da barındırır.
• Madensel besinler : Sofra tuzu, sebzeler, meyveler, et ve süt ürünleri ve su vasıtasıyla vücuda madensel besin alınır.
  

Madensel maddeler nelerdir?

• Tuz :

Madensel madde olarak bahsedilen tuz, sofra tuzudur. Sofra tuzunda bulunan sodyum ve klorun insan vücudu için son derece gerekli ve faydalı olduğu belirtilmektedir. Ancak aşırı tuz tüketimi hipertansiyon riskini artırabilir.

• Sodyum :

Vücuda besinlerle alınan sodyum oranıyla böbreklerin süzebildiği sodyum oranı, vücutta ve kandaki dengeleri belirler. Vücuttaki sodyum oranının bozulmasının sebepleri terleme, kusma, vücuttaki tuz oranını eksik bırakarak çok fazla su içme vücuttaki sodyum oranını normalden aşağıya çekerken, çok tuz yeme ya da az sıvı kullanımı sodyum seviyesini normalden fazla seviyeye çıkartır.

• Kalsiyum :

Kaslar ve kemik sağlığı için en önemli madensel madde kalsiyumdur. Vücutta kalsiyum gibi madensel bir maddenin yüksek oranlara çıkması böbrek kireçlenmesi, kaç güçsüzlüğü, böbrek taşı gibi problemler ortaya çıkabilir. Aynı şekilde olması gereken seviyenin altına düştüğünde ise kas ağrıları ve krampları, ağızda ve parmaklarda duyu kaybı gibi problemler ortaya çıkacaktır.

• İyot :

Vücudumuz için önem teşkil eden madensel maddelerden biri olan iyotun çok büyük bir kısmı tiroid bezlerinde yer alır. En önemli iyot kaynağı denizden çıkarılan yiyeceklerdir. Deniz ürünleri kullanmayan ya da deniz ürünleriyle beslenme şansı olmayan kişiler mutlaka vücudun bu madensel madde ihtiyacını karşılayabilmek için iyotlu sofra tuzu gibi maddeler kullanması gerekmektedir. Ciddi iyot eksikliklerinde ise vücutta tiroid yetersizliği gibi durumlar baş gösterir.

• Demir :

Vücudumuzun ihtiyaç duyduğu bir diğer madensel madde olan demir ise vücudumuza et ürünleri (dalak, karaciğer vb.) yediğimiz taktirde alınır. Kadınlar regl döneminde kan kaybettiği için doğal olarak demir eksikliği de yaşarlar. O dönemlerinde ek olarak demir içeren besinler almaları tavsiye edilir. Bunun dışında vücutta fazla demir bulunması ve bunun kontrol altına alınmaması yakın dönemde şeker hastalığı, cilt rengi problemleri, kalp hastalıkları gibi bir çok soruna yol açacaktır.

• Potasyum:

Sinir iletimi ve kas fonksiyonları için kritiktir. Ayrıca vücuttaki sıvı dengesini korur ve kan basıncını düzenler.

• Magnezyum:

Enzim aktivitesini destekler, enerji üretimine katkıda bulunur, kas ve sinir fonksiyonlarını düzenler. Magnezyum eksikliği kalp ritim bozukluklarına ve kas kramplarına yol açabilir.

• Çinko:

Bağışıklık sistemi fonksiyonlarını destekler, hücre büyümesi ve onarımında rol oynar. Ayrıca antioksidan özellik gösterir.

• Fosfor:

Kemik ve diş sağlığında kalsiyumla birlikte çalışır, hücre enerji üretimine katkıda bulunur ve DNA oluşumunda rol alır.

• Selenyum:

Antioksidan özelliklere sahiptir, bağışıklık sistemini destekler ve tiroid fonksiyonlarını düzenler.

• Bakır:

Demir metabolizmasında rol oynar, dokuların sağlıklı oluşumuna katkıda bulunur ve antioksidan aktivite gösterir.