Lokman Hekim’in Nasihatleri

Lokman Hekim’in Nasihatleri

• Dostlarına da düşmanlarına da güler yüzlü ol. Dostlarına saygılı ol, onlara ikramda bulun.
• Şüphe seni kimse ile dost etmez.
• Yapacağın işleri bilerek ve düşünerek yap.
• Ey oğlum! İnsanlara karşı güler yüzlü ve doğru sözlü ol
• Başkasının menfaatine ortaklık etme.
• Başkasının servetini koruyacağın diye kendi servetini mahvetme. Senin malın kendin için harcayıp infak ettiğindir. Başkasının malı , veresiye terk ettiğindir.
• Nankörlere yakın durma, iyilik ve öğütlerin kaybolur.
• Herkesin hakkına riayet et.
• Halka yakın ol, doğru konuş.
• Ey oğlum! Sözü tatlı söyle, katı ,kaba, sert söyleme. Çok zaman sus. Tefekkür et, o zaman dilin belasından emin olursun.
• Servet düşmanlığı insana ıstırap verir.
• Öyle anlar vardır ki, Allah o anda dua edenin duasını kabul eder.
• Altın ateşte denenip saflaştırıldığı gibi insan da bela ve musibetlerle denenir.
• Bir gün Davud (as) Hz. Lokman’a “Bir koyun boğazlayıp bütün vücudunun en iyisi olan bir parça et getir” dedi. o da gidip koyunun diliyle yüreğini getirdi. Yine başka bir zamanda “Koyunun en kötüsünden bir parça et getir.” dedi. yine diliyle yüreğini getirdi. Sebebini sorduğunda: “Dille yürek iyi olursa ,o kimse iyi olur; o kötü olunca bütün kötülerin kötüsü olur.” dedi.
• Çocuklarının talim ve terbiyesine dikkat et.
• İyilikte dost düşman ayırma.
• Dilini küfür sözlerden koru.
• Ey oğlum! Ben nice ağır yükler taşıdım, fakat fakirlik gibi acı görmedim.
• Ahmak cahil kimseden uzak dur.
• Akranınla sohbet et.
• Oğlum ! Hayreti gerektirmeyen lüzumsuz şeylere gülme lüzumsuz yerlerde gezme, üstüne vazife olmayandan sorma.
• Allah’a isyan edeceğin zaman, Allah’ın ve meleklerinin göremeyeceği bir yer ara.
• Yavrucuğum! İlimden bilmediğini öğren. Bildiğini bilmeyenlere öğret.
• Oğlum dostları bir şeyini reddetme.
• Cehennemde Allah’ın azabına dayanacak kadar günah işlemeye cesaret göster.
• Namazını dünyaya veda eder gibi kıl
• Sabır murada ,kanaat zenginliğe götürür.
• Yavrucuğum! Alimlerin meclislerinde devamlı bulun. Davranışları sözleriyle uyum gösteren alimlerin sözlerini dinle.
• Bir işin sonunu gören pişmanlıktan emin olur.
• Hasta olmadan önce tabip çağır. Tabibe hasta olmadan önce hürmet göster.
• Herkese yumuşak ol.
• Az yemeyi, az uykuyu ,az konuşmayı kendine adet et .
• Dünyanın sevinç ve neşelerini tecrübe ettim; ilimden lezzetlisini görmedim.
• Bilmediğin şeyde ustalık taslama.
• Aklı başında bilgin dostu tercih et.
• Sana ihtiyaç arz eden kimseyi kırma.
• Ey oğlum! Her halinde Allah’a sığın, her şeyi Allah’tan bil.
• Olgun insanın mihenk taşı akıl danışmak, güler yüz ,nefse hakimiyet ,acıya katlanmaktır.
• Dünya işleri için kendini fazla üzme.
• Duvarı nem, insanı gam yıkar.
• Dosdoğru ol.
• Kadına ve çocuğa sır söyleme.
• Herkese karşı saygılı davran .
• Konuşurken sözlerine alay ve şaka cinsinden güldürücü laflar karıştırma.
• Senden büyüklerle şakalaşma.
• Şükür nimeti bereketlendirir.
• Gençlik zamanını ganimet bil.
• Cömert ol ki, itibarın artsın.
• Yarım kalmış birisi olmuş say-ma
• Sözüne sadık ol.
• Başkasına nasihat vermeden önce kendin o tavsiye edeceğin şeyi önce kendin yap.
• Oğlum ! Sana bir takım hasletler tavsiye edeceğim: bunları yerine getirirsen mensup olduğun toplumun efendisi olursun. Herkese tatlı davran. İyiden de kötüden de cehaletini gizle. Dostlarını koru. Yakınlarını ziyaret et. Gammazların sözüne kıymet vermeyeceğine, arayı bozacak azgınların sözünü dinlemeyeceğine dair onlara teminat ver. Öyle arkadaşlar seç ki, ayrıldığınız zaman ne onları diline dola, ne de onlar seni dillerine dolasınlar.
• Gördüğünü gizlemen, şüphe ettiğini açıklamandan daha iyidir.
• Başına gelene sabret.
• Yalandan sakın. O serçe eti gibi tatlıdır. Ondan az kimse kurtulabilir.
• Bilmediği şeyi tam öğren.
• Ey oğlum! Ticaret olarak takvaya sarıl. Bu mal olmadan kar getirir.
• Herkesle hoş geçin.
• Susmak selamet kapısını açan tek anahtardır.
• Kendini beğenme.
• Mal biriktirenle ilmi saklayan bu dünyaya hasret gider.
• Allah ile ölüm hatırdan çıkmamalı.
• İbadet ancak Allah’ı görüyormuş gibi yapılır. Her kimse Allah’ı yakın hissettiği derecede Allah’a ibadet eder.
• Düşman daima düşmandır.
• Günahın zerresinden bile kaç. Gazaba uğrayacakmışsın gibi Allah’tan kork. Lakin ümidin korkundan fazla olsun.
• Alçak adama borçlanma.
• Küçüğünü hor görme; küçüklük ancak Allah huzurunda belli olur.
• İyiliği tecrübe edilmiş insanlar hakkında suizanda bulunma.
• İyi kişilerle arkadaş ol.
• Doğru konuş fakat sert olmasın.
• Ey oğulcağızım, ciğerparem! Allah’ı tanı, ona hiçbir şeyi ortak koşma.
• İnsanlara muhtaç olduğunu gösterme. Çünkü senin böyle yapman zenginliktir.
• Ey oğlum! Allah’ım beni affet, bağışla duasını çok oku. Çünkü
• Misafire ne hizmet gerekirse yap .
• Sus ve düşün ;dil belasından kurtulmanın devası bunlardır.
• Sahtekarlık etme ,kimseyi aldatma.
• Borçlu olmaktan sakın. Borç gündüz zillet, gece üzüntü içinde olursun.
• Misafire iş buyurma.
• Büyüklerle konuşurken sözü uzatma.
• Bir kimseye karşı üstünlük taslayarak çalım satma.
• İyilik dost kazandırır.
• Büyüğü olmayan kimse başını taşa vurur.
• Yemeğe tok, ilme aç ol.
• Dünyadan yetecek kadar nasibini al .yoksa insanlara muhtaç olur ellerine bakarsın.
• Ömrün boyunca Allah’a ihlas ile yönel ve ona güven.
• Herkese kendi ölçüsüne göre muamelede bulun .
• Kötü kimselerle arkadaş olma.
• Sağa sola bakma daima önüne bak .
• Delil ve ispatını hazırladıktan sonra söz söyle.
• Yürüyüşün kararlı olsun.
• Seni anlamayanlara uğrama.
• Oğlum ! Dünyayı sat ahireti al. Böylece alışverişinde her iki yönden de kar edersin. Sakın ahiretini satıp da dünyayı alma. Çünkü, her iki tarafta da zararlı çıkarsın.
• İyi bir üstadı baba yerinde tut.
• Acele iş görme.
• İdaresi az mal israf edilen maldan iyidir; çünkü idare edilen mal çoğalır, israf edilen mal azalır.
• Ey oğlum! Horoz senden daha akıllı olmasın. O her sabah zikir ve tesbih ederken sen uyuma.
• Sakın fakirdir diye kimseye hakaret etme.
• Her işte ortalama davran .
• Geçmişte seninle düşmanlığı olmuş kimseye güvenme.
• Şu beş özellik de kimde bulunursa o kötü insandır, Allah’tan uzaktır. Bunlar ; küfür, kibir, şükür azlığı ,cimrilik ve kötü ahlaktır.
• Güneş doğacağı vakitlerde uyuma.
• Acele etmek sabra mani olur; muradına erişemezsin.
• Yavrucuğum! Dünyaya gönül bağlama. Ona güvenme. Çünkü sen bunun için yaratılmadın.
• Hem fodul, hem kibirli olmaktan sakın.
• Seni tanımak istemeyen kişiyi sen tanı.
• Halk sende olmayanla seni överse aldanma.
• Bir kimse konuşurken araya laf karıştırma.
• Gençlik zamanında iki cihana ait işlerin dürüst olsun .
• Ey oğlum! Kanaatkar olursan cihanda senden zengin kimse yoktur.
• İyi kimselerin aleyhinde söz söyleme.
• Başkalarının refah ve saadetlerine göz dikme.
• Sağlık için; çiğ yeme, sıcak yeme , çok yeme
• Kendin küçük düşürüp horlatacak dereceye varmamak şartıyla herkese karşı nezaketle muamele et.
• Dünyada, dünyada kalacağın kadar çalış; ahirete, ahirette kalacağın kadar çalış
• Ey oğlum! İnsan cimri olunca, onun hakkında kötü sözler çok söylenir.

• Ekmekle tuz ikram edenin bile iyiliğini unutma ,hakkında dua et.
• Sabrın başlangıcı zor , sonu tatlıdır.
• Sarımsak şifalıdır.
• Ey oğlum! Bir insanda şu beş özellik toplanırsa o insan muttaki , veli , Allah’ın kendisine yakın kıldığı kullardan olup şeytandan uzaklaşır. Bunlar: din, mal, güzel ahlak, haya, ve cömertlik.
• Sırrını sakla.
• Tevazudan ayrılma.(Alçak gönüllü ol.)
• Ey oğlum! Allah kendisine emanet edilen şeyi korur. Bende seni, malını, dinini ve amelinin sonunu Allah’a emanet ediyorum.
• Halkın ittifakla üzerinde durduğu şeye sende uygunluk göster.
• Ağzını burnunu sessiz temizle.
• Öfkelendiğin zaman sözünü tutarak söyle .
• Kötülüğü terk edip Allah’tan af dile, tövbe edip bir daha tövbeni bozma.
• Bir tedbir alacağın zaman ahlak ve bilgi sahibi kimseye akıl danış.
• Müslümanlar hakkında kötü düşünme. Suizan seni hiç kimseyle dost yapmaz.
• Hep üzüntülü olma ,kalbini dertli kılma.
• Hayır söyleyen kar eder; kötü konuşan günahkar olur. Diline hakim olmayan pişman olur.
• Balta bedeni, acı söz canı yaralar.
• İnsanın vefakar malı ahiret için biriktirdiğidir. El için toplanan ,miras bırakılan lakin ahirette hesabı verilen mal vefakar mal değildir.
• Nice ağır yükler çektim ,kötü komşudan ağırını görmedim.
• Güzellik, huy fenalığını ve cehaletini gidermez.
• Eski münakaşaları anma.
• Ey oğlum! Cahili bir yere elçi olarak gönderme. Eğer akıllı birini bulamazsan kendin git.
• Bir kimseyi başkasının yanında mahcup düşürme.
• Kaş göz hareketleriyle hiç kimseyi küçük düşürecek hareketlerde bulunma!
• Soğanın çiği zarar, pişmişi yarar.
• Dost edineceğin insanı önce kızdır, yaptıklarını incele ve kararını öyle ver.
• Fesatçılarla yaşayanların huyları onlara da geçer.
• Dünya geçici ve kısadır. Senin dünya hayatın ise azın azıdır. Bunun da azının azı kalmıştır, çoğu geçmiştir.
• Akrabalarınla ilişkilerini kesme,onlara yakınlık göster.
• Başkasına haset eden ıstıraptan kurtulamaz.
• Kendi ölçüne göre söz söyle.
• Ey oğlum ! Yalandan çok sakın. Çünkü dinini bozar ve insanlar yanında şerefini düşürür. Bununla birlikte hayanı, değerini ve makamını kaybedersin.
• Oğlum! İlim meclislerine sokul, fakat alimlerle mücadele edip onları üzme. Dünyadan yetecek kadarını al, fazlasını ahiretin için infak et. Sıkıntıya düşerek başkasının sırtına yük olacak şekilde dünyayı tamamen arkana atma. Şehvetini kıracak şekilde oruç tut. Adi kimselerin meclislerine katılma.
• Elde edilen hikmeti sözler, balın peteğine taşınan çiçek özleri gibidirler. Yüzlerce olsalar da süzüle süzüle ikiye inerler. Bunlar ,çekilen cefa ve yapılan iyiliğin unutulmamasıdır.
• Ey oğlum kötü kadından sakın. Çünkü o vaktinden önce seni kocaltır. Kötü kadınların şerrinden kork, çünkü onlar iyiliğe çağırmaz.
• İnsanı yükselten akıldır.
• Sorulmadan hiçbir şeye karışma.
• Adalet öyle bir binadır ki, asla viran olmaz.
• Misafir yanında bir kimseyi azarla.
• Sadakayı terk etme, zekâtı men etme
• Özür dilemeyi gerektirecek şeylerden sakın.
• Malını dosta düşmana teşhir etme(gösteriş yapma).
• Kar ve ziyan kaygısıyla kimseye yüz suyu dökme.
• Merhamet eden merhamet bulur.
• Kendi ekmeğini başkalarının sofrasında yeme.
• Kendini kadınlar gibi süsleme.
• Doğru da olsa yemin etme.
• Sıhhat gibi zenginlik, güzel ahlak gibi nimet yoktur.
• Ey oğlum! Alimlere karşı övünmek, akılsızlarla inatlaşmak, meclislerde ve toplantılarda gösteriş yapmak için ilim öğrenme. İhtiyacım yok diye de ilmi terk etme.
• Bağırıp çağırma seslerin en kötüsüdür.
• Gülünç söz söylemekten çekin.
• Ey oğlum ! ikram edici ol, saçıcı olma.
• Başkasına akıl vereceğine kendi malını kaybetme.
• En iyi nimet iyi huylu olmaktır.
• Diline sahip ol.
• Oburluk ve iştahsızlık bedenin baş düşmanıdır.
• Büyüklere karşı ne diren ,ne de karşı gel.
• Birinin evine misafir gittiğinde gözünü ve dilini sıkı tut, etrafa göz gezdirmekten ve gevezelikten sakın.
• Hayırlı işler uğrunda gayret sarf etmekten geri durma .
• Dostlarına ve ahbaplarına saygı ile ikram göster.
• Hekimler ahmaklığa deva bulamazlar.
• Kavga ve gürültüden uzak dur.
• Çok yeme, sıcak yeme ,çiğ yeme.
• Sende olmayan özelliklerle insanlar seni överlerse büyüklenme. Kendinden aşağısını hor görme.
• Yemekten sonra yürümek gereklidir.
• Ayağını sıcak, başını serin tut.
• Hiçbir şeye karşı kayıtsız davranma.
• Ey oğlum! Kötü huydan ,gönül dağınıklığından sakın. Sabırsız olma, yoksa arkadaş bulamazsın. İşini severek yap . Sıkıntılara katlan. Bütün insanlara karşı iyi huylu ol. Çünkü insanlara karşı iyi huylu olan onlara güler yüz göstereni herkes sever.
• Kötü huylu, her ne kadar güzel olsa da, onun sohbetinden kaç. Çünkü onun güzelliği kötü huyunu örtmez
• Parmaklarını ağzına burnuna sürüştürme.
• Ey oğlum! Dünya derin deniz gibidir. Çok insan onda boğulmuştur. Takva gemin ,iman yükün ,tevekkül halin ,salih amel azığın olsun. Kurtulursan Allah’ın rahmetiyle, boğulursan günahın sebebiyledir.
• Vücudunu ve üstünü başını temiz tut.
• Başkasının yanında kendini ve aileni övme.
• Masraflarını gelirlerine göre ayarla.
• Ey oğlum ! Dostlarının bir şeyini reddetme. Fakat Allah’ı istediğinden başka türlü hareket edecek kadar da ileri gitme.
• Başkasının yanında kendini veya ailenden birini methetme .
• Dostunu iyilik veya kötülük zamanında sına.
• Çocukların keyfine uyma.
• Herkesin yanında dişlerini ayıklama.
• İşsiz güçsüz serseri adamların yanında oturma.
• Gündüzleri hiç ,geceleri az uyu.
• Devlet adamını ve hanımını sırdaş edinme
• Kuvvetini denemeye çalışma.
• Kendin için hoş görmediğin şeyi başkalarına reva görme.
• Cömertliği adet et.