Suyun İletkenliği Nedir?

Suyun İletkenliği Nedir? Demineralizasyon-Deiyonizasyon Nedir?

İletkenlik bir su numunesinin elektrik taşıyabilme özelliğinin sayısal ifadesidir. Ayrıca sulu bir çözeltinin elektriği iletme kabiliyetinin sayısal bir ifadesidir. Platinlenmiş iki elektrod su içine daldırıldığı zaman iki elektrod arasında tatbik edilen bir elektromotor kuvvet altında, çözeltide mevcut iyonlar, elektrodlara doğru hareket ederek elektrik akımını iletirler. Bu da suyun kondaktivitesi veya rezistivitesi olarak tanımlanır.

Bünyesinde iyon bulunduran su da bir iletkendir. Suyun iletkenliği sudaki iyonların toplam ve bağıl konsantrasyonlarına, hareketliliğine, değerliklerine ve ölçüm sıcaklığına bağlıdır. İletkenlik, iyon miktarıyla doğru orantılı olmasına rağmen bazı iyonlar; klorür, sülfat, kalsiyum, magnezyum için bu orantı aynı değildir.
Suyun iletkenliği ölçülerek, sudaki iyon miktarı yaklaşık olarak tayin edilebilir.

Böylece hiçbir analiz yapmadan iletkenlik değerinin 0.60-0.75 ile çarpımı suyun toplam tuzluluğu hakkında bir fikir verir. Aynı şekilde, bu ilişkiden faydalanarak bulunan ampirik sonuca göre, normal sularda iletkenliğin 100’e bölünmesiyle, sudaki anyon (=katyon) toplamı meq/l olarak hesaplanır. Bu sonuçların pratikteki faydası, iletkenliği farklı suların değişik kökenli ve farklı kalitede sular olduğu hakkında bir ön fikir edinme imkanı sağlamasıdır.

Su içinde artı  ve eksi yüklü iyonlar bulunur. Bu iyonların sudan alınmasına deiyonizasyon yada demineralizasyon denir. Tıpkı yumuşatma cihazındaki gibi sentetik reçineli tüplerden geçirilen ham su, reçinelerin özelliğinden dolayı iyonlarını bırakır.

Deiyonize sistemde su, önce katyonik reçine yatağından geçirilerek pozitif iyonlar hidrojen(H+) ile, daha sonra anyonik reçine yatağından geçirilerek negatif iyonlar hidroksit(OH-) iyonları ile yer değiştirilir. Çıkış suyunda kalan (H+) ile (OH-) birleşerek suya dönüşür. Böylece saf su oluşur.

İyon değiştirme, bir iyonun başka bir iyonla yer değiştirmesidir. Reçineler Katyon değiştirici reçine ve Anyon değiştirici reçine veya bunların kombinasyonu(MIXBED) olabilirler. Katyon değiştirme , pozitif bir iyonun diğer bir pozitif iyonla yer değiştirmesi olup, tabii sularda katyonlar, Ca++, Mg++, Na+, H+, Fe++ ve Mn++ gibi maddelerdir. Anyon değiştirme ; negatif bir iyonun yani anyonun, diğer bir negatif iyonla yer değiştirmesi olup, tabii sularda anyonlar genel olarak Cl , SO4 , NO3 gibi maddelerdir.

Reçineli katyon değiştiriciler, sülfonatlarla çevrilmiş polistrenlerin sentetik organik polimerlerdir. Bunlar daneli ve boncuğa benzer şekilde imal edilirler. Bunların kimyasal formülleri Na2R ve H2R ile gösterilir. Na2R sodyum devresindeki işletmeye göre bir iyon değiştiricidir. H2R ise hidrojen devresindeki işletmeye göre bir iyon değiştiricidir. Sodyum devresinde rejenerasyon ( yani reçinelerin yenilenmesi ) NaCl ile, hidrojen devresinde iyon değiştiricilerin H2R’ nin yenilenmesi asitle yapılmaktadır.  Deionizer işlemi sonucunda çıkan suyun pH değeri 2-3 arasıdır.

Ürünlerin son yıkamalarının demineralize su ile yapılması ürünün kalitesi açısından gerekli olan bir yöntemdir. Ham suyla yıkanan ürünlerin yüzeylerinde yıkama sonrası bir miktar su kalır. Bu suların zamanla buharlaşması sonucunda ham suyun içerisinde bulunan tuzlar ürünün yüzeyine yapışırlar. Ürün üzerinde oluşan bu tuz lekeleri satışa sunulacak mal üzerinde olumsuz bir etki yapacağı gibi, aynı zamanda boyama ve benzeri işlemlere tabi tutulacak yüzeylerin boya kalitelerinin uzun vadede düşük olmasına ve buna bağlı olarak da ürünün genel kalitesinin bozulmasına sebep olurlar. Bu sebeplerden dolayı yüksek ürün kalitesini hedefleyen firmaların tuzlardan arındırılmış sularla çalışmaları en uygun yöntem olarak bilinmektedir.