Teknolojik ve endüstriyel gelişmeler, özellikle 20. Yüzyılın ikinci yarısında baş döndürücü bir hıza ulaşmış ve beraberinde çevresel değerlerin tahribi, çevre kirliliği ve yenilenemeyen kaynakların hızla azalmasını getirmiştir. Endüstrileşme ve yaşam biçimlerindeki değişmeye paralel olarak ortaya çıkan atıklar, zaman içinde büyük bir artış göstermiştir. Günümüzde, bölgesel bir problem olmaktan çıkıp küresel boyutlara ulaşan çevre kirliliği; fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapısından dolayı birçok disiplinin bir arada toplandığı yeni bir mühendislik biliminin ortaya çıkmasına neden olmuştur.
Çevre Mühendisliği, ülkemizde yeni sayılabilecek bir meslek dalı olduğu için birçok kişi tarafından bilinmemektedir ve en çok Şehir Planlama veya Peyzaj ve Çevre Düzenleme Mühendisliği ile karıştırılmaktadır. Bunun nedeni, mühendisliğin adını aldığı çevre olgusunun çok geniş bir anlama ve kapsama sahip olmasıdır.
Buna göre Çevre Mühendisliği; mühendislik, matematik ve doğa bilimleri konusunda okuma, gözlemde bulunma, öğrenme, deneyim ve uygulama ile kazanılan bilgileri, doğadaki madde ve enerjinin insanlık yararına ekonomik olarak kullanılabilmesini sağlamak üzere yöntemler geliştirme amacıyla ve karar verme yeteneğiyle uygulamaya koyma işidir.
Bu programın amacı, su, hava, toprak kirliliği; doğal kaynakların kullanımı, geliştirilmesi ve yönetimi; katı ve tehlikeli atıkların yönetimi; evsel ve endüstriyel atık suların arıtılması gibi konularda hem geniş teorik bilgi verilmesi hem de arazi ve laboratuar uygulamaları ile profesyonel alt yapı oluşmasını sağlamaktır.
Çevre mühendisi her türlü çevre sorunlarına, teknik düzeyde çözüm üretir. Bu amacı gerçekleştirmek üzere;* Fabrikalarda, atıkların arıtılması, gerekli tesislerin kurulması, işletilmesi için önerilerde bulunur ve yapılanları denetler,
* Katı atıkların çevreye zarar vermeden yok edilmesi için gerekli önlemleri alır,
* İçme ve kullanma sularının arıtılması ve su kaynaklarının geliştirilmesi için çalışmalar yapar,
* Kent içinde hava kirliliğinin nedenlerini ve hava kalitesini belirler, hava kirliliğini önlemek için gerekli önlemleri alır,
* Gürültü kaynaklarını belirler, gerekli önlemlerin alınması için öneriler geliştirir,
* Akarsu, göl, deniz gibi su ortamlarının kalite sınıflamasını yapar,
* Çevre ile ilgili kanun ve yönetmelikleri yorumlar.Bu alanda çalışmak isteyenlerin yaratıcı, araştırmacı, çevre sorunlarına duyarlı, daha iyi ve sağlıklı bir çevre yaratabilmek için mücadele verecek, akademik yeteneğe sahip, gözlem verilerini bütünleştirebilen, fen bilimlerine, özellikle kimya ve biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı, fen derslerinin yanında ekonomi, sosyoloji gibi sosyal alanlara da ilgi duyan kişiler olmaları gerekmektedir.
Çevre mühendisliği bölümünde lisans düzeyinde öğrenim süresi 4 yıldır. Ancak, bazı okullarda 1 yıl “yabancı dil hazırlık programı” uygulanır. Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Marmara Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü’nde öğretim dili İngilizce’dir. “Yabancı dil hazırlık programı” süresi eğitim süresine dahil değildir.
Öğrenimin ilk yılında matematik, fizik, kimya, biyoloji gibi temel dersler okutulur. Daha sonraki yıllarda, çağdaş çevre mühendisliğinin gerektirdiği mesleki bilgi ve beceriyi kazandıracak dersler verilir.
Bunlar arasında ikinci yıldan başlayarak, çevre kimyası, çevre mikrobiyolojisi ve kimyasal mikrobiyoloji; bilgisayar kullanımı; hidrolik; hava, su ve toprak kaynaklarının geliştirilmesi, en iyi biçimde kullanılması, kirliliğin kontrolü ve önlenmesi; katı, sıvı ve gaz atıkların, gerek alışılagelmiş gerekse ileri düzeyde teknikler kullanarak, çevreye zararsız hale getirilmelerine yönelik sistemlerin projelendirilmeleri gibi dersler ve uygulama çalışmaları bulunmaktadır. Bölümlerde ayrıca yaz stajları ve uygulama dersleri zorunludur.
Çevre mühendisliği bölümünde okutulan belli başlı dersler şunlardır:
Matematik, Fizik, Kimya, Lineer Cebir, Teknik Resim, Analitik Geometri, Jeoloji, Çevre Kontrolü Esasları, İnşaat Bilgisi, Çevre Kimyası, Bilgisayar ve Programlama, Zemin Mekaniği, Çevre Ekonomisi, Yapı Mühendisliği, Mikrobiyoloji, Çevre Koruma Hukuku, Oşinografi (deniz ve göl kirlenmesi, deniz deşarjı), Su ve Pis Su Mühendisliği (su temini ve atık suların uzaklaştırılması), Katı Atıkların Arıtılması, Su Kalite Kontrolü, Hava Kalite Kontrolü, Çevre Modelleme, Şehircilik ve Yerleşme, Endüstriyel Kirlenme Kontrolü, Çevre Etki Değerlendirmesi, Arıtma Tesislerinin İşletimi, Suların Arıtılması, Atık suların Arıtılması, Hidroloji.
Çevre Mühendisleri;
* İçme suyu temini, su kaynaklarının kirlenmeye karşı korunması, iletimi ve arıtma tesislerinin projelendirilmesi ve inşaatı,
* İçme suyu, kanalizasyon, yağmur suyu şebekesi projelendirilmesi ve inşaatı,
* Evsel ve endüstriyel atık su arıtma tesislerinin sistem seçimi, projelendirilmesi, inşaatı ve işletilmesi,
* Arıtılmış atık suların alıcı ortamlara deşarj edilmesi, modelleme ve olası etkilerin araştırılması,
* Sanayi kullanım sularının hazırlanmasına yönelik projelendirme hizmetleri,
* Sanayi ve altyapı yatırımları için çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) yapılması,
* Risk analizi ve değerlendirilmesi,
* Katı atıkların toplama, taşıma, depolama, yeniden kazanım ve bertaraf işlemlerinin yapılmasına yönelik mühendislik hizmetleri,
* Tehlikeli ve zararlı atıkların uzaklaştırılması ve giderilmesine yönelik çalışmalar,
* Hava kirliliğinin kontrolüne yönelik, hava emisyonları ve kalitesine ait ölçümlerin değerlendirilmesi, hava kirleticilerinin dağılım modellemesi ve değerlendirilmesi,
* Çevre yönetimi ve planlaması,
* Çevre kimyası ve çevre mikrobiyolojisi analizlerinin değerlendirilmesi,
* Toprak ve yeraltı kaynaklarının kirliliğe karşı korunması ve modellemesi,
* Gürültü kirliliğinin kontrolünde çalışabilirler.
Çevre mühendislerinin çoğu planlamacı olarak Bayındırlık ve İskân, Kültür, Ulaştırma, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Karayolları Genel Müdürlüğü, DSİ, İller Bankası, belediyeler, Tarım, Orman ve Köy İşleri Bakanlıkları gibi kamu kuruluşlarında görev alabilirler. Sağlık Bakanlığı Merkez ve İl teşkilatlarında ve Başbakanlığa bağlı olan Çevre Genel Müdürlüğünde çevre mühendislerine büyük gereksinim duyulmaktadır.
Özel çalışanlar yukarıda belirtilen kamu kurumları, Belediyeler ya da kişi ve firmaların araştırma ve planlama işlerini yapabilmekte, İller Bankası ve Belediyelerce ihaleye çıkarılan şehir imar planlarını hazırlamaktadırlar. Ayrıca uzmanlaştıkları konulara göre ulaşım, tarihsel çevre, doğal çevre ve turizm planlaması konularında çeşitli iş alanları bulunmaktadır.
Bir yanıt yazın