İkinci Dünya Savaşı Sebep ve Sonuçları

1-İKİNCİ DÜNYA SAVAŞININ NEDENLERİ

İkinci Dünya Savaşı’nın nedenleri arasında şunlar sayılabilir:

• Birinci Dünya Savaşı’nı kaybeden Almanya, İtalya ve Japonya’nın ağır antlaşma şartlarına karşı çıkması ve yayılmacı politikalar izlemesi
  Versay Antlaşması’na göre silahsızlanması gereken Almanya’nın gizlice silahlanması ve Ren Bölgesi’ne asker yerleştirmesi
• İtalya’nın Habeşistan’ı, Japonya’nın Çin’i işgal etmesi ve Asya’daki sömürgecilere karşı savaş açması
• Almanya’nın Avusturya ve Çekoslovakya’yı ilhak etmesi ve Polonya’ya saldırması
• İngiltere ve Fransa’nın Almanya’ya savaş ilan etmesi ve Müttefik Devletler’in oluşması
• Almanya’nın Sovyetler Birliği’ne saldırması ve Mihver Devletler’in oluşması
• Japonya’nın ABD’nin Pearl Harbor üssüne saldırması ve ABD’nin savaşa girmesi

2-İKİNCİ DÜNYA DİKTATÖRLERİN ORTAYA ÇIKIŞI

İkinci Dünya Savaşı’nda önemli rol oynayan diktatörler şunlardır:

Adolf Hitler: Almanya’nın Nazi Partisi lideri ve Führer’i. Irkçı, militarist ve faşist bir ideolojiye sahipti. Almanya’yı Avrupa’nın hakimi yapmak istiyordu. Yahudi soykırımını başlattı. Savaşın sonunda intihar etti.

Benito Mussolini: İtalya’nın Faşist Partisi lideri ve Duce’si. Milliyetçi, otoriter ve militarist bir ideolojiye sahipti. İtalya’yı Roma İmparatorluğu’nun mirasçısı yapmak istiyordu. Afrika ve Balkanlar’da işgaller yaptı. Savaşın sonunda direnişçiler tarafından öldürüldü.
Joseph Stalin: Sovyetler Birliği’nin Komünist Partisi lideri ve Genel Sekreteri. Marksist-Leninist bir ideolojiye sahipti. Sovyetler Birliği’ni sosyalist bir dünya devriminin öncüsü yapmak istiyordu. Sanayileşme, kolektivizasyon ve siyasi baskı uyguladı. Savaşın sonunda Müttefik Devletler’in liderlerinden biri oldu.

Hideki Tojo: Japonya’nın askeri ve siyasi lideri ve Başbakanı. Milliyetçi, militarist ve imparatorlukçu bir ideolojiye sahipti. Japonya’yı Asya’nın hakimi yapmak istiyordu. Çin, Kore, Güneydoğu Asya ve Pasifik’te işgaller yaptı. Savaşın sonunda savaş suçlarından yargılandı ve idam edildi.

3-YATIŞTIRMA POLİTİKASI

Yatıştırma politikası, İkinci Dünya Savaşı öncesinde İngiltere ve Fransa’nın Almanya, İtalya ve Japonya’nın saldırgan eylemlerine karşı taviz vererek savaşı önlemeye çalışmasıdır56. Bu politikanın nedenleri şunlardır:

• Birinci Dünya Savaşı’nın yarattığı yıkım ve travmanın tekrarlanmasından korkmak
• Almanya, İtalya ve Japonya’nın bazı taleplerinin haklı olduğunu düşünmek
• Sovyetler Birliği’ni daha büyük bir tehdit olarak görmek
• Askeri ve ekonomik olarak yetersiz hissetmek
• Halkın savaşa karşı olması

Bu politikanın sonuçları şunlardır:

• Almanya, İtalya ve Japonya’nın daha da güçlenmesi ve daha fazla toprak kazanması
• Müttefik Devletler’in savaşa hazırlıksız yakalanması
• Savaşın kaçınılmaz hale gelmesi
• Yatıştırma politikasının başarısızlığı ve eleştirisi

4-JAPONYA’NIN MANÇURYA’YA SALDIRMASI

Japonya’nın Mançurya’ya saldırması, 1931 yılında Japon İmparatorluk Ordusu’nun Çin’in kuzeydoğusundaki Mançurya bölgesini işgal etmesidir. Bu saldırının nedenleri şunlardır:

Japonya’nın;

• Ham madde, pazar ve yaşam alanı arayışı
• Asya’daki Batılı sömürgecilerle rekabet etme isteği
• Pan-Asya ideolojisi ve Asya’nın liderliğini üstlenme iddiası
• Askeri ve milliyetçi güçlerin etkisi altında olması
• Mukden Olayı’nı bahane ederek Mançurya’ya saldırması

Bu saldırının sonuçları şunlardır:

• Japonya’nın Mançurya’yı tamamen kontrol altına alması ve kukla bir devlet olan Mançukuo’yu kurması
• Çin’in Japonya’ya karşı direnişe geçmesi ve İkinci Çin-Japon Savaşı’nın başlaması
• Milletler Cemiyeti’nin Japonya’yı kınaması ve Japonya’nın Milletler Cemiyeti’nden çekilmesi
• Japonya’nın Mihver Devletleri’ne yakınlaşması ve İkinci Dünya Savaşı’na girmesi

5-JAPONYA’NIN MANÇURYA’YI İŞGALİ

Japonya’nın Mançurya’yı işgali, 1931-1932 yılları arasında Japon İmparatorluk Ordusu’nun Mançurya bölgesini ele geçirmesi ve Mançukuo adlı bir kukla devlet kurmasıdır . Bu işgalin nedenleri şunlardır:

Japonya’nın;

• doğal kaynak, pazar ve yaşam alanı ihtiyacı
• Asya’daki Batılı sömürgecilere karşı güç gösterisi yapma arzusu
• Pan-Asya ideolojisi ve Asya’nın liderliğini üstlenme iddiası
• Askeri ve milliyetçi güçlerin baskısı altında olması
• Mukden Olayı’nı bahane ederek Mançurya’ya saldırması

Bu işgalin sonuçları şunlardır:

• Japonya’nın Mançurya’yı tamamen kontrol altına alması ve Mançukuo’yu kurması
• Çin’in Japonya’ya karşı direnişe geçmesi ve İkinci Çin-Japon Savaşı’nın başlaması
• Milletler Cemiyeti’nin Japonya’yı kınaması ve Japonya’nın Milletler Cemiyeti’nden çekilmesi
• Japonya’nın Mihver Devletleri’ne yakınlaşması

6-UZAKDOĞU CEPHESİ

Uzakdoğu Cephesi, İkinci Dünya Savaşı’nın Asya ve Pasifik’te cereyan eden bölümüdür. Bu cephede başlıca Japonya, Çin, ABD, İngiltere, Fransa, Hollanda, Avustralya ve Yeni Zelanda arasında çatışmalar yaşanmıştır. Bu cephedeki önemli olaylar şunlardır:

Japonya’nın;

• 1937’de Çin’e saldırması ve İkinci Çin-Japon Savaşı’nın başlaması
• 1940’ta Fransız Indoçini’ni işgali ve ABD’nin Japonya’ya ambargo uygulaması
• 1941’de Pearl Harbor’a saldırması ve ABD’nin savaşa girmesi
• 1941-1942’de Güneydoğu Asya ve Pasifik’teki birçok adayı ele geçirmesi

ABD’nin;

• 1942’de Midway Muharebesi’nde Japonya’ya büyük bir darbe indirmesi
• 1942-1945 arasında adadan adaya ilerleyerek Japonya’ya yaklaşması
• 1945’te Hiroşima ve Nagazaki’ye atom bombası atması
• Japonya’nın 1945’te teslim olması

7-JAPONYA’NIN TESLİM OLMASI (SAVAŞIN SONU)

Japonya’nın teslim olması, İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesini sağlayan olaydır. Japonya’nın teslim olmasının nedenleri şunlardır:

• ABD’nin 6 Ağustos 1945’te Hiroşima’ya, 9 Ağustos 1945’te Nagazaki’ye atom bombası atması ve yaklaşık 200 bin kişinin ölmesi
• Sovyetler Birliği’nin 8 Ağustos 1945’te Japonya’ya savaş ilan etmesi ve Mançurya’yı işgali
• Japonya’nın askeri ve ekonomik olarak çökmesi ve direnme gücünü kaybetmesi
• Japonya’nın ABD’nin teslim şartlarını kabul etmesi ve İmparator Hirohito’nun halka seslenerek savaşın bittiğini duyurması

Japonya’nın teslim olmasının sonuçları şunlardır:

• İkinci Dünya Savaşı’nın 2 Eylül 1945’te resmen bitmesi
• Japonya’nın ABD’nin işgaline girmesi ve demokratik bir rejime geçmesi
• Japonya’nın savaş suçlularının yargılanması ve idam edilmesi
• Japonya’nın toprak kaybı yaşaması ve silahsızlanması
• Japonya’nın ekonomik ve kültürel olarak ABD’ye bağımlı hale gelmesi

 İkinci Dünya Savaşı ve Türkiye

Bu sırada Türkiye, İkinci Dünya Savaşı’na doğrudan katılmamış, ancak 1939-1945 yılları arasında çeşitli siyasi, ekonomik ve askeri gelişmeler yaşamıştır. Türkiye’nin bu dönemde yaptıkları şunlardır:

• Türkiye, 1939’da İngiltere ve Fransa ile Sadakat Paktı imzalayarak tarafsızlığını ilan etmiştir.
• Türkiye, 1941’de Almanya ile Dostluk Paktı imzalayarak Mihver Devletleri’ne yakınlaşmıştır.
• Türkiye, 1941-1944 arasında Almanya’ya krom satmış, ancak ABD ve İngiltere’nin baskısıyla bu ticareti durdurmuştur.
• Türkiye, 1943’te Kahire Konferansı’na katılarak Müttefik Devletleri’ne destek vermiştir.

2 Ağustos 1944 tarihine kadar Türkiye yönetimi savaşın kaderinin belli olduğu tespitiyle Müttefiklerle anlaşmaya yönelmiştir. Almanya ile ve hemen ardından Japonya ile tüm diplomatik ve ekonomik ilişkilerini kesme kararı alan Türkiye yönetimi, Müttefik liderleri Şubat 1945’te toplanan Yalta Konferansı’nda, yeni kurulacak Birleşmiş Milletler’e yalnızca 1 Mart 1945 tarihine kadar Almanya’ya savaş açmış ülkelerin katılmasını içeren bir karar almaları üzerine, 23 Şubat 1945’te Almanya’ya savaş ilan etmiştir.

Türkiye, II. Dünya Savaşına Savaşın bitiminden 2 ay önce katılmıştır. Fakat bu savaşa katılım daha çok kâğıt üzerinde gerçekleşerek herhangi bir kayıp gerçekleşmemiştir.

Kaynak: 

• İkinci Dünya Savaşı‘nın Nedenleri, Gelişimi, Bitişi ve Sonuçları
• 2.Dünya Savaşı. Wikipedia
•  İkinci Dünya Savaşı Nedenleri ve Sonuçları – Tarih Kenti.
• 2. Dünya Savaşında Türkiye